Viêm tai giữa ở người lớn là tình trạng tổn thương màng nhĩ gây đau đớn và ảnh hưởng tới chức năng của tai. Chủ quan trước các biểu hiện của bệnh dẫn tới không điều trị kịp thời, đúng thuốc là nguyên nhân dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm. Chính vì vậy, chủ động tìm hiểu, nắm bắt thông tin về bệnh là yếu tố quan trọng giúp đẩy lùi căn bệnh này. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho độc giả những thông tin cần thiết nhất về bệnh viêm tai giữa ở người lớn.
Bệnh viêm tai giữa ở người lớn là gì?
Bệnh viêm tai giữa thường gặp ở nhóm trẻ nhỏ nhưng cũng có thể xảy ra ở nhóm tuổi trưởng thành kèm theo các biến chứng nguy hiểm. Tai là bộ phận quan trọng thực hiện các chức năng nghe và phản xạ lại các âm thanh từ bên ngoài. Trong đó, cấu trúc của tai gồm 3 bộ phận là tai ngoài, tai giữa và tai trong, viêm tai giữa là tình trạng phổ biến nhất.
Viêm tai giữa thường có liên quan tới các bệnh viêm nhiễm hệ hô hấp dưới do được kết nối với vòm họng thông qua vòi nhĩ. Bộ phận này có chức năng chính là dẫn truyền, làm sạch và thông thoáng không khí ở tai giữa. Khi cơ thể bị các vi khuẩn bên ngoài tấn công gây viêm họng sẽ dẫn tới sưng phù và tắc nghẽn vòi nhĩ.
Tình trạng này diễn ra lâu ngày sẽ khiến dịch đọng lại trong tai, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn sinh sôi và phát triển, dẫn tới bệnh viêm tai giữa. Do vòi nhĩ của trẻ nhỏ nằm ngang nên nguy cơ mắc viêm tai giữa thường cao hơn người lớn. Tuy nhiên chính tâm lý chủ quan cùng lối sống không khoa học, lành mạnh có thể khiến viêm tai giữa khởi phát ở người lớn bất cứ lúc nào. Dựa trên các biểu hiện của bệnh, viêm tai giữa ở người lớn thường được chia thành các dạng:
- Viêm tai giữa ứ dịch: Dịch và chất nhầy bị ứ đọng lại trong tai giữa có thể gây cảm giác ù tai, đầy tai. Nếu nghiêng đầu có thể cảm thấy chất dịch di chuyển bên trong nhưng không thể thoát ra được do vòi nhĩ sưng viêm, bít tắc. Viêm tai giữa ứ dịch có thể dẫn tới mãn tính, chất dịch có thể tích tụ và tái phát nhiều lần, ảnh hưởng đến chức năng của thính giác.
- Viêm tai giữa có mủ ở người lớn: Người mắc viêm tai giữa dạng có mủ thường có biểu hiện đau tai, sốt, suy giảm thính lực nghiêm trọng nếu để lâu ngày. Dịch tiết trong tai do dịch niêm mạc ứ đọng và có dạng loãng. Sau đó chuyển dần sang màu vàng, đặc nhầy, mủ trong tai có thể vỡ và chảy ra bên ngoài.
- Viêm tai giữa cấp tính: Đây là tình trạng khi bệnh mới khởi phát, người bệnh có thể cảm thấy các cơn đau tai, sốt, tai nóng đỏ do các dịch viêm bị ứ đọng.
- Viêm tai giữa mãn tính: Nếu để dịch trong tai quá lâu hoặc bệnh tái phát nhiều lần có thể dẫn tới viêm tai giữa mãn tính. Dịch viêm chảy ra từ ống tai có thể gây thủng màng nhĩ, giảm thính lực nhưng thường không gây đau đớn so với viêm tai giữa cấp tính.
Nguyên nhân viêm tai giữa ở người lớn
Nhận định đúng nguyên nhân gây bệnh sẽ giúp cho quá trình điều trị và phòng tránh viêm tai giữa diễn ra hiệu quả nhất. Không giống với viêm tai giữa ở trẻ em, căn bệnh này diễn biến phức tạp, khó lường kèm theo nguy cơ biến chứng cao. Viêm tai giữa ở người lớn khởi phát do các nguyên nhân chủ yếu như:
- Viêm VA cấp hoặc mãn tính: VA (Végétations Adénoides) là tổ chức có nhiệm vụ quan trọng trong hệ miễn dịch và lọc sạch vi khuẩn tới phổi. Không khí từ môi trường bên ngoài thường đi qua mũi, VA để xuống phổi. Các tế bào bạch cầu trong VA có chức năng nhận diện vi khuẩn và tạo kháng thể. Vì cấu trúc của VA nằm gần các lỗ của vòi nhĩ và phía sau vòm họng nên khi bộ phận này bị sưng, viêm có thể làm tắc vòi nhĩ dẫn tới ứ đọng dịch và gây viêm tai giữa.
