Viêm amidan là bệnh viêm đường hô hấp thường gặp nhất. Trong đó tình trạng viêm amidan mãn tính xảy ra khi bệnh kéo dài trong một tháng hoặc tái diễn thường xuyên. Bệnh amidan mãn tính có nguy cơ biến chứng cao, ảnh hưởng tới sức khỏe và sinh hoạt của người bệnh. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho độc giả những kiến thức để nhận biết và điều trị bệnh viêm amidan mãn tính kịp thời.
Viêm amidan mãn tính là gì?
Viêm amidan mãn tính là tình trạng viêm amidan bị nhiễm khuẩn nhưng không được điều trị dứt điểm. Dẫn đến bị tái lại nhiều lần. Thời gian bệnh kéo dài có thể xuất hiện mủ trắng, hoặc các nang trong khoang miệng gây mùi hôi khó chịu, đau nhức khi nuốt.
Mặc dù đối tượng nào cũng có thể mắc bệnh lý này, nhưng theo thống kê của Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương thì tỉ lệ bệnh nhân là trẻ dưới 10 tuổi chiếm đa số. Trong đó trẻ dưới 6 tuổi chiếm 70% các ca mắc viêm amidan mãn tính.
Do tình trạng bệnh diễn biến phức tạp và kéo dài nên nhiều người bệnh thường đặt câu hỏi “Bệnh viêm amidan mãn tính có nguy hiểm không?”. Để trả lời cho câu hỏi này PGS. TS, Bác sĩ Nguyễn Thị Hoài An cho biết:
“Giai đoạn viêm amidan mạn là chuyển biến của bệnh viêm amidan cấp kéo dài. Gây áp xe quanh amidan, các biến chứng của bệnh viêm amidan mãn tính rất nguy hiểm như viêm cầu thận, viêm khớp, nhiễm khuẩn huyết… nếu không điều trị dứt điểm thì có thể phải sử dụng phương pháp phẫu thuật để điều trị”. Điều trị kịp thời và đúng cách sẽ chấm dứt tình trạng đau đớn, không lo tái phát.
Triệu chứng bệnh viêm amidan mãn tính
Cũng giống các triệu chứng của bệnh cảm cúm, viêm họng. Người bị viêm amidan mãn tính thường có một số triệu chứng như sau:
- Đau họng: Viêm amidan ảnh hưởng trực tiếp tới khả năng giao tiếp của người bệnh. Tình trạng đau họng, khó nuốt, ngứa họng xảy ra khi vùng amidan bị sưng to, tấy đỏ… Sau một thời gian không thuyên giảm sẽ xuất hiện mủ trắng ở amidan hoặc hai bên thành miệng.
- Sốt cao: Đây chính là dấu hiệu phân biệt giữa viêm amidan cấp tính và amidan mãn tính., Người bệnh mãn tính sẽ có dấu hiệu sốt dai dẳng, đặc biệt vào sáng và chiều tối.
- Mùi hôi khó chịu trong miệng: Do sự phát triển của vi khuẩn, virus gây nên mùi hôi khó chịu. Đặc biệt mùi hôi này không thể xử lý nếu chưa điều trị viêm amidan dứt điểm.
- Ngáy khi ngủ: Khi gặp phải tình trạng viêm amidan mạn tính quá phát người bệnh sẽ khó thở, thở khò khè thành tiếng. Có một số người sẽ gặp trường hợp ngáy to khi ngủ.
Những triệu chứng của viêm amidan mãn tính thường đi kèm với các bệnh đường hô hấp khác khiến người bệnh mệt mỏi, chán ăn, suy nhược cơ thể. Tình trạng này gây ảnh hưởng không nhỏ tới sức khoẻ nếu không điều trị kịp thời.
Nguyên nhân mắc viêm amidan mạn
Bạn có biết rằng môi trường sống ảnh hưởng rất nhiều tới hệ hô hấp hay không? Khi phải làm việc trong không gian ô nhiễm, nhiều khói bụi sẽ khiến cơ thể phải làm việc nhiều để lọc bụi bẩn. Chính vì thế mà không đủ sức đề kháng để ngăn chặn các loại virus, vi khuẩn gây bệnh. Đặc biệt kiểu khí hậu nhiệt đới nóng ẩm, mưa nhiều ở Việt Nam cũng góp phần kiến tỷ lệ mắc bệnh viêm amidan ngày càng tăng.
