Ngứa ngáy khắp người không rõ nguyên nhân không chỉ gây khó chịu mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin tổng quan về các nguyên nhân dẫn đến mẩn ngứa. Đồng thời, gợi ý các cách điều trị và chăm sóc phù hợp cho người bệnh.
Các nguyên nhân gây mẩn ngứa khắp người
Tình trạng nổi mẩn ngứa khắp người có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, cụ thể:
Da khô
Da khô là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ngứa khắp người. Tình trạng mẩn ngứa do da khô thường gặp chủ yếu ở những người già, người ít uống nước, những người thường xuyên tắm nước nóng vào mùa đông.
Thay đổi thời tiết
Thời tiết thay đổi đột ngột khiến da không kịp thích nghi cũng có thể gây nổi mề đay, mẩn ngứa khắp người.
Thay đổi nội tiết tố
Mẩn ngứa có thể gặp ở những phụ nữ đang trong giai đoạn tiền mãn kinh hoặc mãn kinh do sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể, dẫn đến bốc hỏa và đổ nhiều mồ hôi vào ban đêm.
Bên cạnh đó, bà bầu cũng có thể bị mẩn ngứa khắp người do áp lực của thai nhi khi lớn lên làm rối loạn tuần hoàn.
Dị ứng
Một số nguyên nhân mẩn ngứa khắp người thường gặp có thể kể đến như:
- Dị ứng với thức ăn: Mặc dù bất kỳ loại thực phẩm nào cũng có thể gây dị ứng nhưng những loại thực phẩm dưới đây chiếm đến khoảng 90% trường hợp: trứng, sữa, lạc, hải sản, đậu nành…
- Dị ứng với mỹ phẩm: Chủ yếu là hóa chất có trong các sản phẩm như sữa tắm, bột giặt, nước hoa…
- Dị ứng với các loại thực vật hoặc động vật: phổ biến nhất là phấn hoa, lông chó, lông mèo…
Các bệnh lý bên trong cơ thể
Tình trạng nổi mẩn ngứa khắp người không rõ nguyên nhân cũng có thể cảnh báo một số bệnh lý:
- Bệnh lý về gan: xơ gan, gan nhiễm mỡ, rối loạn chức năng gan có thể gây tình trạng ngứa da, nổi mẩn toàn thân. Người bị bệnh gan có thể kèm theo các triệu chứng như vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu.
- Bệnh thận: Khi thận không lọc và thải độc tố hiệu quả, các chất thải này có thể gây kích ứng da. Bệnh gây ngứa ngáy kèm theo các triệu chứng như đi tiểu nhiều lần, tiểu ra máu,…
- Thiếu máu: Nồng độ sắt thấp trong máu cũng có thể dẫn đến tình trạng ngứa ngáy, nổi mẩn toàn thân.
- Bệnh tuyến giáp: Có thể xuất hiện tình trạng mẩn ngứa khắp người kèm theo các triệu chứng như hồi hộp, run, rối loạn kinh nguyệt, kém tập trung
- Bệnh tiểu đường: Lượng đường trong máu cao gây tổn thương lên các mạch máu dưới da, làm ảnh hưởng đến quá trình cung cấp chất dinh dưỡng cho cơ thể, có thể gây mẩn ngứa toàn thân.
- Các bệnh xã hội: Những bệnh lây qua đường tình dục như lậu, giang mai, HIV có thể gây mẩn ngứa toàn thân. Những người đang dùng các loại thuốc điều trị kháng virus cũng có thể gặp tác dụng phụ là bị ngứa da.
Các bệnh lý về da
Nổi mẩn ngứa có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý về da như:
- Viêm da cơ địa (Eczema): Bệnh lý này gây ra tình trạng da khô, bong tróc, mẩn đỏ và ngứa ngáy dai dẳng.
- Mề đay: gây phù mao mạch tại chỗ, da nổi sẩn, hình dạng giống như vết muỗi đốt gây ngứa ngáy và nóng rát.
- Bệnh ghẻ: Do ký sinh trùng Sarcoptes scabiei gây ra, tạo thành các đường hầm nhỏ, luồng ghẻ giữa các ngón tay, cổ tay hoặc bộ phận sinh dục gây ngứa ngáy dữ dội, đặc biệt là vào ban đêm.
- Nấm da: Nhiễm trùng do nấm gây ra, thường gặp ở các vùng da ẩm ướt như kẽ chân, bẹn, háng, … với các biểu hiện như mẩn đỏ, ngứa ngáy và bong tróc vảy.
- Nguyên nhân khác: Ngoài ra tình trạng mẩn ngứa khắp người không rõ nguyên nhân cũng có thể do nguyên nhân bị viêm nang lông, viêm tuyến bã nhờn hoặc tổ đỉa.
