Trào ngược dạ dày ở bà bầu là bệnh lý phổ biến khi mang thai, mẹ bầu khó chịu, ợ hơi, ợ chua, nóng rát thượng vị. Trong bài viết dưới đây Tapchidongy.org sẽ cung cấp thông tin các bài thuốc điều trị cũng như những biểu hiện của bệnh.
Nguyên nhân trào ngược dạ dày ở bà bầu
Hiện tượng trào ngược dạ dày xuất hiện khi van nối giữa dạ dày và thực quản giãn nở rộng dẫn đến tình trạng suy yếu chức năng. Axit trong dạ dày “lợi dụng kẽ hở” đó rò rỉ lên trên.
Bệnh trào ngược dạ dày không chừa một ai, nhưng phổ biến ở hơn cả là trẻ em hệ miễn dịch kém và phụ nữ mang thai. Nguyên nhân trào ngược dạ dày ở bà bầu là do:
- Sự phát triển của thai nhi: Kích thước và cân nặng của thai nhi phát triển mỗi ngày cùng với sự dãn nở ở cổ tử cung đã tạo áp lực lớn đè lên cơ vòng thực quản và dạ dày. Từ đó gây nên chứng trào ngược dạ dày thực quản ở bà bầu. Thời kỳ cuối của thai kỳ là giai đoạn có nguy cơ mắc phải bệnh này cao nhất.
- Nhiễm khuẩn vi khuẩn HP: Hầu hết các căn bệnh liên quan đến dạ dày đều do HP gây ra, bao gồm cả bệnh axit trào ngược. Thực ra, HP đã “ngự trị” sẵn trong cơ thể chúng ta nhưng với số lượng không nhiều, không có khả năng gây hại. Tuy nhiên, khi mang thai, hệ miễn dịch suy giảm tạo cơ hội cho vi khuẩn hoạt động mạnh mẽ và gây nên bệnh.
- Hormone thay đổi: Cơ vòng thực quản mềm giãn do axit trong dạ dày lợi dụng “kẽ hở” từ sự giãn của cơ vòng thực quản. Hiện tượng này xảy ra do lượng lượng Hormone Progesterone được “sản xuất” nhiều hơn khi mang thai.
- Trang phục bó sát: Việc mặc các trang phục ôm sát cơ thể, đặc biệt ở vùng bụng là điều “tối kỵ”. Các mẹ bầu nên tránh vì đây là một trong những mầm mống phát sinh nên bệnh.
- Stress, lo âu: Cortisol được sản sinh nhiều hơn khi trạng thái căng thẳng kéo dài, chất này lại kích thích sản xuất axit và giảm chức năng hoạt động của van cơ thắt dưới thực quản. Gây nên tình trạng axit bị dư thừa và trào ngược lên trên.
- Cân nặng tăng: Tăng cân trong quá trình mang thai, gây áp lực nên thực quản và dạ dày dẫn đến hiện tượng trào ngược.
- Chế độ ăn uống không khoa học: Dù là các bà mẹ đang mang thai, sinh viên, người lao động hay bất kỳ ai nếu có thói quen ăn uống “gấp gáp”, nằm sau khi ăn,… cũng sẽ trở thành đối tượng của căn bệnh này.
Bên cạnh những nguyên nhân chính kể trên, mẹ bầu rất dễ mắc phải những căn bệnh này do một số các yếu tố như:
- Có tiền sử mắc bệnh thoát vị Hiatal hoặc hen suyễn
- Trước đây đã từng mắc bệnh trào ngược dạ dày
- Bổ sung sắt sai cách
- Thói quen hút thuốc lá hoặc hút thuốc lá bị động
- Đang sử dụng các loại thuốc tân dược như: thuốc chống dị ứng, thuốc NSAIDs, thuốc trị cao huyết áp,…
Dấu hiệu nhận biết trào ngược dạ dày bà bầu
Khi bị trào ngược dạ dày, thai phụ có một số biểu hiện dưới đây:
- Ợ nóng, ợ chua, đầy hơi: Sự ăn mòn axit trong dạ dày gây nên cảm giác nóng rát ở vùng thượng vị và “lan tỏa” đến cổ họng. Cùng với đó là tình trạng ợ chua, ợ nóng và ợ hơi. Nếu bạn cảm nhận được vị chua axit trong miệng, điều này chứng tỏ bệnh đang “hoành hành dữ dội”.