Ngoài nguyên nhân khách quan trên, nguyên nhân dị dạng cấu trúc amidan như nhiều hốc sâu, kích thước amidan lớn hơn bình thường cũng tạo điều kiện cho vi khuẩn dễ “làm tổ" hơn. Amidan mãn tính còn xảy ra khi amidan bị nhiễm trùng, amidan cấp không được điều trị triệt để.
Những biến chứng do viêm amidan mãn tính gây ra
Lý do khiến các chuyên gia xếp bệnh viêm amidan mãn tính vào loại bệnh nguy hiểm do những biến chứng khó lường của chúng. Đặc biệt là trẻ nhỏ có thể gặp các biến chứng sau:
Áp xe quanh amidan
Một trong những biến chứng dễ phát sinh nhất đó là áp xe quanh amidan. Nguyên nhân chính cho nhiễm khuẩn liên cầu beta tan huyết nhóm A gây nên. Khi bị áp xe họng sẽ có cảm giác đau nhức liên tục, lan nhanh từ phần amidan ra quanh hàm.
Để nhận biết bạn có bị áp xe amidan hay không có thể dựa vào các đặc điểm như lưỡi trắng, môi khô đi kèm với sốt cao từ 39 - 40 độ C. Áp xe gây nguy hiểm và lây lan nhanh ra vùng thành họng, phù nề thanh quản gây nhiễm khuẩn huyết và tổn thương thành động mạch.
Viêm cầu thận do vi khuẩn phát triển nhanh
Tình trạng viêm amidan mạn kéo dài sẽ khiến người bệnh dễ gặp phải viêm cầu thận. Với biểu hiện như sốt nhẹ, đau nhức vùng dưới thắt lưng, đôi khi sẽ cảm thấy buồn nôn, đau quặn ở thận. Nếu không điều trị sẽ dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng khác như suy thận, suy tim hoặc thậm chí là tử vong.
Sốt thấp khớp
Sốt thấp khớp xảy ra khi cơ thể phản ứng nhằm tấn công các loại vi khuẩn, virus đang phát triển trong amidan. Đây là dạng biến chứng nghiêm trọng nhất khiến cơ thể sưng, đau, nóng đỏ các vùng khớp. Ảnh hưởng trực tiếp tới van tim, suy tim.
Viêm amidan mãn tính nếu tiếp tục chủ quan, không điều trị dứt điểm sẽ ảnh hưởng lớn tới sức khỏe đặc biệt là các cơ quan chính trên cơ thể.
Đối tượng thường mắc viêm amidan mạn
Đối tượng dễ mắc phải bệnh viêm amidan mãn tính bao gồm:
- Phụ nữ mang thai hoặc phụ nữ sau sinh: Do có sự thay đổi hoocmon trong cơ thể, sức đề kháng của đối tượng này giảm tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập dễ dàng hơn.
- Trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ: Trẻ dưới 6 tuổi chưa phát triển amidan hoàn toàn, nên dễ khiến vi khuẩn streptococcus ảnh hưởng, dẫn đến viêm amidan mãn tính.
- Người thường xuyên sử dụng chất kích thích: Hút thuốc lá nhiều sẽ khiến đường hô hấp của bạn bị suy yếu, không thể làm việc một cách tối đa và khó tiêu diệt được các loại khói bụi, virus, vi khuẩn tấn công.
Một số người mắc viêm amidan nhưng lại chủ quan, không điều trị dứt điểm, dẫn đến tình trạng amidan mãn tính ảnh hưởng tới sức khoẻ, thiếu tự tin khi giao tiếp.
Những lưu ý cần biết khi điều trị viêm amidan mãn tính
Điều trị viêm amidan theo chỉ định của bác sĩ thôi chưa đủ, người bệnh còn cần lưu ý về những việc nên làm, cần kiêng ăn gì để nhanh khỏi...
- Xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp
Nhằm giúp cơ thể tăng sức đề kháng, người bệnh cần có chế độ ăn uống phù hợp. Trong đó các chuyên gia khuyên không nên sử dụng đồ ăn lạnh như kem, nước lạnh. Hạn chế đồ cay nóng, nhiều dầu mỡ.
