Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi: Thạc sĩ Lê Phương | Nơi công tác: Nhất Nam Y Viện

Trẻ bị amidan quá phát là tình trạng amidan sưng to, làm hẹp khoang họng, khiến bé khó thở, đau rát cổ họng, cơ thể mệt mỏi,… Bệnh kéo dài tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm. Do đó, cha mẹ cần nhận biết dấu hiệu của bệnh, đứa trẻ thăm khám và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp

Trẻ bị amidan quá phát là gì? Giai đoạn phát triển bệnh?

Viêm amidan ở trẻ là bệnh lý đường hô hấp xảy ra phổ biến ở trẻ đặt biệt là trẻ sơ sinh, trẻ ở tuổi dậy thì. Biểu hiện lâm sàng của bệnh viêm amidan là cổ họng sưng, đau rát cổ, đau họng, khó thở có thể sốt, ho khan ho có đờm.

Bệnh chia làm hai giai đoạn:

  • Viêm amidan cấp tính (biểu hiện bệnh dưới 4 tuần): Giai đoạn này điều trị đơn giản hơn, có thể không dùng thuốc nếu có biện pháp chăm sóc và phòng ngừa tốt. Tuy nhiên, cha mẹ khó nhận biết dấu hiệu của bệnh và thường nhầm lẫn với bệnh lý về đường hô hấp phổ biến khác.
  • Viêm amidan mãn tính (biểu hiện bệnh trên 4 tuần): Bệnh phát triển với xu hướng nghiêm trọng hơn, cần đi thăm khám và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp không biến chứng nguy hiểm và chuyển thành amidan quá phát

Trẻ bị amidan quá phát là hiện tượng amidan sưng to, khoang họng bị hẹp gây khó thở và trẻ khó khăn trong ăn uống. Tình trạng bệnh kéo dài và tái phát nhiều lần trong năm.

Viêm amidan quá phát ở trẻ là bệnh lý Tai-mũi-họng nguy hiểm
Viêm amidan quá phát ở trẻ là bệnh lý Tai-mũi-họng nguy hiểm

Theo chuyên gia tai mũi họng, viêm amidan quá ở trẻ được chia thành 4 cấp độ có đặc trưng khác nhau cha mẹ cần lưu ý:

  • Viêm amidan quá phát cấp độ 1: Ở giai đoạn này chiều ngang vùng amidan nhỏ bằng 1/4 khoảng cách giữa phần chân trụ trước của amidan. Hơn nữa, kích thước amidan viêm, sưng to tròn và phần cuống ngọn
  • Viêm amidan quá phát cấp độ 2: Tình trạng amidan bị viêm, sưng to hơn, giai đoạn này chiều ngang amidan bằng 1/4 khoảng cách giữa chân trụ trước
  • Viêm amidan quá phát cấp độ 3: Tương tự như ở giai đoạn 2 amidan bị sưng, nhưng chiều ngang amidan bằng 1/2 khoảng cách giữa chân trụ trước
  • Viêm amidan quá phát cấp độ 4: Bệnh phát triển đến giai đoạn nặng, amidan sưng đỏ vết viêm nổi trên bề mặt gồ ghề và xuất hiện xơ màu trắng. Tuy nhiên giai đoạn này ít xảy ra ở trẻ thường xảy ra ở người trưởng thành.

Viêm amidan quá phát ở trẻ diễn biến theo chiều hướng phức tạp, cha mẹ cần lưu ý để nhận biết và điều trị đúng cách.

Nguyên nhân trẻ bị amidan quá phát

Trẻ bị viêm amidan quá phát có thể do trẻ bị viêm amidan mãn tính, khi tác nhân gây bệnh lưu trú trong amidan chuyển thành thể quá phát.

