Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi: Lương Y Nguyễn Tùng Lâm | Nơi công tác: Nhà Thuốc Đỗ Minh Đường

Bong gân tay là tình trạng tổn thương dây chằng ở một số vùng trên tay. Tình trạng này sẽ không quá nghiêm trọng nếu biết cách chữa hiệu quả. Ngược lại, người bệnh sẽ bị đau mãn tính, để lại di chứng vận động tay nếu không can thiệp đúng cách.

Bong gân tay là gì? Bao lâu thì khỏi?

Như đã biết, bong gân là khái niệm để chỉ tình trạng dây chằng bị kéo dãn, rách, đứt hoàn toàn. Theo đó, bị bong gân tay là chấn thương bong gân ở các vị trí thuộc tay. Điển hình như bong gân cổ tay, khuỷu tay, ngón tay hay bong gân bàn tay.

Dựa vào mức độ tổn thương dây chằng, bong gân ở tay cũng được chia thành 3 cấp:

  • Cấp 1 (nhẹ): Các dây chằng bị giãn nhưng chưa rách. Lúc này, người bệnh cảm thấy đau nhẹ, vẫn có thể cử động tay bình thường. Trong trường hợp bong gân cấp 1, thông thường người bệnh sẽ không bị bầm tím. Trừ trường hợp va đập mạnh gây vỡ mạch máu dưới da.
  • Cấp 2 (trung bình): Một số dây chằng đã bị rách, có thể lên đến 50%. Mức độ đau khi bong gân cấp 2 từ trung bình đến đau dữ dội. Tuy nhiên, người bệnh vẫn có thể cử động vùng tay tình thường. Bong gân cấp 2 thường kèm sưng và có xuất hiện bầm tím nhưng không nhiều.
  • Cấp 3 (nặng): Dây chằng ở một số vùng trên tay đã bị rách nhiều hoặc đứt hoàn toàn. Ban đầu, người bệnh chỉ cảm thấy đau nhẹ nhưng sau đó liên tục đau nhói. Phần tổn thương bị sưng nhiều và bầm tím. Lúc này, người bệnh không thể cử động như bình thường.

bong-gan-tay
Bong gân tay chia thành 3 cấp độ, mỗi cấp có triệu chứng và biện pháp điều trị khác nhau

Bong gân tay nói chung và đặc biệt bong gân khuỷu tay bao lâu thì khỏi rất được quan tâm. Thông thường, khi bị bong gân nhẹ, tình trạng đau sẽ giảm sau vài ngày.

Tuy nhiên, có trường hợp vết thương không cải thiện, thậm chí còn xấu đi. Người bệnh cần nhanh chóng kiểm tra càng sớm càng tốt.

Nếu được điều trị đúng cách, đối với cấp độ 1, tình trạng bong gân ở tay thường không kéo dài trên 3 tuần. Đối với cấp độ 2 và 3, người bệnh cần mất 4 - 6 tuần hoặc hơn mới có thể bắt đầu cử động tay lại như bình thường.

Trong trường hợp người bệnh chủ quan, để tình trạng đau nhức và sưng kéo dài, bị sái tay bong gân có thể biến chứng thành viêm khớp rất nguy hiểm. Khi đó, sức khỏe của các vùng trên tay suy yếu đi. Người bệnh rất dễ bị tê liệt, mất khả năng hoạt động vĩnh viễn.

Nguyên nhân bong gân tay

Nguyên nhân chính gây ra bong gân là do té ngã, chấn thương. Người bệnh bị đánh vào tay, chịu áp lực mạnh hoặc xoắn cổ tay…

Chấn thương này thường gặp nhất ở những vận động viên. Đặc biệt người hay chơi thể thao như bóng chuyền, quần vợt, trượt ván,… Bên cạnh đó, người tập thể hình hoặc người lao động thường xuyên mang vác nặng cũng dễ bị bong gân.