Đồng thời ưu tiên bổ sung chất xơ cho cơ thể thông qua thực đơn nhiều rau củ. Các loại vitamin có thể nạp vào cơ thể trong thời gian điều trị viêm amidan mạn đó là vitamin C, E, B1....
Ngoài ra các thực phẩm mềm cũng dễ nuốt hơn, giảm tình trạng đau đớn khi ăn. Các món cá như cá hồi, cá tuyết, cá tầm có tác dụng giảm đau do hàm lượng omega 3 lớn cũng nên được bổ sung trong khẩu phần ăn của bạn.
- Vệ sinh răng miệng thường xuyên
Trong thời gian điều trị, người bị viêm amidan mãn tính nên súc miệng bằng nước muối 3 lần/ngày.
- Vệ sinh không gian sống thường xuyên
Bụi bẩn, vi khuẩn và virus là nguyên nhân chính của bệnh viêm amidan. Chính vì vậy cần lưu ý thường xuyên vệ sinh không gian sống, sử dụng các loại máy lọc không khí để loại bỏ tác nhân gây bệnh.
- Không sử dụng thực phẩm chứa arginine
Arginine là thành phần khiến vi khuẩn phát triển nhanh chóng. Nếu muốn chữa dứt điểm bệnh này, bạn không nên sử dụng các thực phẩm như nho khô, socola, thịt gà, các chế phẩm từ sữa.
- Luôn luôn mang khẩu trang khi ra đường
Hạn chế khói bụi, vi khuẩn lạ xâm nhập vào cơ thể bằng cách đeo khẩu trang khi ra ngoài vừa bảo vệ sức khoẻ của bạn, giúp bạn tránh được các bệnh về đường hô hấp.
Cách điều trị viêm amidan mãn tính hiệu quả
Mặc dù nguy hiểm nhưng nếu bạn thực hiện đúng theo liệu trình của bác sĩ thì bệnh hoàn toàn có thể khắc phục. Nhiều bệnh nhân thường thắc mắc “Có nên cắt amidan hay không?”. Các bác sĩ khuyên rằng nếu trường hợp bạn bị viêm amidan nhiều lần trong năm thì có thể áp dụng thủ thuật cắt amidan để điều trị dứt điểm.
Tuy nhiên nhiều trường hợp chỉ cần sử dụng thuốc là có thể điều trị khỏi. Vì vậy các bạn nên xét nghiệm và tham khảo ý kiến của bác sĩ để tìm ra phương pháp điều trị phù hợp.
Điều trị amidan bằng thuốc Tây y
Phương pháp điều trị viêm amidan mãn tính chủ yếu là bằng thuốc tây khi tình trạng bệnh mới phát triển. Sau khi làm xét nghiệm và được bác sĩ thăm khám, người bệnh có thể sử dụng các loại thuốc dưới đây để điều trị viêm amidan mãn tính:
- Thuốc hạ sốt: Trong trường hợp người bệnh sốt liên tục, sốt rét khi bị viêm amidan mạn, sử dụng thuốc hạ sốt giúp giảm nhiệt độ cơ thể, giảm đau.
- Thuốc chống viêm không steroid: Với tác dụng giảm đau, hạ sốt đáng kể, các loại thuốc chống viêm không steroid được chỉnh định để điều trị viêm amidan mạn. Đây là loại thuốc kháng viêm ngoại vi không có tác dụng gây nghiện.
- Thuốc kháng sinh: Song song việc sử dụng các loại thuốc hạ sốt, giảm đau. Sử dụng kháng sinh giúp tiêu diệt các loại vi khuẩn gây bệnh, hỗ trợ hệ miễn dịch bảo vệ cơ thể.
Các phương pháp điều trị bằng thuốc có tác dụng nhanh chóng. Tuy nhiên nếu sử dụng nhiều lần sẽ khiến vi khuẩn không còn mẫn cảm với thành phần thuốc xảy ra tình trạng nhờn thuốc. Giai đoạn đó người bệnh phải lựa chọn phương pháp điều trị khác.
Điều trị viêm amidan mãn tính bằng mẹo dân gian
Các mẹo dân gian thường được bậc phụ huynh lựa chọn để điều trị cho trẻ nhỏ. Ưu điểm của phương pháp này là an toàn, đơn giản không gây biến chứng. Tuy không thể điều trị triệt để bệnh viêm amidan mãn tính, nhưng vẫn được các bác sĩ khuyến khích sử dụng để hỗ trợ quá trình chữa bệnh.