- Viêm mũi, họng, viêm amidan, cảm cúm đều có thể dẫn tới nguy cơ mắc bệnh viêm tai giữa do mối liên hệ mật thiết giữa bộ ba cơ quan tai-mũi-họng.
- Ô nhiễm không khí có thể gây tích tụ vi khuẩn trong tai và tiềm ẩn nguy cơ gây viêm họng do hít phải các vi khuẩn có trong không khí.
- Vệ sinh tai không đúng cách hoặc không thường xuyên. Thói quen không làm sạch tai sau khi tắm có thể làm nước tích tụ bên trong, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn sinh sống và phát triển.
- Khói thuốc do hút thuốc thụ động hoặc lạm dụng thuốc lá có thể làm suy giảm chức năng phổi, suy yếu các tế bào VA khiến vòi nhĩ sưng viêm, gây bệnh viêm tai giữa.
Triệu chứng viêm tai giữa ở người lớn
Các dấu hiệu nhận biết của bệnh viêm tai giữa ở người lớn thường dễ bị nhầm lẫn với các bệnh viêm đường hô hấp. Người bệnh cần chủ động nắm bắt và áp dụng giải pháp điều trị kịp thời ngay khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường của tai như:
- Ù tai, nặng tai.
- Suy giảm thính lực, thường phải nghe lại 1 đến 2 lần.
- Đau nhói tai, sưng đỏ hoặc có cảm giác nóng trong tai.
- Xuất hiện dịch chảy ra từ tai hoặc cảm giác có chất lỏng dịch chuyển bên trong.
- Một số trường hợp xuất hiện triệu chứng sốt nhẹ, chán ăn, mệt mỏi.
Bệnh có tự khỏi được không? Có nguy hiểm không
Viêm tai giữa ở người lớn là căn bệnh có thể tái phát nhiều lần tiến triển thành thể mãn tính nếu không được điều trị đúng cách. Bệnh chỉ có thể khỏi khi các dấu hiệu viêm nhiễm trong tai được loại bỏ. Đối với những người có sức đề kháng tốt, cơ chế tự đáp ứng của hệ miễn dịch có thể loại bỏ các triệu chứng sau 4 đến 6 ngày mà không cần sử dụng thuốc.
Trên thực tế, các nhân tố gây bệnh không bị đào thải triệt để nếu không áp dụng biện pháp điều trị phù hợp và hoàn toàn có thể tái phát khi gặp điều kiện thuận lợi. Không chỉ viêm tai giữa ở trẻ em mà ở người lớn, căn bệnh này vẫn có thể tiềm ẩn nguy cơ gây nên những biến chứng khôn lường cho sức khỏe và thính lực, để lại những tổn thương khó phục hồi:
- Thủng màng nhĩ, xơ hóa màng nhĩ.
- Giảm thính lực.
- Viêm màng não, áp xe não.
- Viêm xương chũm.
- Tổn thương dây thần kinh mặt.
Viêm tai giữa ở người lớn không phải bệnh mãn tính nên hoàn toàn có thể điều trị khỏi trong thời gian sớm nhất nếu người bệnh tuân thủ các nguyên tắc điều trị sau:
- Chủ động theo dõi, phát hiện các dấu hiệu bệnh và thăm khám tại các cơ sở y tế.
- Tuân thủ phác đồ điều trị đã được chỉ định.
- Thực hiện chế độ kiêng khem khoa học.
- Vệ sinh tai đều đặn, đúng cách.
- Trong thời gian điều trị không tác động vật lý làm tổn thương tai như ngoáy tay hoặc gãi mạnh…
Cách điều trị viêm tai giữa ở người lớn hiệu quả nhất
Viêm tai giữa cần được điều trị sớm và đúng phương pháp. Tùy thuộc vào cơ địa và đặc điểm của bệnh ở mỗi người sẽ có các giải pháp khắc chế khác nhau. Người bệnh nên tham khảo ý kiến chuyên gia hoặc đến khám tại các cơ sở y tế gần nhất, tránh tự ý sử dụng thuốc dẫn tới nhiều tác dụng phụ không mong muốn.
Thuốc chữa viêm tai giữa ở người lớn
Thông thường để xác định chính xác tình trạng tổn thương do viêm tai giữa và dạng bệnh trước khi chỉ định thuốc điều trị phù hợp, các bác sĩ sẽ tiến hành khám tổng quát:
- Nội soi mũi, họng và sau đó là tai để xác định rõ nguyên nhân gây bệnh.
- Tiến hành kiểm tra tổn thương màng nhĩ bằng cách thổi khí nén, qua chuyển động để xác định tình trạng hiện tại. Nếu màng nhĩ không phản ứng tốt chứng tỏ trong tai có chứa dịch viêm.