- Nôn ói, buồn nôn: Ban đêm là thời điểm mà biểu hiện này thường xuất hiện vì lúc này, hệ thần kinh cảm giác hoạt động mạnh cộng với vị trí dạ dày gần như ngang bằng với thực quản khi mẹ bầu nằm. Đã tạo môi trường thuận lợi cho axit xâm nhập lên trên gây nên cảm giác buồn nôn ở miệng và niêm mạc họng.
- Khó nuốt thức ăn: Niêm mạc thực quản bị sưng tấy, phù nề khiến đường di chuyển thức ăn bị thu hẹp lại. Vì vậy mà mẹ bầu luôn cảm thấy cổ họng có “chướng ngại vật” gây vướng víu khi nuốt thức ăn.
- Tiết nước bọt nhiều: Đây là hiện tượng cơ thể sẽ phản xạ lại khi axit trào ngược để giảm nồng độ và trung hòa lượng axit trong khoang miệng.
- Tức ngực, đau thượng vị: Khi axit tiếp xúc, các đầu mút ở thực quản chịu tác động kích thích mạnh gây nên cảm giác đau nhức ở vùng thượng vị và khó chịu ở vùng ngực do bị đè nén.
- Ho và khàn tiếng: Dây thanh quản sẽ bị tổn thương và phù nề do hiện tượng ăn mòn khi tiếp xúc với axit. Giọng nói của mẹ bầu từ đó cũng có ảnh hưởng trực tiếp, khàn tiếng hay thậm chí là mất tiếng. Đồng thời, khi dịch tràn xuống thanh phế quản sẽ kích thích ngứa họng và gây nên các cơn ho “dai dẳng”.
Ngoài ra, mẹ bầu xuất hiện triệu chứng như đầy bụng, khó tiêu, nấc cụt nhiều,…
Trào ngược dạ dày ở bà bầu có nguy hiểm không? Có ảnh hưởng đến thai nhi không?
Phụ nữ khi có bầu bị trào ngược dạ dày là điều khá hiển nhiên vì nó là một trong triệu chứng khi mang thai. Về bản chất căn bệnh này không phải là một căn bệnh quá nguy hiểm, kể cả các mẹ bầu đang trong thai kỳ.
Tuy nhiên nếu không điều trị đúng cách, trào ngược dạ dày sẽ diễn biến phức tạp và bệnh tình sẽ ngày càng nghiêm trọng hơn.
- Bé sẽ suy dinh dưỡng, thấp còi khi mẹ chán ăn và sụt cân do các triệu chứng nôn ói, buồn nôn “hoành hành” thường xuyên.
- Trào ngược thường xảy ra vào ban đêm khiến mẹ mất ngủ, ảnh hưởng đến sự phát triển thai nhi.
- Tình trạng bệnh kéo dài có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm như: chảy máu thực quản, viêm phổi, niêm mạc thực quản, ung thư thực quản, viêm tai, viêm xoang, loét dạ dày,… Những căn bệnh này cực kỳ khó chữa nên đã lỡ “tương phùng”.
Vì vậy hãy liên hệ ngay đến bác sĩ nếu bạn gặp những biểu hiện bất thường sau đây:
- Đau đầu, sốt cao, chóng mặt
- Đi ngoài hoặc nôn ra máu
- Sụt cân “không phanh”
- Các triệu chứng trào ngược dạ dày ở bà bầu phổ biến trở trên nặng hơn hoặc kéo dài không khỏi.
Cách chữa trào ngược dạ dày ở bà bầu
Hiện nay có rất nhiều cách chữa trào ngược dạ dày, nhưng không phải phương pháp nào cũng có thể áp dụng cho mẹ bầu. Mẹ bầu tham khảo các phương pháp điều trị đảm bảo an toàn cho mẹ và bé dưới đây.
Phương pháp dùng thuốc Tây y
Đây là cách trị trào ngược dạ dày cho bà bầu không được khuyến khích sử dụng vì các tác dụng phụ của thuốc có thể gây ảnh hưởng đến thai nhi. Tuy nhiên, nếu bệnh tình trở nặng và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của mẹ và thai nhi thì thuốc Tây là phương án cuối cùng nên tìm đến.
