Hiện nay tình trạng sử dụng kháng sinh “vô tội vạ” trong điều trị ho, viêm họng cho trẻ nhỏ ngày càng phổ biến. Hễ thấy trẻ bị ho, viêm họng là gần như các bậc làm cha mẹ lại sốt sắng đi mua các loại thuốc kháng sinh về để điều trị cho trẻ mà không biết rằng việc “lạm dụng” kháng sinh trong điều trị viêm họng, ho cho trẻ tiềm ẩn nhiều nguy hiểm. Ngoài việc không điều trị được ho, viêm họng bằng kháng sinh thì còn làm tình trạng kháng kháng sinh diễn ra nhanh chóng hơn, đây là điều hết sức nguy hiểm, gây khó khăn cho quá trình điều trị về sau.
Vậy vì sao cần tránh lạm dụng kháng sinh trong điều trị viêm họng và đâu là giải pháp điều trị viêm họng, ho an toàn, hiệu quả nhất hiện nay? Hãy cùng tham khảo ý kiến của Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan – Nguyên Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương.
Kháng sinh là gì?
Kháng sinh là các thuốc giết vi khuẩn (vi sinh mầm bệnh gây nhiễm trùng) hay kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn một cách đặc hiệu. Mặc dù kháng sinh có tác dụng tích cực là điều trị bệnh, diệt vi khuẩn gây bệnh, không cho vi khuẩn sinh sôi nảy nở tiết ra các độc chất gây hại cho cơ thể, nhưng nó còn có tác dụng phụ như phản ứng phụ hoặc dị ứng. Mặc khác, việc lạm dụng thuốc kháng sinh khiến sự xuất hiện của các vi khuẩn kháng thuốc đang ngày càng phổ biến như: tụ cầu kháng methicilline; phế cầu kháng penicilline; khuẩn salmonela đa kháng với choramphenicol, ampicillin, cotrimoxazole… Sự xuất hiện của các vi khuẩn này gây nguy hiểm nghiêm trọng đến tính mạng của con người, đặc biệt là trẻ nhỏ.
Mặc dù các thông tin về kháng kháng sinh đang trở nên nóng sốt trong những năm gần đây nhưng việc sử dụng kháng sinh khi điều trị viêm họng vẫn rất phổ biến và trở thành vấn nạn chính gây nên hiện tượng khó kiểm soát việc lạm dụng kháng sinh trong điều trị bệnh. Trong khi phần lớn các trường hợp viêm họng do virus gây ra (chiếm tới 40 – 80% nguyên nhân gây bệnh), việc dùng kháng sinh không mang lại hiệu quả bởi kháng sinh chỉ có tác dụng với các trường hợp viêm họng do vi khuẩn (chỉ chiếm 20 – 40%). Vì vậy chúng ta cần cân nhắc thật kỹ việc sử dụng kháng sinh trong điều trị ho, viêm họng đặc biệt là ở trẻ nhỏ.
Nguyên tắc trong điều trị viêm họng, ho cho trẻ
Viêm họng do rất nhiều nguyên nhân gây nên, thuốc kháng sinh chỉ có tác dụng trong trường hợp nguyên nhân gây bệnh là vi khuẩn. Nếu cứ thấy trẻ bị viêm họng mà sử dụng ngay thuốc kháng sinh chính là lạm dụng. Việc này không những gây nguy hiểm cho trẻ mà còn gây bất lợi bởi không phải lúc nào thuốc kháng sinh cũng là lựa chọn tối ưu cho bệnh ho, viêm họng.
Theo Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan – Nguyên Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương, Phó giám đốc chuyên môn Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc Dân Tộc cho biết: Nguyên tắc điều trị viêm họng, ho cho trẻ là phải dựa vào nguyên nhân gây bệnh để có giải pháp điều trị tận gốc bệnh. Các bậc làm cha mẹ chỉ dùng kháng sinh trong trường hợp xác định được vi khuẩn là nguyên nhân gây bệnh và có kết quả của kháng sinh đồ theo chỉ định của bác sĩ.
Về nguyên tắc, bác sĩ sẽ chỉ định dùng kháng sinh khi:
- Có kết quả xét nghiệm tìm thấy vi khuẩn
- Có các triệu chứng kèm theo xác định được nguyên nhân là vi khuẩn như: có giả mạc trong bạch hầu, loét vincent, viêm amidan, họng có mủ, phì đại các hạch vùng cổ, họng sưng phù, cứng họng và đau khi nuốt, xét nghiệm bạch cầu tăng cao…
Tuyệt đối không được dùng kháng sinh cho trẻ trong các trường hợp sau:
- Nguyên nhân do virus thường kèm theo triệu chứng viêm long đường hô hấp (ho, sổ mũi, hắt hơi, khàn tiếng…)
- Các triệu chứng toàn thân cũng như tại chỗ thể hiện rõ đây là do virus, cảm cúm, viêm họng trong viêm mũi dị ứng thời tiết, bỏng hóa chất và các chất kích thích….