- Áp dụng biện pháp đo màng nhĩ để xác định sự thay đổi áp dụng vùng tai giữa.
- Nếu có tổn thương màng nhĩ nghiêm trọng ảnh hưởng tới chức năng nghe có thể được tiến hành đặt ống thông nhĩ.
- Trong trường hợp viêm tai giữa có mủ, viêm tai giữa có dịch viêm hoặc dạng cấp có thể tiến hành hút mủ, vệ sinh và làm sạch tại chỗ.
- Các trường hợp nặng hoặc mãn tính có thể được chỉ định chụp MRI hoặc CT.
Việc điều trị hiệu quả viêm tai giữa bằng thuốc thường là sự kết hợp của các loại kháng sinh dạng uống, thuốc nhỏ kháng sinh hoặc vệ sinh tai, thuốc giảm đau, chống dị ứng, phù nề.
Khi sử dụng thuốc điều trị viêm tai giữa ở người lớn, bệnh nhân cần tuân thủ chặt chẽ theo chỉ định của bác sĩ, tránh bỏ dở hoặc dùng ngắt quãng gây nên hiện tượng nhờn thuốc. Các vi khuẩn còn tồn tại có thể tiếp tục tấn công làm bệnh diễn biến phức tạp. Đối tượng người bệnh là phụ nữ mang thai hoặc cho con bú nên đặc biệt lưu ý, tránh tác dụng phụ. Một số loại thuốc điều trị viêm tai giữa phổ biến:
- Kháng sinh điều trị viêm tai giữa: Người bệnh thường được chỉ định sử dụng kháng sinh nhóm Penicillin như Amoxicillin đem lại tác dụng nhanh, giá thành vừa phải. Hoặc các loại khác như nhóm Beta-Lactam có khả năng kháng lại khả năng thẩm thấu của vi khuẩn, nhóm macrolid có tác dụng tương tự Penicillin nếu người bệnh có dấu hiệu dị ứng với thuốc thuộc nhóm này. Tùy vào từng trường hợp, các bác sĩ có thể kê đơn dạng thuốc uống hoặc nhỏ tai.
- Thuốc giảm sưng, phù nề: Các loại thuốc thuộc nhóm không chứa Steroid (NSAID), thuốc kháng viêm corticoid có tác dụng giảm sưng viêm, thúc đẩy sản sinh tế bào phục hồi, hỗ trợ loại bỏ vi khuẩn gây bệnh thông qua ức chế quá trình tổng hợp enzyme.
- Thuốc giảm đau, hạ sốt: Phổ biến nhất là các sản phẩm chứa paracetamol giúp giảm đau nhanh dạng sủi hoặc viên uống. Thuốc có thể bán không kê đơn tuy nhiên người bệnh chỉ nên dùng trong thời gian ngắn, tránh lạm dụng.
Cách chữa viêm tai giữa ở người lớn tại nhà
Một số người bệnh có xu hướng lựa chọn các giải pháp điều trị tại nhà. Với sự tiện lợi, tiết kiệm chi phí, các bài thuốc chữa mẹo dân gian có khả năng ức chế các triệu chứng của bệnh viêm tai giữa ở người lớn. Tuy nhiên trong quá trình áp dụng cần tuân thủ chặt chẽ yêu cầu vệ sinh, tránh nguy cơ nhiễm trùng.
Các bài chữa mẹo chỉ có hiệu quả với bệnh viêm tai giữa ở người lớn giai đoạn đầu, nếu cố tình lạm dụng có thể biến thành con dao hai lưỡi thay vì đem lại hiệu quả điều trị như mong muốn. Độc giả có thể tham khảo một số các bài chữa mẹo dưới đây:
- Chữa viêm tai giữa bằng tỏi: Bóc 1 tép tỏi, làm sạch vỏ và rễ sau đó bổ làm đôi. Đặt mặt trong của tỏi và trong tai bị viêm, lưu ý không nên nhét quá sâu, ưu tiên chọn tép tỏi to để không xảy ra tình trạng lọt vào lỗ tai. Thực hiện ngày 1 lần, các tinh chất trong tỏi sẽ giúp giảm đau, kháng viêm. Ngoài ra người bệnh có thể chườm khăn ấm bên ngoài để tăng cường hiệu quả cho bài thuốc.
- Chữa viêm tai giữa bằng lá hẹ: Dùng lá hẹ tươi, rửa sạch sau đó đem giã nát và lọc lấy lấy nước cốt. Sử dụng nước lá hẹ nhỏ tai từ 2, 3 giọt. Liên tục trong vòng 7 đến 10 ngày sẽ có hiệu quả giảm đau, giảm sưng viêm và ngăn chặn nguy cơ nhiễm trùng ống tai.