Các yếu tố thuận lợi dẫn đến amidan mãn tính chuyển thành quá phát:

  • Do vi khuẩn, virus: Nguyên nhân do virus – vi khuẩn có khả năng gây bệnh như: Adenoviruses, Virus Parainfluenza,…
  • Do cấu tạo amidan: Cấu tạo đặc thù chứa khe hốc nên thức ăn dễ dàng bị chặn lại trong quá trình ăn uống tạo điều kiện thuận lợi bệnh phát triển.
  • Thời tiết thay đổi: Thời tiết thay đổi thất thường, rối loạn nhịp sinh học, tổn thương amidan dẫn đến viêm nhiễm.
  • Tiền sử bệnh lý đường hô hấp khác: Trẻ bị bệnh đường hô hấp như viêm họng, cúm, sởi,…nguy cơ mắc amidan và chuyển thành quá phát.
  • Cơ thể nhiễm lạnh: Trẻ bị nhiễm lạnh do thời tiết hoặc sử dụng thức  ăn lạnh khiến bé bị amidan quá phát
  • Cơ thể bé sức đề kháng yếu, tiếp xúc với chất dị ứng: Đây là yếu tố thuận lợi cho sự phát triển và tấn công của vi khuẩn và virus gây hại.
  • Vệ sinh răng miệng không sạch sẽ: Trẻ chưa có tính chủ động trong vệ sinh răng miệng nên dễ bị viêm amidan và dẫn đến amidan quá phát ở trẻ.

Ngoài ra do bé tiếp xúc với môi trường độc hại, chế dinh dưỡng, biện pháp chăm sóc không tốt là nguyên nhân gây bệnh.

Nhiều nguyên nhân dẫn đến trẻ bị amidan quá phát
Nhiều nguyên nhân dẫn đến trẻ bị amidan quá phát

Triệu chứng viêm amidan quá phát? Bệnh nguy hiểm không?

Khi trẻ bị amidan quá phát, cơ thể sẽ bộc lộ một số dấu hiệu điển hình như:

Triệu chứng tại chỗ:

  • Amidan ở trẻ sưng to có thể một bên hoặc cả hai bên, đau rát cổ họng cảm giác vướng víu khi nuốt nước bọt hoặc trẻ ăn uống. Hơn nữa trẻ bị viêm amidan quá phát tiết ra chất nhờn và mùi hôi khó chịu.
  • Ho khan, ho có đờm: Bé bị ho khan hoặc ho có đờm liên tục gây khó chịu đau rát cổ họng
  • Khàn tiếng: Amidan sưng to ảnh hưởng đến dây thanh quản, khiến bé khàn giọng lạc giọng

Triệu chứng toàn thân: Tình trạng amidan quá phát khiến cơ thể bé mệt mỏi, sốt cao, chán ăn. Đặc biệt trường hợp amidan sưng quá to khiến bé khó thở và có thể ngưng thở khi ngủ, chậm phát triển

Những triệu chứng của amidan quá phát thường tái phát nhiều lần, nếu không điều trị kịp thời bệnh biến chứng nguy hiểm, khó điều trị và điều trị lâu dài

Vậy viêm amidan quá phát ở trẻ có nguy hiểm không? – Đây là căn bệnh NGUY HIỂM. Do đó, cha mẹ không nên chủ quan cần nhận biết dấu hiệu và đưa bé đi thăm khám sớm tránh biến chứng nguy hiểm như:

  • Biến chứng tại chỗ: Trẻ dễ bị biến chứng áp xe amidan, amidan sưng to, gây đau rát khó chịu ở cổ họng, gặp khó khăn trong quá trình ăn uống
  • Biến chứng lân cận: Bệnh kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến khu vực lưu trú, còn lây lan vùng lân cận. Bé có thể mắc bệnh lý như viêm tai giữa, viêm xoang, viêm phế quản, viêm họng,…
Viêm phế quản là một trong những biến chứng khi trẻ bị viêm amidan quá phát
Viêm phế quản là một trong những biến chứng khi trẻ bị viêm amidan quá phát
  • Biến chứng toàn thân: Trẻ viêm amidan quá phát ở cấp độ 3 và 4 không chỉ ảnh hưởng đến vùng lân cận còn ảnh hưởng đến toàn thân của bé. Bé có thể bị viêm cơ tim, viêm cầu thận,…