4 nhóm thuốc tây thường được dùng để chữa các triệu chứng trào ngược dạ dày:
- Thuốc bảo vệ niêm mạc ở dạ dày: Misoprostol, Sucralfat, Rebamipide
- Thuốc kháng axit: Natri bicarbonat, các muối Magie, Nhôm hydroxit
- Thuốc ức chế bơm Proton: Omeprazole, Esomeprazole, Lansoprazole, Rabeprazole, Pantoprazole
- Thuốc anti H2: Ranitidin, Nizatidine, Cimetidine, Famotidin
Để trị trào ngược dạ dày cho bà bầu, thông thường bác sĩ sẽ ưu tiên nhóm thuốc kháng axit. Nhóm thuốc này được đánh giá là khá an toàn và không chống chỉ định mẹ bầu. Tuy nhiên, các thành phần như Magnesium Trisilicate và Sodium Bicarbonate trong nhóm kháng axit bắt buộc các mẹ bầu cần phải tránh sử dụng.
Mẹ bầu cần tuân theo sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa trong quá trình sử dụng thuốc Tây, tuyệt đối không nên tự ý sử dụng thuốc tránh tác dụng phụ không mong muốn ảnh hưởng đến sức khỏe.
Các bài thuốc Đông y – Giải pháp thích hợp cho mẹ bầu bị trào ngược
Mẹ bầu có thể tham khảo bài thuốc Đông y dưới đây có tác dụng giảm triệu chứng trào ngược axit rất hiệu quả, bạn có thể tham khảo:
Bài thuốc đông y điều trị trào ngược dạ dày “dứt điểm” buồn nôn, nôn mửa
Nôn mửa, buồn nôn đã trở thành ác mộng của các mẹ bầu khi trào ngược dạ dày “hoành hành”. Để trị “dứt điểm” cảm giác buồn nôn, các nguyên liệu như can khương, nhân sâm, thục tiêu,… nên được dùng trong bài thuốc này.
Khi sử dụng bài thuốc này, mẹ bầu không chỉ giảm được các triệu chứng mà còn cải thiện được cơ chế hấp thụ dưỡng chất.
- Nguyên liệu: 15g nhân sâm, 100g di đường, 10g thục tiêu, 30g can khương
- Cách thực hiện: Sắc các nguyên liệu đến khi còn 300ml nước, chắt lấy nước thuốc và chia thành 4 phần cho 4 lần uống.
- Liều lượng: 2 lần/ ngày, 1 thang thuốc/ 2 ngày
Bài thuốc đông y chữa khỏi trào ngược dạ dày cho bà bầu “dứt điểm” ợ chua, ợ hơi
Các nguyên liệu trần bì và thanh bì trong bài thuốc có tác dụng tiêu thực, điều khí và làm hơi thở thơm mát. Từ đó giảm được triệu chứng và đẩy lùi nguy cơ gây nên các bệnh nghiêm trọng như viêm thanh quản mãn tính, viêm amidan,…
- Nguyên liệu: 12g bối mẫu, 20g thược dược, 20g đan bì, 8g thanh bì, 10g trần bì, 16g trạch tả
- Cách thực hiện: Sắc các nguyên liệu đến khi còn 250ml nước, chắt lấy nước thuốc và chia thành 5 phần cho 5 lần uống.
- Liều lượng: 5 lần/ ngày, 5 thang thuốc/ lần
Biện pháp chăm sóc tại nhà
Bên cạnh điều trị, thai phụ thực hiện các biện pháp chăm sóc tại nhà giúp hỗ trợ điều trị và cải thiện bệnh hiệu quả.