Triệu chứng kèm theo mẩn ngứa
Ngoài cảm giác ngứa ngáy khó chịu lan toàn thân, mẩn ngứa khắp người có thể đi kèm với một số triệu chứng khác tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, chẳng hạn như:
- Da khô, bong tróc
- Mẩn đỏ, nổi mề đay
- Nổi các nốt sần, mụn nước
- Sưng tấy
- Xuất hiện các vết trầy xước do gãi
Mặc dù mẩn ngứa khắp người đôi khi chỉ là triệu chứng tạm thời, nhưng bạn nên đến các cơ sở y tế trong các trường hợp sau:
- Mẩn ngứa kéo dài dai dẳng trên 2 tuần.
- Ngứa dữ dội toàn thân có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ
- Xuất hiện các triệu chứng kèm theo như sốt, sưng khớp, buồn nôn, khó thở.
- Xuất hiện mụn nước, mụn mủ hoặc các tổn thương bất thường trên da
Điều trị mẩn ngứa khắp người không rõ nguyên nhân thế nào?
Dưới đây là những cách trị mẩn ngứa hiệu quả mà bạn có thể tham khảo:
Sử dụng thuốc điều trị mẩn ngứa toàn thân
Khi chưa xác định được chính xác nguyên nhân gây ra mẩn ngứa toàn thân, bạn có thể đến các cơ sở y tế để được khám xét. Các bác sĩ sẽ kê những loại thuốc sau để làm giảm triệu chứng khó chịu của bệnh:
- Thuốc kháng Histamin H1: dùng để ức chế hoạt động sản xuất histamin trong cơ thể, giúp làm giảm các triệu chứng ngứa ngáy, khó chịu cho dị ứng. Một số loại thuốc phổ biến bao gồm hydroxyzine, doxepin, clobetasol,…
- Thuốc chẹn thụ thể H2: Dùng để thu hẹp mạch máu, giảm viêm, giảm phù nề tại các vết ngứa trên da
- Thuốc Corticoid: Làm giảm phản ứng của hệ thống miễn dịch giúp giảm cơn ngứa nhanh chóng
Điều trị nguyên nhân gây nổi mẩn ngứa khắp người
Nếu xác định được nguyên nhân gây mẩn ngứa thì chỉ cần điều trị đúng phương pháp, tình trạng ngứa ngáy sẽ nhanh chóng thuyên giảm.
- Nếu ngứa do dị ứng: chẳng hạn như thay đổi thời tiết, ăn phải món lạ hoặc sử dụng các sản phẩm hóa chất. Với những trường hợp này bạn chỉ cần giữ ấm cơ thể và loại bỏ các chất gây dị ứng thì tình trạng bệnh sẽ nhanh chóng thuyên giảm
- Ngứa do bệnh lý: thường kèm theo các triệu chứng khác như nổi mụn, nổi mẩn, rau rát. Trường hợp này, bệnh nhân thì nên đến các cơ sở y tế để được bác sĩ tư vấn và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
Các mẹo giúp giảm mẩn ngứa
Bạn cũng có thể áp dụng một số phương pháp giúp giảm ngứa tạm thời như:
- Tránh gãi làm tổn thương da: Vì có thể khiến khiến da bị tổn thương, làm cơn ngứa thêm dữ dội hơn.
- Dưỡng ẩm hàng ngày: Da khô là nguyên nhân phổ biến gây ngứa. Sử dụng kem dưỡng ẩm phù hợp sẽ giúp da mềm mại và hạn chế tình trạng nổi mẩn.
- Tắm nước mát: Nước nóng có thể làm khô da và làm ngứa ngáy thêm trầm trọng. Nên tắm nước mát hoặc ấm vừa phải, và hạn chế thời gian tắm quá lâu.
- Chườm lạnh: Chườm lạnh bằng khăn mát hoặc túi đá có thể giúp giảm ngứa tạm thời.
- Mặc quần áo rộng rãi: Quần áo chật, bó sát có thể gây kích ứng da và khiến ngứa ngáy thêm nặng. Nên mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát, chất liệu cotton mềm mại.
- Uống nhiều nước: Uống đủ nước giúp da giữ ẩm tốt hơn và giảm ngứa.
- Sử dụng lá bạc hà: Lá bạc hà có đặc tính kháng khuẩn, chống viêm và làm mát, giúp giảm ngứa hiệu quả. Bạn có thể sử dụng lá bạc hà để tắm, hoặc giã nát và đắp lên vùng da bị mẩn ngứa.
- Thoa gel lô hội: Lô hội có đặc tính làm mát, dưỡng ẩm và chống viêm, giúp giảm ngứa hiệu quả. Bạn có thể dùng gel lô hội thoa lên các vùng da bị mẩn ngứa để giảm các triệu chứng này.
Trên đây là toàn bộ thông tin về tình trạng mẩn ngứa khắp người không rõ nguyên nhân. Rất hy vọng bài viết sẽ hữu ích, giúp bạn tìm được phương pháp điều trị và giảm ngứa hiệu quả.