Một số yếu tố nguy cơ gây ra chấn thương bong gân là:

bong-gan-tay
Chấn thương như té ngã đột ngột rất dễ bị bong gân tay

  • Cơ xương tay yếu do thiếu luyện tập.
  • Cơ thể mệt mỏi, không có sức để chống đỡ áp lực tác động.
  • Trước khi chơi thể thao không vận động đúng mức.
  • Những người lao động không có đồ bảo hộ tay.
  • Điều kiện môi trường trơn trượt, không bằng phẳng.
  • Yếu tố về trang phục khi vận động.

Chẩn đoán tình trạng bong gân tay

Để giải quyết tình trạng này bác sĩ sẽ tiến hành chẩn đoán và đưa ra phác đồ phù hợp với từng người. Do đó, sau khi nghi ngờ bị bong gây tay, người bệnh cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để kiểm tra.

Bác sĩ sẽ chẩn đoán thông qua thăm khám lâm sàng và chụp chiếu chuyên sâu. Bạn đầu, người bệnh cần cung cấp thông tin về tình trạng đang gặp phải, mô tả lại chấn thương gây ra.

Tiếp theo, bác sĩ đánh giá mạch, thần kinh và xem xét vùng tay có bị biến dạng, sưng tấy, bầm tím hay không. Bên cạnh đó, bác sĩ sẽ sờ điểm đau, kiểm tra khớp và test áp lực để đánh giá khả năng vận động.

Sau đó, tùy vào từng trường hợp mà bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh có thực hiện chẩn đoán hình ảnh hay không. Một số kỹ thuật thường được áp dụng là chụp X - quang, chụp cộng hưởng từ MRI hoặc chụp CT.

Cuối cùng, bác sĩ sẽ đưa ra được kết luận mức độ nghiêm trọng. Bên cạnh đó còn dự đoán thời gian bong gân, nhất là bong gân khuỷu tay bao lâu thì khỏi. Mỗi trường hợp sẽ có phác đồ điều trị riêng sao cho phục hồi nhanh chóng nhất.

thumb
thăm khám lâm sàng
thumb
chụp chiếu chuyên sâu

Phương pháp điều trị hiệu quả

Để điều trị bong gân, người bệnh có thể tham khảo và thực hiện một số biện pháp dưới đây:

Cách chữa bong gân tay hiệu quả - Điều trị bảo tồn

Phương pháp điều trị bảo tồn được rất nhiều người bệnh lựa chọn thực hiện. Cụ thể là:

  • Không hoạt động tay: Sau khi mới bị chấn thương, người bệnh không nên cử động vùng tay nhiều. Hãy nghỉ ngơi và để tay một chỗ.
  • Chườm lạnh: Người bệnh nên tiến hành chườm lạnh liên tục. Cách này giúp giảm đau, sưng tấy và tránh máu tụ. Cứ nghỉ 30 phút thì chườm 30 phút, liên tục trong 1 - 3 ngày. Đối với những trường hợp bị sái tay bong gân nhẹ, cách này có thể giúp người bệnh phục hồi và hoạt động như bình thường.
  • Băng ép tĩnh mạch: Bác sĩ sẽ dùng bằng co giãn, băng ép máu tĩnh mạch vùng tay bị bong gân. Đây là phương pháp phổ biến khi được hỏi “bong gân cổ tay phải làm gì”.
  • Cố định tay: Một số trường hợp còn cần bó bột, hoặc dùng băng thun bất động tay. Điều này giúp quá trình phục hồi nhanh chóng hơn. Nếu thực hiện bó bột, người bệnh cần đảm bảo vệ sinh, luôn giữ bột khô. Người bệnh theo dõi cơ thể có bị sốt hoặc có mùi phát ra từ bên trong để nhanh chóng báo với bác sĩ điều trị.
  • Kê tay cao quá tim: Ngoài ra, còn một phương pháp điều trị là kê cao tay quá tim. Cách này giúp máu không dồn đến vùng bị bong gân Từ đó có thể giảm đau nhức và tránh tình trạng sưng, bầm tím.

bong-gan-tay
Bó bột là phương pháp điều trị phổ biến nhất khi bị bong gân bàn tay và bộ phận khác ở tay

Chữa bong gân tay bằng phương pháp dùng thuốc

Trong trường hợp bị bong gân cấp 1 và 2, người bệnh có thể giảm đau nhức và sưng phù bằng cách thực hiện một trong 3 bài thuốc sau:

  • Thuốc Tây y: Điển hình như Ibuprofen, Alpha Choay giúp giảm đau tức thì. Thêm vào đó thuốc điều chế dưới dạng viên nang rất dễ uống. Tuy nhiên, người bệnh cần uống theo đơn thuốc được bác sĩ đưa ra. Việc này để tránh những tác dụng phụ nguy hiểm và hiện tượng kháng thuốc.
  • Mẹo dân gian: Người bệnh có thể giã mùi tàu hoặc hơ quả me để đắp lên vùng tay bị bong gân. Hoặc cách khác, người bệnh đun lá trầu không với nước, thêm phèn phi và dùng rửa tay. Mẹo dân gian có cách thực hiện khá đơn giản chỉ bằng những dược liệu quen thuộc, dễ tìm kiếm. Tuy nhiên, tác dụng khá chậm so với thuốc Tây.
  • Bài thuốc Đông y: Phương pháp này được đánh giá rất cao bởi hiệu quả lâu dài, mức độ an toàn cao. Lương y sẽ kê đơn thuốc bằng cách kết hợp các thảo dược tự nhiên như quế chi, huyết giác, tô mộc,... Bên cạnh đó, người bệnh có thể thực hiện nắn bóp, bấm huyệt, châm cứu để rút ngắn thời gian điều trị.

Điều trị dứt điểm bằng phẫu thuật

Những bài thuốc trên chỉ có hiệu quả nếu dây chằng chưa bị đứt hoàn toàn. Nhiều người không biết bong gân ở tay hay bong gân cổ tay phải làm gì khi dây chằng đứt. Theo bác sĩ, người bệnh cần tiến hành phẫu thuật. Phương pháp này giúp phục hồi dây chằng để tay hoạt động như bình thường.

bong-gan-tay
Phẫu thuật đòi hỏi bác sĩ có kỹ thuật cao và hỗ trợ bởi máy móc hiện đại

Quy trình phẫu thuật chữa bong gân bong gân bàn tay và bộ phận khác ở tay khá phức tạp. Do đó, bác sĩ phải có chuyên môn cao, nhiều kinh nghiệm. Người bệnh cần chú ý lựa chọn địa điểm phẫu thuật uy tín, được nhiều người đánh giá cao.

Lưu ý điều trị và biện pháp phòng ngừa

Tuy bong gây tay diễn ra rất đột ngột, nhưng người bệnh vẫn có thể giảm nguy cơ xảy ra đồng thời hạn chế những hệ quả xấu sau này bằng các biện pháp sau:

  • Sau khi thăm khám và chỉ định phác đồ điều trị, người bệnh phải tuyệt đối tuân thủ theo. Người bệnh tuyệt đối không được tự ý thay đổi nếu không có yêu cầu từ bác sĩ.
  • Theo dõi sự hồi phục của tay, thường xuyên thăm khám lại. Bác sĩ nắm bắt được và có điều chỉnh phù hợp.
  • Chú ý nghỉ ngơi nhiều, hạn chế hoạt động vùng tay. Nhất là khi đang bong gân, mệt mỏi hoặc có cảm giác đau tay.
  • Tuyệt đối không được chườm nóng lên tay. Điều này khiến tình trạng bong gân nghiêm trọng hơn.
  • Trong khi khởi động, cần chú ý cả khởi động tay và có thể sử dụng thiết bị bảo hộ
  • Cố gắng tránh té ngã, cẩn thận khi di chuyển trên bề mặt trơn, không bằng phẳng
  • Xây dựng chế độ dinh dưỡng đầy đủ, tốt cho xương  và không được dùng đồ uống có cồn, chất kích thích.

Kết luận

Hy vọng bài tổng hợp về nguyên nhân, cách điều trị và phòng tránh bong gân tay đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về chấn thương này. Bạn hãy áp dụng những kiến thức trên vào thực tế cuộc sống để bảo vệ sức khỏe bản thân tốt nhất.


Top địa chỉ phòng khám Bong Gân Tay Phải


Chuyên khoa
Nhóm bệnh
Cách chữa liên quan
Bài viết liên quan