Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi: Thạc sĩ Lê Phương | Nơi công tác: Nhất Nam Y Viện

Trào ngược dạ dày ở trẻ 2 tháng tuổi không còn là căn bệnh quá xa lạ khi mà tỷ lệ mắc bệnh ngày càng tăng cao. Để phòng tránh cũng như xử lý tốt căn bệnh này, cha mẹ cần trang bị đầy đủ kiến thức về dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị cho bé.

Trào ngược dạ dày ở trẻ 2 tháng tuổi là gì? Bệnh có nguy hiểm không?

Trào ngược dạ dày ở trẻ 2 tháng tuổi là tình trạng trẻ bị nôn ói khi thức ăn từ dạ dày chảy ngược lên thực quản. Hiện nay có 2 nhóm trào ngược thực quản chính ở trẻ:

  • GER (Trào ngược axit, trào ngược sinh lý): Trẻ trong giai đoạn mới sinh thường hay mắc phải bệnh này vì các chức năng trong dạ dày chưa hoàn chỉnh. Tình trạng nôn ói do axit trào ngược không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe của bé. Nếu trẻ vẫn tăng cân và phát triển đều thì cha mẹ không cần quá lo lắng.
  • GERD (Trào ngược dạ dày thực quản): GERD được xếp vào nhóm dấu hiệu trào ngược bệnh lý và có phần nghiêm trọng hơn. Bé bị trào ngược sinh lý sẽ tự khỏi. Tuy nhiên, trào ngược bệnh lý sẽ kéo dài trong suốt quá trình phát triển của trẻ.
Bé bị trào ngược dạ dày thực quản nguy hiểm như thế nào?
Bé bị trào ngược dạ dày thực quản nguy hiểm như thế nào?

Phân biệt trào ngược sinh lý và bệnh lý

Dưới đây là những đặc điểm của trào ngược sinh lý và trào ngược bệnh lý, cha mẹ có thể dựa theo đó để phán đoán tình trạng của trẻ:

  • Trào ngược sinh lý: Trẻ dưới 6 tháng tuổi là đối tượng của căn bệnh này. Tuy nhiên, bậc phụ huynh không cần quá lo lắng vì nó không ảnh hưởng đến quá trình phát triển của trẻ. Trẻ vẫn có thể vui chơi, ăn uống bình thường.  Các triệu chứng sẽ dần dần “biến mất”  khi trẻ lên 1.
  • Trào ngược bệnh lý: Bé bị trào ngược dạ dày kéo dài đến hơn 1 tuổi thì nguy cơ bé mắc GERD là rất cao. Lúc này, trẻ sẽ có biểu hiện biếng ăn, gầy gò, cân nặng sụt giảm, …

Nếu quan sát thấy trẻ có những dấu hiệu trào ngược bệnh lý, lập tức đưa trẻ đến cơ sở y tế để bác sĩ chẩn đoán và lựa chọn phác đồ điều trị phù hợp.

Trào ngược dạ dày ở trẻ 2 tháng tuổi có nguy hiểm không?

Nếu để trào ngược dạ dày bệnh lý kéo dài sẽ phát sinh những biến chứng như:

  • Biến chứng hệ tiêu hóa: Thực quản sẽ hẹp dần khiến đường lưu thông thức ăn gặp trở ngại. Ảnh hưởng đến hoạt động ăn uống và hấp thu dưỡng chất. Về lâu sẽ gây nên hội chứng Barrett thực quản. Đây là tình trạng nguy hiểm nhất khi thực quản khi bị viêm.
  • Biến chứng hệ hô hấp: Trẻ có thể mắc bệnh hen suyễn nếu lượng axit trào ngược lên thực quản “dày đặc”. Các dây thanh quản ở cổ họng lúc sẽ dày lên khiến trẻ khò khè, khàn tiếng và dần dần phát triển thành hen suyễn.
  • Bệnh tai mũi họng và răng miệng: Độ PH trong cổ họng và thực quản mất cân bằng dẫn đến phát sinh các biến chứng như viêm xoang, viêm tai, suy dinh dưỡng, … Ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển hành vi của trẻ, đặc biệt là chức năng nhai nuốt.

Nguyên nhân gây trào ngược dạ dày ở trẻ 2 tháng tuổi

Không ít bà mẹ băn khoăn rằng, tại sao bé bị trào ngược dạ dày khi còn quá nhỏ? Thực ra, căn bệnh này xuất phát từ rất nhiều nguyên nhân từ cơ địa, thói quen sinh hoạt cho đến chế độ ăn uống.