Điều chỉnh thói quen sinh hoạt
Mẹ bầu cần chú ý những hoạt động sinh hoạt hằng ngày để giảm tác động của các triệu chứng:
- Giữ dáng đứng và ngồi thẳng lưng
- Không cúi xuống hay ngồi sụp xuống một cách đột ngột
- Mặc trang phục thoáng mát, rộng rãi
- Gối ngủ kê cao để tránh những cơn trào axit
- Thường xuyên thực hiện các bài tập vận động nhẹ
- Không hút thuốc hoặc tiếp xúc trực tiếp với khói thuốc lá
- Tránh thức quá khuya hoặc “nướng” quá trưa
- Duy trì đồng hồ sinh học lành mạnh
Áp dụng chế độ ăn uống khoa học
Chế độ ăn uống có tác động trực tiếp đến tình trạng bệnh và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của mẹ và thai nhi. Vì vậy, mẹ bầu cần điều chỉnh chế độ ăn uống khoa học để “đẩy lùi” các dấu hiệu bệnh.
Bạn có thể tham khảo một số thói quen ăn uống lành mạnh dưới đây:
- Chia ba bữa ăn chính thành nhiều bữa nhỏ trong ngày nhằm giảm áp lực tiêu hóa lên dạ dày
- Ăn đúng giờ và đầy đủ bữa
- Ăn chín uống sôi và nhai kỹ khi ăn
- Chỉ nên ăn vừa đủ no, không ăn quá mức cơ thể tiêu thụ
- Tránh ăn thực phẩm có chứa chất kích thích như cà phê, tiêu ớt, rượu bia,…
- Hạn chế thức ăn nhiều dầu mỡ, thức ăn tẩm nhiều gia vị và thực phẩm chế biến sẵn
- Nên kiêng thực phẩm chứa nhiều axit như xoài, cam, quýt, dưa muối,.. (sữa chua vẫn dùng được)
- Không nên ăn quá khuya, nên ăn trước 2 – 3 tiếng trước khi đi ngủ
- Tăng cường tiêu thụ rau xanh và các loại hoa quả tươi, trái cây
- Tránh vận động mạnh khi vừa mới ăn xong và cũng không nên nằm ngay. Đi lại nhẹ nhàng để đường ruột dễ tiêu hóa.
Kiểm soát căng thẳng
Việc kiểm soát stress là một trong những cách làm giảm trào ngược dạ dày ở bà bầu rất hiệu quả mà các mẹ nên áp dụng. Nếu để tình trạng căng thẳng kéo dài sẽ dẫn đến lượng axit trong dạ dày tiết ra càng nhiều.
Lối suy nghĩ tích cực, lạc quan là yếu tố quan trọng quyết định không nhỏ đến hiệu quả chữa trị các bài thuốc. Giữ tâm trạng thoải mái với những bài tập thiền, tập yoga hay nghe nhạc, đọc báo,… Đặc biệt, việc tâm lý thoải mái, lạc quan còn giúp hạn chế nguy cơ trầm cảm sau khi sinh
Lời khuyên của bác sĩ điều trị trào ngược dạ dày
Các triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản bà bầu mặc dù có ảnh hưởng nhất định đến sức khỏe của cả mẹ và thai nhi, nhưng bạn không cần quá lo lắng. Hầu hết các triệu chứng đều sẽ khỏi hẳn khi bé ra đời. Một vài trường hợp chủ quan, không điều trị kịp thời mới dẫn đến các diễn biến trầm trọng.
Mẹ bầu đặc biệt lưu ý không tự ý dùng bất kỳ loại thuốc nào để chữa trị vì nó có tác động trực tiếp đến sự phát triển của bé. từ các loại thảo dược hay các bài thuốc Đông y, thuốc Tây y cũng cần có sự tư vấn của bác sĩ chuyên khoa.
Trong quá trình điều trị, nếu các triệu chứng tiến triển ngày một nặng hơn hoặc kéo dài quá lâu không khỏi, mẹ bầu nên đến các cơ sở y tế uy tín để kiểm tra tình trạng bệnh. Đồng thời, kết hợp thực hiện các biện pháp chăm sóc tại nhà để giảm các triệu chứng khó chịu bạn nhé.
Bài viết trên đây đã mang đến những thông tin cần thiết về trào ngược dạ dày ở bà bầu mà chị em cần trang bị khi bước vào thời kỳ thai nghén. Hy vọng những bài viết này sẽ giúp mẹ bầu bảo vệ và tránh được tác động xấu ảnh hưởng đến sức khỏe của bản thân và thai nhi.
Đừng bở lỡ
