Cây lạc tiên là thảo dược quen thuộc, xuất hiện nhiều trong đời sống thường nhật của người dân Việt. Dược liệu có tác dụng trong việc nhiều trị chứng mất ngủ, thải độc, thanh nhiệt cơ thể…. Bài viết dưới đây, chuyên trang xin gửi tới quý bạn đọc những thông tin, công dụng trị bệnh và các bài thuốc từ cây thuốc lạc tiên.
Cây lạc tiên là cây gì? Những thông tin về dược liệu
Cây lạc tiên là thảo dược mọc hoang, phân bổ ở nhiều tỉnh thành trên nước ta. Tuy nhiên, rất nhiều người nhầm lẫn trong việc phân biệt dược liệu này.
Dưới đây là một số thông tin về cây lạc tiên:
- Tên dược liệu: Cây lạc tiên
- Tên gọi khác: Dây chùm bao, nhãn lồng, tây phiên liên, dây bầu đường…
- Tên gọi theo khoa học: Passiflora foetida L
- Thuộc họ: Passifloraceae
Cây lạc tiên như thế nào? Đặc điểm thực vật của cây
Cây lạc tiên tươi thường mọc hoang ở vùng đồi núi và mang những đặc điểm nổi bật sau đây:
- Cây thuộc dạng dây leo, có nhiều tua cuốn xung quanh thân và trong dây rỗng. Toàn thân cây có lông tơ, mềm và mỏng.
- Lá cây lạc tiên có chiều dài khoảng từ 6cm và chiều rộng của lá là 8cm. Lá có đặc điểm giống hình trái tim, mọc so le, có lông mỏng và chia thành 3 thùy nhọn ở đầu. Cuống lá dài, dưới nách lá là tua cuốn, cuộn tròn. Mặt trên của lá màu xanh đậm.
- Quả cây lạc tiên mọc riêng lẻ, có hình tựa như hình trứng nhỏ, chỉ dài khoảng 1cm đến 3cm. Quả được bao bọc bởi các tua lá. Khi chín, quả có màu vàng và mọng, có thể ăn được. Vỏ quả mỏng, bên trong có nhiều hạt nhỏ và chất dịch. Quả xanh có vị chua và chín thì có vị thanh ngọt. Nhiều người cho rằng, vị của quả lạc tiên khá giống với quả chanh leo. Thông thường, cây ra quả vào khoảng tháng 5 đến tháng 7.
- Hoa lạc tiên có màu trắng tinh khôi, rất đẹp mắt. Loại hoa này có nhiều cánh nhỏ và nhụy vàng, pha chút màu tím. Tràng hoa hình sợ, có khoảng 30 đến 50 sợ trọng mỗi tràng. Hoa lạc tiên nở vào tháng 4 và tháng 5.
Rất nhiều người bị nhầm lẫn giữa cây lạc tiên thường và cây lạc tiên tây. Nhìn chung, các bộ phận của cây đều giống nhau. Tuy nhiên, quả lạc tiên tây to hơn lạc tiên thường, nhìn rất giống cây chanh leo. Người bệnh cần phải nắm bắt để phân biệt được hai loại này.
Cây lạc tiên mọc ở đâu? Phân bổ như thế nào
Lạc tiên được biết đến là loại dược liệu có xuất xứ từ vùng đất Mexico, Trung Mỹ, Nam Mỹ và cả khu vực Caribe. Có thể thấy, loại cây này khá dễ sống và phân bổ ở nhiều khu vực.
Tại Việt Nam, có thể dễ dàng tìm kiếm thảo dược này mọc rải rác ven đường hoặc trong rừng hay các vùng núi cao từ 100m trở lên. Khác với nhiều giống cây khác chỉ phân bổ ở một vài tỉnh thành, cây thuốc này xuất hiện ở khắp ba miền.
Trong những năm gần đây, với nhu cầu sử dụng cây lạc tiên ngày càng cao, dược liệu được nhân giống và nuôi trồng ở nhiều cơ sở và trung tâm dược liệu trên toàn quốc.