Trường hợp amidan sưng to quá mức dẫn đến khuôn mặt bị biến dạng, bé chậm phát triển thậm chí gây tử vong. Như vậy cha mẹ cần đứa bé đi thăm khám để bác sĩ chẩn đoán, làm xét nghiệm, tìm nguyên nhân gây bệnh từ đó lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

Cha mẹ phải làm sao khi bé bị amidan quá phát

Khi bé bị amdian quá phát, cha mẹ phải làm sao? Hiện nay có nhiều phương pháp sử dụng thuốc Tây, bài thuốc Đông y, phẫu thuật điều trị. Phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng bệnh và cơ địa của bé được chỉ định phương pháp phù hợp.

Sử dụng thuốc Tây

Bé được bác sĩ kê đơn thuốc Tây với trường hợp amidan quá phát do nhiễm khuẩn, nhiễm virus. Thuốc được sử dụng phổ biến như:

Thuốc kháng sinh

Bác sĩ kê đơn nhóm kháng sinh an toàn, tác dụng vừa đủ cải thiện bệnh và phòng tránh tác dụng phụ

  • Kháng sinh nhóm Penicillin: Thuốc tiêu diệt và ức chế sự phát triển của vi khuẩn virus gây hại. Thuốc kháng sinh được sử dụng phổ biến như Zinnat, clamoxyl, augmentine,… Tuy nhiên thuốc có thể chứa tác dụng phụ, cha mẹ cần lưu ý trước khi sử dụng
Thuốc kháng sinh clamoxyl
Thuốc kháng sinh clamoxyl
  • Thuốc kháng sinh nhóm Cephalosporin: Với trường hợp bé dị ứng với thuốc kháng sinh nhóm Penicillin được bác sĩ kê thuốc kháng sinh Cephalosporin.

Ngoài ra với trường bé bị nặng cần thuốc hoạt tính kháng khuẩn mạnh, cha mẹ tham khảo thuốc nhóm Macrolid

Bên cạnh sử dụng thuốc kháng sinh, bé được bác sĩ kê đơn sử dụng thuốc

  • Thuốc kháng viêm corticoid: Tác dụng giảm viêm, cải thiện phục hồi vết loét, viêm nhiễm amidan
  • Thuốc giảm đau: Trường hợp bé xuất hiện triệu chứng sốt cao trên 38,5 độ được bác sĩ kê thuốc giảm đau hạ sốt. Cha mẹ tham khảo  thuốc giảm đau hạ sốt như paracetamol,…
  • Thuốc chống xung huyết: Trẻ em được sử dụng phổ biến thuốc amoxicillin, penicillin, erythromycin,…

Tuy nhien thuốc Tây chứa nhiều tác dụng phụ, trước khi sử dụng cha mẹ cần tham khảo ý kiến của bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc, đổi thuốc hay ngưng sử dụng giữa chừng cho bé.

Biện pháp chăm sóc tại nhà

Bên cạnh sử dụng thuốc, cha mẹ thực hiện biện pháp chăm sóc tại nhà giúp cải thiện và hỗ trợ điều trị bệnh như:

  • Súc miệng bằng nước muối: Cha mẹ hướng dẫn bé súc miệng súc họng hằng ngày bằng nước muối sinh lý tác dụng sát khuẩn, sát cổ họng ức chế vi khuẩn.
  • Uống nhiều nước ấm: Nước ấm tác dụng giảm đau họng, sưng amidan cho bé. Cha mẹ có thể thêm mật ong vào nước ấm để giúp gia tăng hương vị và công dụng.
  • Tăng độ ẩm trong nhà: Một trong những nguyên nhân khiến viêm amidan quá phát ở trẻ nghiêm trọng hơn là không khí khô. Do đó cha mẹ cần giữa độ ẩm trong nhà, không gian thông thoáng để giảm bớt khó chịu ở cổ họng.
  • Nghỉ ngơi nhiều: Cho bé nghỉ ngơi giúp hệ miễn dịch phục hồi nhanh chóng, che mẹ nên cho bé nghỉ ngơi tại nhà, không nên vận động khiến cơ thể mệt mỏi
  • Sử dụng mật ong: Mật ong được ví như kháng sinh tự nhiên, tiêu diệt nấm vi khuẩn gây hại. Hơn nữa nguyên này giúp tăng cường sức đề kháng và hệ miễn dịch cơ thể cho bé. Cha mẹ pha mật ong với nước ấm hoặc kết hợp với chanh giảm đau rát, hỗ trợ điều trị viêm amidan quá phát. Tuy nhiên không sử dụng điều trị viêm amdin quá phát bằng mật ong cho bé dưới 1 tuổi tránh gây ngộ độc.
Bài thuốc hỗ trợ điều trị bằng chanh và mật ong
Bài thuốc hỗ trợ điều trị bằng chanh và mật ong
  • Nghệ vàng: Với tác dụng chống viêm, sát khuẩn nên nghệ được sử dụng phổ biến trong bài thuốc điều trị bệnh lý về đường hô hấp nói chung và viêm amidan quá phát nói riêng. Cha mẹ kết hợp nghệ, muối, pha với nước ấm cho bé sử dụng.
  • Rau diếp: Trong Đông y rau diếp tính mát, thanh nhiệt, giải độc tác dụng kháng viêm, sát khuẩn hiệu quả. Sử dụng rau diếp cá kết hợp với cam thảo đất cho nồi sắc và sử dụng cho bé uống mỗi ngày.

Phẫu thuật cắt amidan ở trẻ

Sử dụng phương pháp ngoại khoa can thiệp điều trị amidan quá phát với trường hợp:

  • Amidan sưng to khiến bé khó thở gặp khó khăn trong quá trình ăn uống
  • Điều trị bằng nhiều phương pháp không khỏi và bệnh tái phát nhiều lần
  • Tình trạng bệnh kéo dài và biến chứng đến cơ quan lân cận và toàn thân

Cắt amidan là tiểu phẫu ngoại khoa đơn giản, thực hiện nhanh, tuy nhiên thực hiện phẫu thuật chứa nhiều rủi ro đặc biệt là trẻ em. Sau phẫu thuật chứa nhiều biến chứng như nhiễm trùng, ảnh hưởng thuốc gây mê.

Do đó cha mẹ cần lựa chọn cơ sở y tế uy tín, bác sĩ tay nghề cao và trang thiết bị y tế hiện đại phòng tránh rủi ro, đảm bảo an toàn.

Biện pháp phòng ngừa viêm amidan quá phát ở trẻ em

Trẻ bị viêm amidan quá phát ở trẻ là bệnh lý nguy hiểm, cha mẹ chủ quan không điều trị sớm sẽ dẫn đến biến chứng nguy hiểm. Các bậc phụ huynh thực hiện biện pháp phòng ngừa cho người bệnh dưới đây:

  • Thường xuyên vệ sinh mũi họng bằng nước muối sinh lý cho bé giúp loại bỏ tác nhân gây hại
  • Giữ ấm cơ thể đặc biệt cổ họng khi thời tiết thay đổi
  • Bổ sung đầy đủ nước cho cơ thể, giúp tăng cường sức đề kháng và hệ miễn dịch. Ngoài ra nước tác dụng làm dịu và đau rát ở cổ họng
  • Chế độ dinh dưỡng khoa học, cho bé thực phẩm mềm, dễ nuốt hạn chế thực phẩm khô cứng, đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ
  • Giữ môi trường thông thoáng, hạn chế bụi bẩn và hóa chất độc hại
  • Đeo khẩu trang cho bé khi ra ngoài đường
  • Tập thói quen cho bé vận động hằng ngày giúp tăng cường sức đề kháng
  • Cho bé khám sức khỏe định kỳ để nhận biết bệnh và đi thăm khám
  • Nhận biết dấu hiệu của bệnh cho bé đi thăm khám kết hợp biện pháp chăm sóc tại nhà