Vì sao bé sơ sinh bị trào ngược thực quản?
Vì sao bé sơ sinh bị trào ngược thực quản?

Chức năng của hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện

Vòng cơ ở giữa dạ dày và thực quản đảm nhiệm nhiệm vụ đóng chặt để giữ thức ăn trong dạ dày. Nó chỉ được phép mở ra khi có thức ăn cần nuốt vào. Tuy nhiên, đối với trẻ vừa mới sinh, chức năng này chưa được phát triển hoàn toàn. Khi trẻ uống sữa, sữa di chuyển từ miệng đến thực quản và qua tâm vị, vào dạ dày. Cơ van tâm vị và cơ vòng thực quản tại dạ dày còn yếu, khiến thức ăn tồn đọng lại. Gây nên hiện tượng trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh.

Trẻ bú không đúng tư thế

Dạ dày của trẻ thường nằm ngang hoặc nghiêng về phía bên phải. Nếu mẹ cho bú không đúng cách, tình trạng trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh rất dễ xảy ra. Lúc này, sữa sẽ nhanh chóng trào xuống thực quản và miệng khi trẻ đang bú. Một số bé có thể bị sặc sữa, nôn ra máu, cơ thể tím tái,… Nghiêm trọng hơn có thể ảnh hưởng đến các bệnh lý về hệ hô hấp.

Một số nguyên nhân khác gây nên trào ngược dạ dày ở trẻ 2 tháng tuổi

Ngoài hai nguyên nhân chủ yếu trên, các nguyên nhân sau đây cũng khiến bé sơ sinh bị trào ngược dạ dày:

  • Trẻ thiếu cân hoặc sinh non
  • Cho trẻ nằm ngửa quá nhiều dẫn đến thức ăn khó tiêu hóa do bị ứ đọng trong dạ dày
  • Chế độ dinh dưỡng chủ yếu là sữa hoặc cháo loãng, thực phẩm này là chất lỏng nên dễ “len lỏi” qua các khe hở gây nên hiện tượng trào ngược
  • Cơ địa trẻ không thích ứng được với sữa công thức hoặc sữa mẹ
  • Trẻ đang mắc các bệnh lý nghiêm trọng như: viêm thực quản do hiện tượng dị ứng, hẹp môn vị,..

Các triệu chứng khi bé 2 tháng tuổi bị trào ngược dạ dày

Mẹ lưu ý các biểu hiện sau đây khi bé sơ sinh bị trào ngược dạ dày thực quản:

  • Trẻ thường xuyên nôn mửa
  • Một số trẻ có thể bị ọc sữa qua miệng hoặc mũi
  • Khó chịu khi bú sữa
  • Thường hay quấy khóc, nhất là vào ban đêm
  • Trẻ chậm tăng cân, thậm chí có thể sụt cân
  • Quá trình trao đổi chất và hấp thụ dinh dưỡng kém
  • Khò khè mãi không dứt
  • Ở một số trường hợp bé viêm phổi, khó thở, bệnh tái phát nhiều lần
  • Bé bị trào ngược thực quản nghiêm trọng nhất khi xuất hiện hiện tượng khó khăn hô hấp.

Những dấu hiệu trên chủ yếu do bệnh trào ngược bệnh lý gây nên. Đối với trào ngược sinh lý thì các biểu hiện có phần nhẹ hơn như: nôn trớ nhất thời qua miệng hoặc mũi nhưng không xuất hiện thường xuyên. Những biểu hiện này sẽ không ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe của trẻ

Chăm sóc như thế nào để điều trị trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh hiệu quả?
Chăm sóc như thế nào để điều trị trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh hiệu quả?

Ba mẹ nên chăm sóc trẻ 2 tháng bị trào ngược như thế nào?

Để điều trị trào ngược dạ dày ở trẻ 2 tháng tuổi hiệu quả, ba mẹ cần chăm sóc trẻ đúng cách. Mức độ chuyển biến bệnh nặng hay nhẹ phụ thuộc rất lớn vào quá trình chăm sóc hằng ngày.