- Nhiều trường hợp, do không có điều kiện hoặc rất khó phân biệt rõ ràng nguyên nhân gây bệnh thì nên cân nhắc việc dùng kháng sinh, xem xét kỹ càng, tiên lượng các diễn biến của bệnh để có liệu pháp kháng sinh phù hợp.
Vì sao cần tránh lạm dụng kháng sinh trong điều trị ho, viêm họng cho trẻ?
Theo Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan, trẻ em là đối tượng dễ mắc bệnh và thường được các bậc làm cha mẹ tự ý mua thuốc về cho trẻ uống. Điều này gây nhiều nguy hiểm cho trẻ. Bởi nguyên tắc chung khi sử dụng kháng sinh cho trẻ là sử dụng phù hợp theo bệnh lý, theo lứa tuổi, cân nặng và cơ địa của trẻ. Đối với những trẻ điều trị nhiễm trùng dai dẳng hoặc nhiễm trùng nhiều lần mà cần sử dụng kháng sinh nhiều thì nên sử dụng kháng sinh đồ cho trẻ để lựa chọn kháng sinh hợp lý nhất, tránh việc không đáp ứng hoặc đề kháng kháng sinh.
Dưới đây là một số hậu quả khó lường khi lạm dụng kháng sinh trong điều trị ho, viêm họng cho trẻ
- Gây kháng kháng sinh:
Việc lạm dụng thuốc kháng sinh đang khiến sức đề kháng của thế hệ trẻ em bị yếu đi. Hiện tượng lờn thuốc, kháng kháng sinh làm việc điều trị các bệnh thông thường trở nên khó khăn hơn bao giờ hết, vi khuẩn giờ đây có khả năng kháng lại đại đa số các loại kháng sinh.
- Gây ngộ độc:
Thuốc kháng sinh hay bất cứ loại thuốc nào được đưa vào cơ thể con người đều được hấp thụ, chuyển hóa ở gan và đào thải qua thận. Vì vậy, gan sẽ là bộ phận đầu tiên tiếp nhận và gây phản ứng. Gan và thận ở trẻ em còn rất yếu, chưa hoàn thiện và còn thải trừ chậm, nên nếu sử dụng thuốc thường xuyên sẽ gây tình trạng tích tụ và ngộ độc.
- Gây dị ứng, tiểu đường và béo phì:
Ít ai có thể ngờ, lạm dụng thuốc kháng sinh cũng khiến trẻ bị béo phì và tiểu đường. Nguyên nhân là thuốc kháng sinh sẽ làm hại vi khuẩn đường ruột của trẻ. Bên cạnh đó, thuốc kháng sinh chứa một số phẩm màu tương tác với ibuprofen và acetaminophen, là các thuốc hay dùng cho trẻ. Chỉ cần một lượng rất nhỏ phụ gia cũng có thể gây phản ứng dị ứng ở trẻ mẫn cảm.
- Tăng nguy cơ tử vong do tiêu chảy:
Phần lớn các bệnh cảm cúm đều là do virus, do đó làm dụng kháng sinh trong trường hợp này không những không trị bệnh mà còn gây ra các tác dụng phụ không mong muốn là tiêu chảy, khiến bệnh tình trầm trọng và tăng nguy cơ tử vong.
Do đó, để đảm bảo sức khỏe của trẻ , chúng ta chỉ nên dùng thuốc kháng sinh khi đã được khám và có chỉ định của bác sĩ, khi sử dụng thuốc kháng sinh phải hết sức thận trọng, không tự ý dùng, phải thăm khám lâm sàng và tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ.
Giải pháp điều trị viêm họng, ho cho trẻ an toàn hiệu quả mà không cần đến kháng sinh
Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan cho rằng, hiện nay việc điều tị viêm họng, ho cho trẻ em không gì an toàn và hiệu quả bằng việc sử dụng bài thuốc Đông y. Ưu điểm của Đông y trong điều trị ho, viêm họng là điều trị vào căn nguyên (điều trị tận gốc) của bệnh nên mang lại hiệu quả cao và bền vững, khác với Tây y là điều trị vào triệu chứng nên bệnh dễ tái phát, không giải quyết được triệt để bệnh. Mặt khác, các thành phần trong bài thuốc đông y đều có nguồn gốc từ thảo dược tự nhiên vì thế rất an toàn, lành tính, không tác dụng phụ. Ngoài ra còn phải kể kể yếu tố gia giảm thành phần, liều lượng tuỳ thuộc vào cơ địa, tình trạng bệnh của trẻ (điều mà các phương pháp khác khó làm được) vì thế mà rất nhiều người đang lựa chọn phương pháp Đông y thay thế cho các loại thuốc kháng sinh để điều trị viêm họng, ho cho trẻ nhỏ và cả những người lớn tuổi.