- Lá mơ lông điều trị bệnh hiệu quả: Chọn lá mơ lông to, dầy đem rửa sạch và để ráo nước. Sau đó hơ qua trên lửa nhỏ, hoặc xao trên chảo để lá mơ nóng già, hạn chế để cháy. Dùng tay vò hoặc giã nát phần lá, vo tròn để trong tai. Hoặc nhằm giảm thiểu tình trạng vụn lá rơi vào trong ống tai, người bệnh có thể cuộn lá mơ lông thành hình ống trụ nhỏ, đem nhét vào trong tai và giữ nguyên trong 10 phút, lấy ra.
- Cách dùng rau diếp cá chữa bệnh: Rửa sạch 20g rau diếp cá, có thể ngâm qua với nước muối. Sau đó tiến hành giã nát hoặc xay nhuyễn, lọc lấy nước cốt. Dùng nhỏ vào tai 2, 3 giọt mỗi ngày từ 3 – 4 lần. Áp dụng kiên trì trong ít nhất 7 ngày sẽ thấy hiệu quả rõ rệt.
- Cách chữa viêm tai giữa bằng cách thổi sáp ong: Các dưỡng chất có trong sáp ong có khả năng kháng viêm, kháng khuẩn mạnh mẽ, giúp làm giảm đau tai, ngăn chặn nguy cơ nhiễm trùng. Người bệnh sử dụng giấy cuộn sáp ong lại, đốt cháy một đầu giấy vừa đủ để tạo thành khói. Sau đó đầu còn lại xuống tai theo chiều thẳng đứng để hơi nóng vào trong. Thực hiện thường xuyên 1 đến 2 lần mỗi ngày.
Viêm tai giữa kiêng ăn gì? Cách phòng tránh hiệu quả nhất
Ngoài việc tuân thủ phác đồ điều trị, người bệnh nên chủ động xây dựng và thực hiện lối sống lành mạnh, điều độ để tăng cường hiệu quả điều trị, cải thiện sức đề kháng giúp phòng ngừa bệnh.
Không nên:
- Sử dụng các loại đồ ăn quá cứng khiến vận động cơ hàm nhiều, làm gia tăng cảm giác đau đớn cho người bệnh. Một số bệnh nhân viêm tai giữa do viêm họng có thể cảm thấy khó nuốt, tổn thương họng.
- Lạm dụng đồ uống có cồn, có gas hoặc các chất kích thích khiến tình trạng viêm nhiễm diễn ra trầm trọng hơn.
- Hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc khiến chức năng đề kháng của họng và vùng phổi suy giảm, gây nên các bệnh về hô hấp, ảnh hưởng đến tai – mũi – họng.
- Ăn các món có lượng đường cao như bánh, kẹo ngọt kéo theo tăng đột ngột lượng Insulin trong máu dẫn tới ù tai.
- Các gia vị cay nóng, gây bốc hỏa và sưng viêm trầm trọng cho tai.
Nên:
- Ưu tiên các món rau xanh như súp lơ, rau cải thìa, cải canh giúp thúc đẩy tiêu hóa nhờ lượng lớn chất xơ, giảm cảm giác ù tai.
- Các thực phẩm chứa vitamin C và kẽm có khả năng tăng cường tốc độ làm lành, sản sinh thêm các tế bào bạch cầu tiêu diệt vi khuẩn.
- Bổ sung các món ăn dạng cháo, canh, súp dễ nuốt để đảm bảo hạn chế việc nhai và cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho người bệnh.
- Thay thế các loại dầu động vật bằng dầu thực vật chứa nhiều vitamin D, E giúp hạn chế dung nạp chất béo có hại, tăng khả năng kháng khuẩn.
- Sử dụng các thực phẩm chứa Vitamin A để thúc đẩy hình thành màng bảo vệ niêm mạc trong loa tai và cải thiện thính lực.
Cách phòng tránh bệnh viêm tai giữa ở người lớn
- Vệ sinh tai, mũi, họng bằng nước muối sinh lý 1 tuần từ 2 đến 3 lần.
- Sử dụng các biện pháp bảo vệ khi đi đến nơi công cộng hoặc lưu thông trên đường.
- Chườm nóng ngoài tai để giảm cảm giác đau đớn.
- Không tự ý ngoáy hoặc sử dụng vật cứng dễ gây nhiễm trùng và tổn thương màng nhĩ.
- Thể dục nhẹ nhàng, giữ tinh thần thoải mái, lạc quan.
- Khi ngủ có thể nằm nghiêng về bên tai bị viêm để dịch dễ thoát ra.
Viêm tai giữa ở người lớn là căn bệnh phổ biến nhưng nếu không điều trị kịp thời có thể kéo theo nhiều biến chứng. Người bệnh khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường ở tai nên chủ động thăm khám hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ để có phương pháp phù hợp.
Có thể bạn quan tâm:
