Bạn đang lo lắng vì những mảng da đỏ, bong tróc và ngứa ngáy xuất hiện trên cơ thể? Bạn nghi ngờ đó là dấu hiệu bệnh vẩy nến nhẹ? Ở bài viết này, Tapchidongy sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc này chính xác và chi tiết nhất.
Bệnh vảy nến nhẹ là gì?
Vảy nến nhẹ chính là tình trạng tổn thương da với diện tích da tổn thương dưới 5% (trong đó 1% cơ thể bằng diện tích 1 bàn tay). Căn bệnh này không lây, dễ tái phát. Bệnh rất dễ bị nhầm với viêm da cơ địa bởi triệu chứng bệnh thường không rõ ràng. Do đó, việc chẩn đoán chính xác từ các bác sĩ da liễu là hết sức cần thiết.
Triệu chứng của vảy nến nhẹ
- Đốm da vảy: Những đốm da này có thể có màu trắng, nâu hoặc hồng nhạt và thường xuất hiện trên các vùng da như vai, lưng, ngực và cổ. Kích thước đốm da to, nhỏ khác nhau và dễ lan theo thời gian.
- Da bong tróc: Vùng da bị thương có thể bị bong tróc nhẹ.
- Ngứa ngáy, khó chịu da: Những vết đốm da có thể gây ra tình trạng ngứa ngáy và khó chịu cho người bệnh.
- Thay đổi màu da: Những vùng da bị tổn thương có thể bị thay đổi màu sắc đậm hơn hoặc nhạt hơn so với vùng da xung quanh.
- Vùng da trở nên nhạy cảm hơn: Khi tiếp xúc với các chất dị ứng hoặc ánh nắng trực tiếp, những vùng da bị tổn thương sẽ trở nên nhạy cảm hơn.
- Diện tích vảy nến nhỏ: Những vùng da tổn thương có diện tích khá nhỏ, không quá 5%, xuất hiện khắp cơ thể.
Các yếu tố gây ra bệnh vảy nến nhẹ
- Di truyền: Đối với những người có bố hoặc mẹ mắc bệnh vảy nến nhẹ, tỷ lệ mắc bệnh của nhóm người này cao hơn hẳn những người khác.
- Hệ miễn dịch: Những bệnh nhân mắc bệnh vảy nến nhẹ thường có hệ miễn dịch rối loạn, khiến cho các tế bào chữ T, tấn công tế bào sừng trong da. Kết quả là, tạo thành những đốm vảy nến trên da.
- Môi trường: Nếu người bệnh sống trong môi trường như: stress, tổn thương da, nhiễm trùng, ô nhiễm nước, bụi,... cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh hoặc tình trạng bệnh nặng hơn.
Bệnh vảy nến nhẹ tiềm ẩn nguy hiểm gì?
- Tăng nguy cơ nhiễm trùng da: Da bị mảng vảy nến có thể trở nên dễ tổn thương hơn và dễ bị nhiễm trùng. Các biến chứng có thể bao gồm viêm da, viêm nang lông, hoặc nhiễm trùng da.
- Vấn đề tâm lý: Bệnh vảy nến nhẹ có thể gây ra tình trạng căng thẳng, tự ti và lo lắng do ảnh hưởng đến thẩm mỹ của da. Nhất là khi, các đốm vảy xuất hiện ở các vùng da như khuôn mặt hoặc cổ, có thể gây ra tác động tâm lý tiêu cực.
- Ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống: Trong một số trường hợp, bệnh vảy nến nhẹ có thể dẫn tới sự không thoải mái và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày của người bệnh, nhất là khi triệu chứng trở nên nặng nề hoặc không dễ chịu.
- Tình trạng tái phát: Trong một số trường hợp, bệnh có thể tái phát nhiều lần sau khi điều trị. Đặc biệt, nếu điều trị không đúng cách hoặc có yếu tố gây ra bệnh, bệnh vảy nến nhẹ vẫn còn tồn tại và phát triển.
Phương pháp chẩn đoán bệnh phổ biến
- Kiểm tra da: Bác sĩ có thể kiểm tra da trực tiếp những vùng da bị tổn thương để xác định sự có mặt của các đốm vảy cũng như mức độ của bệnh.
- Kiểm tra dưới đèn Wood: Trong một số trường hợp nghi ngờ những triệu chứng của bệnh, bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân làm kiểm tra dưới đèn Wood để làm cho các đốm vảy nổi lên và dễ nhận biết hơn.
- Kiểm tra dịch tử cảm quang: Phương pháp này dùng ánh sáng cảm quang để phát hiện vi khuẩn, nấm và vi rút trên da.
Đối tượng có nguy cơ mắc vảy nến nhẹ
- Người có tiền sử gia đình: Nếu trong gia đình có ai đã mắc bệnh vảy nến nhẹ, người đó có nguy cơ cao hơn so với người không có tiền sử bệnh này.
- Người có tiền sử bệnh da liễu: Những người đã từng mắc bệnh da liễu khác như viêm da cơ địa, eczema, hoặc bệnh tăng sinh tế bào tổ chức (Pityriasis versicolor) cũng có nguy cơ cao hơn mắc vảy nến nhẹ.
- Người có hệ miễn dịch suy giảm: Những người mắc các bệnh có hệ miễn dịch suy giảm như HIV/AIDS hoặc đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch có thể dễ mắc bệnh vảy nến nhẹ.
- Người sống ở các khu vực ẩm ướt: Môi trường ẩm ướt tạo điều kiện lý tưởng cho sự phát triển của nấm Malassezia, loại nấm gây ra bệnh vảy nến nhẹ. Bởi vậy, những người sống trong những môi trường này sẽ tạo điều kiện cho các loại nấm phát triển.
- Người sử dụng steroid dạng kem: Sử dụng steroid dạng kem một cách lâu dài có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh vảy nến nhẹ.
- Người có lối sống không sạch sẽ: Không vệ sinh da sạch sẽ thường xuyên, sử dụng quần áo bẩn hoặc chia sẻ đồ vật cá nhân cũng có thể tăng nguy cơ mắc bệnh vảy nến nhẹ.
Các biện pháp phòng bệnh vảy nến nhẹ
- Nghiên cứu và tránh những yếu tố gây ra hoặc làm trầm trọng hơn tình trạng bệnh.
- Thực hiện theo chế độ chăm sóc da vảy nến bằng cách sử dụng kem dưỡng ẩm và hạn chế việc cào gãi.
- Xây dựng chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh giúp tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ tái phát bệnh của người bệnh.
- Sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả tối đa và tránh trường hợp lạm dụng thuốc.
- Tái khám thường xuyên và đều đặn để giúp kiểm soát và giúp phát hiện sớm các bệnh đồng mắc như viêm khớp vảy nến hay đái tháo đường,…
Tóm lại, việc thực hiện các biện pháp phòng tránh và chăm sóc sức khỏe là một phần quan trọng của quá trình kiểm soát bệnh vảy nến nhẹ. Sự tự giác và sự chăm sóc đúng cách sẽ giúp người bệnh sống thoải mái hơn và giảm bớt những tác động tiêu cực của bệnh.
Khi nào cần gặp bác sĩ
- Xuất hiện các đốm vảy trắng hoặc hồng nhạt trên da: Nếu bạn thấy xuất hiện các đốm vảy không bình thường trên da, đặc biệt là ở các vùng da ẩm ướt như vai, lưng, ngực hoặc cổ, bạn nên đi gặp bác sĩ để được kiểm tra.
- Ngứa và kích ứng da: Nếu bạn cảm thấy ngứa hoặc kích ứng ở các vùng da có các đốm vảy, điều này có thể là một dấu hiệu của bệnh vảy nến nhẹ.
- Thay đổi màu sắc hoặc bong tróc của da: Nếu da của bạn có sự thay đổi màu sắc không bình thường hoặc bắt đầu bong tróc một cách không đều, đặc biệt là ở các vùng có các đốm vảy, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.
- Triệu chứng không giảm đi sau khi sử dụng các phương pháp điều trị: Nếu bạn đã thử cách tự điều trị tại nhà như sử dụng kem chống nấm da hoặc dầu gội chống nấm nhưng không thấy hiệu quả, bạn nên đi gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp hơn.
Phương pháp điều trị vảy nến nhẹ
Hiện nay, có khá nhiều phương pháp điều trị bệnh vảy nến nhẹ có thể áp dụng để giảm triệu chứng và kiểm soát tình trạng bệnh. Người bệnh có thể áp dụng cách chữa bằng Tây y, Đông y hoặc mẹo tại nhà. Mỗi cách chữa đều có ưu, nhược điểm khác nhau. Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để đem lại hiệu quả tốt nhất.
Điều trị vảy nến nhẹ bằng Tây Y
Kem bôi
- Kem dưỡng ẩm: Giúp da mềm mại và giảm ngứa.
- Kem hoặc thuốc mỡ corticosteroid: Giảm viêm và làm chậm quá trình phát triển của tế bào da.
- Thuốc bôi calcipotriol (Daivonex, Taclonex): Giúp làm chậm quá trình phát triển của tế bào da.
- Thuốc bôi tazarotene (Tazorac): Giúp làm chậm quá trình phát triển của tế bào da và làm giảm mảng bám.
- Thuốc bôi anthralin (Dritho-Scalp): Giúp làm chậm quá trình phát triển của tế bào da và làm giảm mảng bám.
Liệu pháp ánh sáng
- Liệu pháp tia cực tím B (UVB): Sử dụng tia UVB để làm chậm quá trình phát triển của tế bào da.
Thuốc uống
- Axit salicylic: Giúp làm bong tróc mảng bám vảy nến.
- Coal tar: Giúp làm chậm quá trình phát triển của tế bào da và làm giảm mảng bám.
Bên cạnh đó, còn có các phương pháp điều trị không cần kê đơn khác để điều trị bệnh vẩy nến nhẹ, bao gồm:
- Làm mềm da và giảm ngứa: Sử dụng kem dưỡng ẩm chứa lô hội, jojoba, capsaicin, hoặc kẽm pyrithione.
- Loại bỏ vảy nến: Sử dụng dung dịch tắm chứa dầu, muối biển, bột yến mạch, hoặc các sản phẩm chứa axit lactic, axit salicylic hoặc urê.
- Giảm ngứa: Sử dụng kem chứa calamine, hydrocortison, tinh dầu bạc hà, hoặc long não.
Nhớ rằng việc lựa chọn phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào tình trạng cụ thể của mỗi bệnh nhân và nên được thảo luận với bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi bắt đầu bất kỳ liệu pháp nào.
Trị vảy nến nhẹ bằng các bài thuốc dân gian
Bài thuốc 1: Áp dụng bài thuốc với lô hội (nha đam)
Thành phần chính của lô hội là nước và các dưỡng chất có khả năng giữ ẩm và phục hồi da.
Cách thực hiện:
- Chuẩn bị 1-2 bẹ lô hội tươi (tùy theo diện tích vùng da bị vảy nến).
- Loại bỏ phần vỏ lá và lấy phần ruột bên trong, sau đó xay nhuyễn.
- Thoa một lớp mỏng lên vùng da cần điều trị và nhẹ nhàng massage.
- Để mặt nạ trên da trong khoảng 20 phút, sau đó rửa sạch da bằng nước sạch và lau khô.
- Làm lại quy trình này 3-4 lần mỗi tuần.
Bài thuốc 2: Sử dụng nghệ vàng
Trong nghệ vàng chứa hợp chất Curcumin có công dụng kháng viêm, diệt khuẩn và chống oxy hóa trong y học. Sử dụng nghệ vàng tại chỗ giúp cải thiện triệu chứng da và tăng độ đàn hồi, ngăn ngừa việc hình thành sẹo lồi.
Cách thực hiện:
- Chuẩn bị 1 củ nghệ tươi.
- Cạo sạch vỏ nghệ và giã nát.
- Đun sôi nghệ giã nát cùng với 2 thìa nước trong khoảng 10 phút.
- Để nguội và lọc lấy nước cốt nghệ.
- Sử dụng bông gòn thấm nước cốt nghệ và thoa trực tiếp lên vùng da cần điều trị vảy nến mỗi ngày 3 lần.
Ngoài ra, người bệnh cũng có thể tăng cường sử dụng loại gia vị này trong bữa ăn hoặc sử dụng các sản phẩm chứa chiết xuất curcumin.
Bài thuốc 3: Mẹo dân gian với bài thuốc từ lá khế
Trong Đông y, lá khế có vị chua, hơi chát, không độc, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, sát trùng, tiêu viêm. Sử dụng lá khế đúng cách trong điều trị bệnh vảy nến có thể giúp giảm tình trạng bong tróc, ngừa nhiễm khuẩn và thúc đẩy làm lành da nhanh chóng.
- Tắm nước lá khế: Chuẩn bị đầy đủ các loại lá: trầu không, lá ổi, lá lược vàng mỗi thứ một nắm, rửa sạch và đun sôi cùng 2l nước. Pha nước này cùng cùng 1 ít nước sạch đến nhiệt độ thích hợp để tắm. Sử dụng bã lá để chà nhẹ lên vùng da bị vảy nến.
- Uống nước lá khế: Lấy một nắm lá khế rửa sạch, giã nát và ép lấy nước. Đun sôi hỗn hợp khoảng 15 phút, để ẩm và uống. Kiên trì thực hiện mỗi tuần 2 – 3 lần.
- Đắp lá khế: Lấy một nắm lá khế rửa sạch, giã nát và xoa trực tiếp lên vùng da bị vảy nến đã được vệ sinh sạch sẽ trong khoảng 15 phút. Tiến hành đắp lá khế 2 lần/ngày vào sáng và tối.
Các bài thuốc dân gian chỉ là phương pháp hỗ trợ và không thể thay thế cho tư vấn y tế chuyên nghiệp. Nếu triệu chứng vảy nến nhẹ không thuyên giảm hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế.
Phương pháp Đông Y trong chữa bệnh vảy nến nhẹ
Theo quan điểm của Đông Y, bệnh vảy nến nhẹ hình thành do mất cân bằng trong cơ địa và tuần hoàn nội tiết, dẫn đến sự tích tụ độc tố trong cơ thể. Để điều trị bệnh, Đông y thường sử dụng các loại thảo dược và dược liệu tự nhiên để làm dịu các triệu chứng.
Bài thuốc số 1
Phù hợp cho trường hợp: Da bị tổn thương mẩn đỏ, xuất hiện liên tục các nốt sẩn phù trên da, vùng da tổn thương mở rộng dần. Triệu chứng bao gồm ngứa nhiều, gãi ra "vảy nến" mỏng, trắng hồng, có xuất huyết trên da; cùng với bồn chồn, khát nước, phân khô, nước tiểu vàng, lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng, và mạch huyền hoạt hoặc sác.
- Thành phần của bài thuốc: Cỏ nhọ nồi 20g, kinh giới 8g, sinh địa 20g, kim ngân 12g, thổ phục linh 20g, ké đầu ngựa (sao vàng) 12g, cam thảo 4g.
- Liều lượng và cách sử dụng: Sắc các loại thuốc với 900ml nước, sau đó còn 600ml; chia thành 3 phần và uống trong ngày, uống khi đói bụng.
- Công dụng của bài thuốc: Lương huyết, giải độc, trừ phong, làm dịu ngứa, và điều trị bệnh vảy nến.
Bài thuốc số 2
Sử dụng cho trường hợp: Da có dấu hiệu tổn thương nhạt màu, xuất hiện nhiều vảy, kèm theo các triệu chứng như khó ngủ, rối loạn nhịp tim, đau đầu, miệng khô, táo bón, lưỡi nhợt nhạt, và bề mặt lưỡi có màu trắng. Thường thấy ở những người mắc phải bệnh lâu dài không khỏi.
- Thành phần của bài thuốc gồm: Sinh địa 20g, vỏ đậu đen 8g, huyền sâm 12g, mạch môn 12g, hà thủ ô 12g, kim ngân 12g, vừng đen 12g, cam thảo 4g.
- Liều lượng và cách sử dụng: Sắc các loại thuốc với 900ml nước, sau đó còn 600ml; chia thành 3 phần và uống trong ngày, uống khi đói bụng.
- Công dụng của bài thuốc: Dưỡng huyết, giảm ứ đọng, giúp tiêu hóa, và điều trị bệnh vảy nến.
Bài thuốc số 3
Chỉ định sử dụng trong các trường hợp: Da bị tổn thương dày đặc, đỏ thẫm, mạch sáp hoặc tế hoãn, có chất lưỡi đỏ tía hoặc điểm ứ huyết, và là bệnh dai dẳng.
- Thành phần bao gồm: Đương quy 12g, xuyên khung 6g, kê huyết đằng 12g, thổ phục linh 20g, kinh giới 12g, ích mẫu thảo 12g, cam thảo 4g, hổ trượng căn (cốt khí củ) 8g, bạch cương tàm 12g.
- Liều lượng và cách sử dụng: Sắc các loại thuốc với 800ml nước, sau đó còn lại 400ml; chia thành 2 phần, uống vào buổi sáng.
- Công dụng: Kích thích tuần hoàn máu, giảm ứ đọng, làm giảm ngứa và điều trị bệnh vảy nến.
Các bài thuốc Đông y kể trên chỉ mang tính chất tham khảo. Trước khi bắt đầu bất kỳ phương pháp điều trị bằng Đông y nào, người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả và an toàn cho chính bản thân.
Những dược liệu quý trong điều trị bệnh vảy nến nhẹ
Phương pháp sử dụng dược liệu trong điều trị bệnh vảy nến nhẹ được khá nhiều người tin dùng. Một số dược liệu phổ biến được các bác sĩ khuyên dùng như: cỏ nhọ nồi, kim ngân, sinh địa, đương quy, thổ phục linh,... giúp dưỡng huyết, giải độc, trừ phong và điều trị bệnh vảy nến nhẹ khá tốt.
Tuy nhiên, việc sử dụng dược liệu với liều lượng và cách dùng ra sao, người bệnh nên tìm đến sự giúp đỡ của các bác sĩ để tránh trường hợp lạm dụng thuốc hoặc xảy ra những vấn đề không mong muốn.
Dù vẩy nến nhẹ không gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh nhưng cũng không nên chủ người bệnh không nên chủ quan. Bởi chỉ cần phát hiện muộn và chữa trị không đúng cách, bệnh sẽ chuyển biến nặng và gây ra những tác động không mong muốn.
Vảy nến là bệnh về da liễu thường xuyên xuất hiện và có thể tự khỏi
Các nghiên cứu cho thấy, những bệnh nhân bị vảy nến hoàn toàn có thể tắm biển bình thường. Thậm chí, tắm biển đúng cách còn có thể hỗ trợ cải thiện tình trạng vảy nến tốt hơn.
Các bác sĩ Bệnh viện Da liễu Đồng Nai cho biết, nhiều nghiên cứu cho thấy hiệu quả của NB-UVB với vảy nến trung bình và nặng, cải thiện rõ rệt sau 20-36 lần điều trị và 60-70% bệnh nhân lui bệnh hoàn toàn. Đối với bệnh bạch biến từ 40-70% bệnh nhân tái tạo sắc tố sau 4 tháng điều trị.
Ở da bệnh vảy nến thường có biểu hiện là các mảng da đỏ có vảy trắng, dày, bao gồm nhiều lớp xếp chồng lên nhau rất dễ bong giống với giọt nến. Các vị trí hay gặp nhất là các vùng như khuỷu tay, đầu gối, rìa tóc, vùng xương cùng, mông. Đặc biệt sau một thời gian tiến triển các tổn thương có thể lan ra toàn thân.
Khi bị bệnh vảy nến, người bệnh thường thấy ngứa da, đa số triệu chứng ngứa của vảy nến thường nhẹ. Tuy nhiên ở một số bệnh nhân triệu chứng ngứa có thể xảy ra dữ dội.