Tuy nhiên, Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan cũng lưu ý người bệnh rằng không phải bài thuốc Đông y nào cũng có công dụng điều trị ho, viêm họng cho trẻ hiệu quả. Các bậc làm cha mẹ cần lưu ý lựa chọn bài thuốc điều trị viêm họng, ho hiệu quả, đã được nghiên cứu, kiểm nghiệm, được nhiều người sử dụng đánh giá tốt và đặc biệt được cung cấp bởi đơn vị chuyên môn có uy tín.
Một trong những bài thuốc điều trị ho viêm họng hiệu quả ưu việt nhất hiện nay phải kể đến bài thuốc Ích Phế Nam của Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc Dân Tộc. Đây là bài thuốc đông y được nghiên cứu thành công bởi đội ngũ chuyên gia hàng đầu về y học cổ truyền hiện nay. Bài thuốc đã được ứng dụng rộng rãi trong điều trị ho, viêm họng cho hàng nghìn bệnh nhi trên khắp cả nước với những hiệu quả mang lại rất cao. Giới chuyên môn đánh giá đây là bài thuốc hàng đầu hiện nay mà các bậc làm cha mẹ nên cân nhắc sử dụng để điều trị viêm họng, ho cho trẻ nhà mình.
Thông tin về bài thuốc Ích Phế Nam – Bài thuốc điều trị ho, viêm họng cho trẻ an toàn hiệu quả
Trong bài thuốc gồm có 3 bài thuốc riêng biệt được kết hợp lại trong công thức tổng thể mang lại hiệu quả vượt trội so với các bài thuốc khác trên thị trường hiện nay)
Thông tin chi tiết về bài thuốc
-
Bài thuốc Ích Phế Thần Hiệu Phương
Thành phần: Phổi ngựa bạch (ngâm trong mật ong 10 năm), Tầm gửi cây gạo đỏ, Tầm gửi cây móc, Tầm gửi cây cọ, Sâm quản trọng… và một số thảo dược quý khác.
Công dụng: Bổ phế, tiêu đàm, giảm ho. Đặc biệt, với bài thuốc này sẽ giúp cắt cơn ho sau chỉ 2 – 5 ngày điều trị.
Chủ trị: Viêm họng, viêm phế quản, viêm thanh quản, viêm amidan, ho, khản tiếng, đau họng …
-
Bài thuốc Bổ Phế
Thành phần: Trần bì, bán hạ, bạch linh, cam thảo, bạch môn, ngũ vị, cát cánh, tang bạch bì, huyền sâm, sa sâm … và một số thảo dược quý khác.
Công dụng: Bổ phế, chỉ khái, tiêu đàm, long đàm, giải độc.
Chủ trị:
- Viêm amidan, viêm họng, viêm thanh quản.
- Ho khan, ho gió, ho có đàm.
- Ngứa rát cổ hỏng, khản giọng, mất tiếng
- Viêm phế quản, hen phế quản
Cách dùng: Người lớn: Ngày uống 2 lần sáng/tối, mỗi lần 01 thìa cafe pha với 100 ml nước sôi 100° C, uống sau ăn 30 phút, uống thuốc khi còn ấm. Trẻ em dưới 12 tuổi uống theo chỉ dẫn của thầy thuốc.
-
Bài thuốc Giải độc hoàn
Thành phần: Bồ công anh, Kim ngân cành, Đơn đỏ, Ké đầu ngựa và một số thảo dược khác.
Công dụng: Có tác dụng như 1 kháng sinh đông y giúp tiêu viêm, sưng, chống dị ứng, giúp giải độc, mát gan, thanh nhiệt.
Cách dùng: Ngày uống 01 lần vào buổi trưa, mỗi lần 01 thìa cafe pha với 100 ml nước sôi 100° C, uống sau ăn 30 phút, uống thuốc khi còn ấm. Trẻ em dưới 12 tuổi uống theo chỉ dẫn của thầy thuốc
Sự kết hợp hài hòa 3 loại thuốc trên trong bài thuốc tổng thể Ích Phế Chỉ Khái Thang – Bài thuốc đông y điều trị bệnh viêm họng, ho cho trẻ nhỏ…. mang lại hiệu quả vượt trội so với các bài thuốc khác trên thị trường hiện nay mà hiện tại chưa một bài thuốc nào đạt được.