Đối với trào ngào ngược dạ dày sinh lý

Mặc dù tình trạng bị trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh do sinh lý không tác động nghiêm trọng đến sức khỏe trẻ, nhưng bạn cần lưu ý:

  • Khi trẻ bú trực tiếp: Tuân theo nguyên tắc trái trước phải sau, điều này sẽ giúp trẻ dễ dàng tiêu hóa sữa hơn. Khi lượng sữa vào dạ dày ít, trẻ có thói quen nằm nghiêng sang bên phải. Vì vậy khi đã cho trẻ bú một lượng sữa nhất định, việc nằm nghiêng sang trái sẽ tránh được hiện tượng trào ngược. Tuyệt đối không cho bé bú khi nằm vì trẻ dễ trớ sữa và sặc.
  • Khi trẻ bú bình: Luôn đặt bình ở vị trí sao cho đầu núm vú đầy sữa. Không nên cho bé bú lúc trẻ đang khóc vì lúc này trẻ phải nuốt nhiều hơi hơn và dạ dày bị căng ra. Lưu ý, bế bé 15 – 20 phút sau khi bú xong để sữa được tiêu hóa dễ hơn mẹ nhé.
  • Khi vỗ ợ hơi: Vỗ ợ hơi là cách mà các mẹ hay áp dụng khi bé sơ sinh bị trào ngược, nhưng cần thực hiện đúng cách. Mẹ đặt bé áp vào một bên ngực sao cho mặt bé tựa vào vai mẹ. Sau đó vỗ lưng cho bé nhẹ nhàng và liên tục.

Trào ngược dạ dày ở trẻ 2 tháng tuổi do bệnh lý

Trào ngược dạ dày do bệnh lý thường được bác sĩ kê các loại thuốc hỗ trợ tiêu hóa. Thuốc có tác dụng giảm tác động của acid trong dạ dày như Zantac hay Prilosec.

Tuy nhiên đối bé sơ sinh bị trào ngược dạ dày, ba mẹ cần tuân theo sự hướng dẫn của bác sĩ. Vì căn bệnh này xuất phát từ nhiều nguyên nhân và phụ thuộc vào cơ địa của mỗi trẻ mà các loại thuốc và liều lượng sẽ không giống nhau. Cha mẹ không nên tự ý sử dụng thuốc khi chưa có sự tham vấn y khoa.

Cần lưu ý khi cho bé 2 tháng tuổi bị trào ngược dạ dày uống sữa?
Cần lưu ý khi cho bé 2 tháng tuổi bị trào ngược dạ dày uống sữa?

Những lưu ý khi cho trẻ bú giúp hạn chế trào ngược dạ dày

Những thắc mắc như: cho bé 3 tháng tuổi bị trào ngược dạ dày bú sữa như thế nào? hay trẻ 7 tháng bị trào ngược dạ dày phải uống sữa ra sao? Hiện được các bà mẹ rất quan tâm khi đề cập đến chủ đề này. Để hỗ trợ mẹ giải đáp, Tapchidongy.org lưu ý một số điểm dưới đây:

  • Khuyến khích chia bữa ăn thành nhiều bữa (mỗi bữa cách 2 giờ với dung lượng sữa là 100ml mỗi lần bú).
  • Khi cho trẻ bú, mẹ nên đặt đầu bé cao hơn 30 độ so với mặt phẳng khi bú.
  • Khi trẻ bú được 30ml đến 60ml sữa, cho trẻ nghỉ và vỗ lưng cho trẻ.
  • Nếu trẻ bị sặc sữa, vỗ lưng trẻ nhẹ nhàng và đặt trẻ nằm nghiêng để sữa trào ra
  • Tránh cho bé ngủ khi vừa mới bú xong vì để tiêu thụ lượng sữa, dạ dày trẻ cần ít nhất 30 phút. Vì vậy 1h sau khi bú là thời gian hợp lý cho trẻ ngủ.
  • Đồng thời, mẹ nên thường xuyên vệ sinh khoang miệng cho bé bằng nước ấm, đặc biệt sau khi uống sữa xong.
  • Nếu bé dị ứng sữa, tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên môn về việc cho bé uống sữa mẹ cùng với sữa công thức.

Ngoài ra, trong quá trình điều trị mẹ đặc biệt lưu ý không tự ý sử dụng thuốc, thay đổi liều lượng hay thậm chí là ngưng dùng thuốc khi trẻ có dấu hiệu thuyên giảm. Đối với trường hợp này, mẹ cần liên hệ với bác sĩ để trao đổi.

Hiện tượng trào ngược dạ dày ở trẻ 2 tháng tuổi đang “hoành hành” ngày một nghiêm trọng vì vậy mà ba mẹ cần thường xuyên lưu ý những biểu hiện của trẻ để kịp thời chữa trị.

Đừng bỏ lỡ: 

Bài viết liên quan
chua-viem-dai-trang-bang-la-voi
chua-viem-dai-trang-bang-nha-dam
chua-viem-dai-trang-co-that-bang-thuoc-nam
thuoc-dieu-tri-viem-dai-trang-man-tinh