Thu hoạch và bào chế
Lạc tiên là thảo dược lành tính và hầu hết các bộ phận của cây đều có thể sử dụng làm thuốc, thậm chí có thể chế biến thành món ăn. Với cách dùng cây lạc tiên, ngoại trừ phần rễ (củ lạc tiên) thì các bộ phận còn lại: thân (dây), hoa, lá, quả đều có thể bào chế thành các bài thuốc khác nhau.
Thảo dược này có thể được thu hái vào các thời điểm trong năm. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm dân gian, mùa xuân là lúc thích hợp nhất để thu hoạch bởi đây là lúc các bộ phận của cây có đầy đủ dưỡng chất nhất.
Sau khi thu hái, việc bào chế cây lạc tiên được thực hiện theo các cách sau đây:
- Rửa sạch các bộ phận rồi dùng tươi.
- Làm sạch dược liệu, cắt thành từng khúc ngắn, sau đó phơi, sấy khô hoặc sao vàng để dùng dần.
- Ngoài ra, sau khi phơi, sấy hay sao vàng, người bệnh có thể tán thành bột để tiện sử dụng hơn.
Hiện nay, sử dụng cây lạc tiên khô được người tiêu dùng ưa chuộng. Tuy nhiên cần phải bảo quản đúng cách để dược liệu đảm bảo được dược tính. Thảo dược khô sau khi được bào chế bảo quản trong túi bóng kín, tránh ẩm mốc, mối mọt và đặt tại những khu vực khô ráo, thoáng mát.
Cây lạc tiên có công dụng gì đối với sức khỏe con người?
Dược liệu này được sử dụng như những bài thuốc hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý khác nhau. Cây lạc tiên tác dụng gì? Câu hỏi này đã được y học cổ truyền cũng như các nghiên cứu của khoa học hiện đại trả lời và kiểm chứng.
Tác dụng trong y học cổ truyền
Trong Đông y, cây lạc tiên có vị ngọt, hơi đắng, tính bình và được quy vào kinh Can, Tâm. Với tính vị đó, dược liệu có công dụng cho sức khỏe như sau:
- Điều trị mất ngủ kinh niên, rối loạn giấc ngủ, ngủ không sâu giấc.
- Giúp an thần, dưỡng can, thanh tâm, thanh nhiệt, giải độc cơ thể và lợi tiểu hiệu quả.
- Giải nhiệt độc, làm mát gan và hỗ trợ trong quá trình điều trị những bệnh lý về gan.
- Cây lạc tiên giúp điều trị mụn mủ, ghẻ ngứa và viêm da. Với các bạn đang ở lứa tuổi dậy thì và muốn điều trị mụn, đây là giải pháp tối ưu về thời gian, kinh phí mà có tác dụng rất tốt.
- Điều trị các bệnh lý về tim hồi hộp và suy nhược thần kinh.
- Đối với người cao tuổi, dược liệu có thể làm giảm đau nhức.
- Giảm tình trạng ho phế quản, đau bụng do nhiệt táo.
- Có tác dụng giảm căng thẳng, mệt mỏi do áp lực, làm việc quá công suất.
Tác dụng trong nghiên cứu khoa học hiện đại
Công dụng của dược liệu này cũng đã được kiểm chứng trong các công trình nghiên cứu khoa học hiện đại. Các thành phần có trong dược liệu có tính dược lý sinh học tốt đối với sức khỏe, cụ thể như:
- Các thành phần hóa học chính: hoạt chất Passiflorin, Sapomarin, Harmalol, Hermalin, Chất xơ, Saponaretin, Vitexin,…
- Quả lạc tiên chứa các dưỡng chất: muối khoáng, protein, vitamin A, vitamin C, glucose, đường đơn…
Với những thành phần đó, các loại thuốc được chiết xuất từ lạc tiên có tác dụng phòng ngừa và hỗ trợ các bệnh lý: mất ngủ, bệnh ngoài da, ho phế quản…
Cây lạc tiên chữa bệnh gì? Cách sử dụng cây lạc tiên làm thuốc như thế nào?
Cây lạc tiên có tác dụng gì? Cây lạc tiên trị bệnh gì và các bài thuốc nào từ loại dược liệu này? Những thông tin dưới đây sẽ giúp bạn đọc giải đáp được những thắc mắc đó.