- Sử dụng rau diếp cá: Diếp cá là loại thực vật có tính mát nên được dân gian sử dụng để điều trị các bệnh do nóng trong. Cách làm rất đơn giản, chuẩn bị một nắm rau diếp cá ăn trực tiếp hoặc ép nước uống để điều trị viêm amidan.
- Sử dụng thảo dược để điều trị: Chuẩn bị 10g dược liệu gồm xạ can, xích thước, đào nhân, quy đầu. 5g quế chi, cát cánh 5g. 15g xuyên khung, 8g cam thảo, 18g đan sâm. Sau đó sử dụng nồi sắc thuốc đun trong vòng 30 phút. Sử dụng 2 lần mỗi ngày liên tục sẽ giúp tình trạng thuyên giảm.
- Trám chua sát khuẩn: Ở nhiều vùng quê không xa lạ gì với quả trám chua, khi kết hợp với phèn chua giúp sát khuẩn vòm họng. Điều trị amidan mãn tính bằng cách này ưu điểm là đơn giản, dễ thực hiện không có tác dụng phụ. Bạn chuẩn bị hai quả trám và một ít phèn chua sau đó ngậm cho tới khi vị chua của quả trám mất dần.
Các phương pháp điều trị dân gian sẽ có tác dụng tuỳ thuộc vào cơ địa của người sử dụng nên mức độ hiệu quả sẽ khác biệt.
Điều trị viêm amidan mãn tính bằng Đông y
Trong Đông y chứng bệnh viêm amidan mãn tính còn dược gọi là hư hoả ngũ nga, nguyên nhân thường do phế vị âm hư, hư hoả viêm và tân dịch không đầy đủ khiến cơ thể suy nhược, mệt mỏi. Tham khảo một số bài thuốc dưới đây:
- Bài thuốc trị ích khí thanh kim thang gia giảm: Sa sâm 12g, xạ can 8g, thạch hộc 12g, mạch môn, huyền sâm, tang bạch bì mỗi loại 12g, hạnh nhân 8g, tri mẫu 12g. Các vị trên được rửa sạch, sắc thành nước uống ngày 3 thang. Bài thuốc Đông y trị viêm amidan mãn tính với các biểu hiện như hơi thở có mùi hôi, ho khan, ho có đờm...
- Bài thuốc giảm sưng đau vòm họng: Bạc hà 10g, hoàng liên 8g, liên kiều 14g, kim ngân hoa 16g, cát cảnh 10g, ngưu bàng từ, hoàng cầm mỗi vị 12g. Sau khi rửa sạch các loại thảo dược, đem sắc cùng 6 bát nước, chắt ra bát và uống 3 lần/ngày trước trữa ăn. Bài thuốc chữa thương phóng, giảm đau, tiêu sưng vòm họng và khử khuẩn quanh vùng amidan.
- Bài thuốc điều trị mất tiếng, sưng đau amidan: 20g sinh địa, 8g mạch môn, bạch hà 4g, địa cốt bì 8g, 4g cam thảo, huyền sâm 12g, thiên hoa phấn 8g. Sắc các dược liệu trên trong vòng 30 - 45 phút sau đó chắt nước để nguôi. Lưu ý khi nước trong ấm bắt đầu sôi thì mới cho lá bạc hà vào. Kiên trì sử dụng trong thời gian 1 tháng sẽ đạt được hiệu quả.
Với các bài thuốc chỉ giúp thuyên giảm triệu chứng mà không tác động vào gốc bệnh, amidan có thể tái viêm bất cứ lúc nào. Bởi người bị viêm amidan mãn tính thường có hệ miễn dịch suy yếu, ngũ tạng bị hư tổn do tà độc tích tụ lâu ngày.
Bài viết trên phần nào đã giúp bạn hiểu hơn về bệnh viêm amidan mãn tính, nguyên nhân, biểu hiện và cách điều trị dứt điểm. Mong rằng những thông tin này đã cung cấp kiến thức đầy đủ cho bạn để phòng tránh và điều trị bệnh hiệu quả. Đừng quên theo dõi chúng tôi để cập nhật các thông tin y học hữu ích một cách sớm nhất nhé!