Bài viết đã cung cấp thông tin trẻ bị amidan quá phát, khi nhận biết dấu hiệu của bệnh cha mẹ không chủ quan cần đưa bé đi thăm khám và điều trị theo phác đồ của bác sĩ. Bên cạnh đó, cha mẹ cần biện pháp chăm sóc tại nhà, chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi hợp lý giúp phòng ngừa bệnh hiệu quả.

Thông tin bổ ích:


Chuyên khoa
Nhóm bệnh
Cách chữa liên quan
Câu hỏi liên quan
Cắt amidan giá bao nhiêu? Vấn đề chi phí phẫu thuật cắt amidan phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ nghiêm trọng của bệnh, địa chỉ điều trị hay phương pháp điều trị,... Vậy mổ amidan hết bao nhiêu tiền? Cùng tham khảo ở bài viết dưới. Cắt amidan giá bao nhiêu? Amidan nằm sau hầu họng là...
Cắt amidan có bị viêm họng nữa không là câu hỏi thường gặp. Viêm amidan và viêm họng đều là các bệnh lý hô hấp, chúng khác nhau nhưng có mối liên quan chặt chẽ, biểu hiện rất dễ nhầm lẫn. Bài viết sau sẽ giúp người bệnh hiểu rõ hơn và giải đáp được liệu rằng sau khi thực...
Cắt amidan bằng coblator - phương pháp điều trị mới hiện đại, khắc phục được các tình trạng viêm nhiễm amidan, giảm đau đơn, khó chịu cho người bệnh. Vậy, phương pháp thực hiện như thế nào? Có gây đau không? Chi phí và địa chỉ chữa trị uy tín ở đâu? Tất cả những thông tin trên sẽ được...
Amidan là bộ phận có chức năng vô cùng quan trọng trong hệ hô hấp. Tuy nhiên không phải ai cũng biết amidan là gì và vai trò, nhiệm của bộ phận này với sức khỏe con người. Bài viết dưới đây sẽ giúp người đọc hiểu rõ hơn về cấu tạo, chức năng và chỉ ra các bệnh thường...
Trẻ bị viêm amidan ho nhiều gây các biểu hiện rất khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt và sức khỏe. Các bệnh lý hô hấp nói chung rất nhanh diễn tiến mãn tính nếu không có biện pháp điều trị phù hợp. Ba mẹ nên chủ động tìm hiểu thông tin về tình trạng bệnh và có hướng điều...
Cắt amidan bằng plasma là phương pháp hiện đại, dùng sóng cao tần phá hủy mô tế bào amidan. Đây là cách chữa được chuyên gia đánh giá cao về mức độ an toàn, thực hiện nhanh và ít biến chứng sau phẫu thuật. Cắt amidan bằng plasma là gì? Khi nào nên cắt? Viêm amidan là bệnh lý phổ...
Viêm amidan có lây không là thắc mắc của nhiều bệnh nhân. Được biết, chứng bệnh này nếu không được điều trị kịp thời có thể gây khó thở, suy hô hấp, thậm chí là viêm khớp, viêm cầu thận. Vì thế, việc tìm hiểu nguy cơ lây lan của bệnh là rất cần thiết. Viêm amidan có lây không?...
“Cắt amidan có nguy hiểm không?” - Nỗi lo luôn thường trực của nhiều người bệnh khi mắc các chứng viêm nhiễm amidan và được chỉ định cắt bỏ. Chủ động bổ sung thêm kiến thức về phương pháp này sẽ giúp người bệnh hình dung rõ hơn và bớt lo lắng hơn khi điều trị. Cùng các chuyên gia...

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Bài viết liên quan