Bài thuốc điều trị mệt mỏi, căng thẳng
Cơ thể mệt mỏi, stress, căng thẳng là biểu hiện thường gặp ở nhiều bệnh nhân. Với tình trạng đó, người bệnh có thể áp dụng bài thuốc từ cây lạc tiên.
Nguyên liệu cần chuẩn bị:
- 300gr lạc tiên, bao gồm dây, quả và lá
- 200gr râu ngô
- 100gr rau má
Các bước thực hiện:
Phơi khô qua hai nắng hoặc sao vàng các bộ quận của cây lạc tiên và râu ngô, rau má.
- Cho tất cả các nguyên liệu đun cùng khoảng 750ml nước, thêm khoảng ¼ thìa nhỏ muối hạt.
- Đun sôi rồi vặn nhỏ lửa, đun khoảng 20 phút, cho tới khi nước thuốc chỉ còn khoảng 300ml thì tắt bếp.
- Chia thuốc thành 2 lần uống trong ngày, vào buổi trưa và buổi tối. Kiên trì uống nước cây lạc tiên trong vòng 7 ngày để thấy được tác dụng của dược liệu.
Bài thuốc hỗ trợ điều trị mất ngủ, rối loạn giấc ngủ
Tình trạng mất ngủ xuất hiện ở nhiều độ tuổi khác nhau và có nhiều nguyên nhân dẫn tới bệnh lý này. Tùy thuộc vào mức độ sẽ có những bài thuốc phù hợp để điều trị. Với việc sử dụng cây lạc tiên chữa mất ngủ, người bệnh áp dụng những bài thuốc sau.
Bài thuốc 1: Bào chế thành cao lỏng
Nguyên liệu cần chuẩn bị:
- 50gr lạc tiên
- 30gr lá vông
- 2.2gr tâm sen
- 10gr lá dâu tằm
Các bước thực hiện
- Đun 100ml cùng các nguyên liệu đã chuẩn bị, đun sôi và để nhỏ lửa cho tới khi chỉ còn một lượng nước nhỏ, cô thành cao lỏng thì tắt bếp.
- Mỗi ngày chỉ sử dụng 2-4 thìa nhỏ, pha cùng nước ấm và sử dụng trước khi đi ngủ để giấc ngủ được sâu hơn.
Bài thuốc 2: Chế biến thành món ăn
Người bệnh hoàn toàn có thể sử dụng cây lạc tiên và chế biến thành món ăn trong các bữa ăn hàng ngày. Có thể dùng ngọn lạc tiên để luộc hoặc nấu canh. Thông thường, dùng trong những bữa ăn buổi tối sẽ mang lại tác dụng tốt hơn.
Bài thuốc 3: Sắc thuốc uống
Nguyên liệu cần chuẩn bị: 6gr cam thảo, 6gr xương bồ, 20gr lạc tiên, 12gr hạt san, 15gr cỏ mọc, 10gr cỏ tre, 10gr táo nhân sao, 10gr lá dâu, 12gr lá vông nem.
Các bước thực hiện:
- Cho tất cả các dược liệu vào ấm, đun cùng 600ml nước. Đun sôi và vặn nhỏ lửa, khi thuốc chỉ còn khoảng 200ml thì tắt bếp.
- Sử dụng thuốc 2 ngày một lần, kiên trì áp dụng trong khoảng 1 tháng để thấy được hiệu quả.
Bài thuốc giảm đau nhức, mất ngủ ở người cao tuổi
Tình trạng đau nhức, mất ngủ xuất hiện nhiều ở người cao tuổi. Với tình trạng này, có thể áp dụng bài thuốc sau.
Nguyên liệu cần chuẩn bị:
- 500gr lạc tiên, có thể sử dụng tất cả bộ phận của cây
- 100gr lá mướp đắng non
- 300gr hoa thiên lý
Các bước thực hiện:
- Sao vàng, phơi hoặc sấy khô các dược liệu rồi tán thành bột. Người bệnh có thể trộn cùng 50gr đậu xanh tán nhuyễn để không bị đắng khi dùng.
- Mỗi lần sử dụng, pha cùng 100ml nước ấm, uống thay trà mỗi ngày.
- Người bệnh cần phải dùng liên tục từ 2 đến 4 tháng để thấy được kết quả lâu dài.
Bài thuốc trị ho, viêm phế quản
Việc sử dụng kháng sinh chữa viêm phế quản khiến dạ dày bị tổn thương nhanh chóng. Sử dụng dược liệu điều trị là biện pháp đơn giản, không hại dạ dày mà mang lại kết quả rất tốt.
Nguyên liệu cần chuẩn bị: 3-15gr lá lạc tiên
Các bước thực hiện:
- Có thể sử dụng lá tươi, rửa sạch và để ráo nước.
- Đun cùng khoảng 500ml nước, đun sôi rồi để nhỏ lửa cho tới khi chỉ còn khoảng 150ml nước thì tắt bếp.
- Uống liên tục cho tới khi tình trạng ho chấm dứt.
Những lưu ý khi sử dụng cây lạc tiên
Dù là dược liệu chữa bệnh hiệu quả nhưng khi sử dụng, người bệnh cũng cần phải lưu ý những vấn đề sau đây:
- Uống cây lạc tiên nhiều có tốt không và có ảnh hưởng như thế nào tới sức khỏe? Phụ thuộc vào tình trạng bệnh cũng như lứa tuổi để có cách dùng phù hợp cũng như lượng nước thuốc uống vừa đủ.
- Phụ nữ có thai, cho con bú hay trẻ nhỏ cần phải có sự kê đơn của người có chuyên môn.
- Không được tự ý kết hợp dược liệu với các loại thuốc Tây y.
- Cần phải tìm hiểu kỹ về các món ăn, thực phẩm kiêng kỵ với cây lạc tiên.
- Khi điều trị, cần phải kết hợp với chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt khoa học để có được hiệu quả nhanh hơn, tốt hơn.
- Tùy thuộc vào cơ địa người bệnh, các bài thuốc sẽ mang lại hiệu quả khác nhau.
- Trước khi áp dụng những bài thuốc từ dược liệu, cần phải tham khảo lời khuyên từ những người có chuyên môn
Mua cây lạc tiên ở đâu? Giá bao nhiêu tiền
Là một loại dược liệu mọc hoang ở nhiều nơi nên không tránh được nhiều người không thể phân biệt hay có sự nhầm lẫn khi thu hái dược liệu này. Sự nhầm lẫn đó sẽ ảnh hưởng lớn tới sức khỏe và quá trình điều trị của người bệnh.
Hiện nay, thay vì sử dụng dược liệu tươi để làm thuốc, người bệnh có xu hướng lựa chọn dược liệu khô. Điều này mang lại sự tiện lợi, nhanh chóng cũng như bảo quản được cây thuốc lâu hơn. Sử dụng cây lạc tiên làm thuốc chữa bệnh, người tiêu dùng hoàn toàn có thể mua cây lạc tiên đã được bào chế tại các đại lý và cơ sở trên toàn quốc với giá giao động từ 120.000 VNĐ – 190.000 VNĐ/ 1kg.
Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là phải tìm được đại lý uy tín, đảm bảo chất lượng để mua sản phẩm. Trung tâm nghiên cứu nuôi trồng và phát triển dược liệu Vietfarm được biết tới là thương hiệu nổi trội và có tiếng hiện nay.
Tất cả các quy trình từ trồng cây lạc tiên, thu hái, bào chế và đóng gói sản phẩm đều đảm bảo quy chuẩn GACP – WHO. Bởi vậy, sản phẩm khi tới tay người tiêu dùng luôn đạt được chất lượng tốt nhất. Tại Vietfarm, cây lạc tiên được đóng gói trong túi 0.5kg và 1kg với giá niêm yết là 60.000 VNĐ/0.5kg. Đặc biệt, các hóa đơn từ 500.000 VNĐ trở lên, khách hàng sẽ được miễn phí vận chuyển toàn quốc.
Như vậy, bài viết trên đây đã cung cấp những kiến thức cần thiết về cây lạc tiên. Hy vọng rằng, với những chia sẻ này, đây sẽ là nguồn thông tin bổ ích gửi tới quý bạn đọc.
