Huyệt Kiên Tỉnh trong y học cổ truyền có thể dễ dàng xác định khi chạm vào vùng vai, cổ, gáy. Tác dụng chính của huyệt vị là chữa các chứng bệnh ở khu vực đầu và vai gáy rất hiệu quả. Bài viết dưới đây là một số những kiến thức tổng quan về huyệt để bạn biết cách ứng dụng và điều trị nhiều chứng bệnh một cách tốt nhất. 

Vị trí huyệt Kiên Tỉnh, cách xác định

Lý giải về tên gọi, huyệt Kiên Tỉnh có chữ Tỉnh nghĩa là giếng, Kiên là trên vai. Vị trí của huyệt là một hố lõm ở trên vai giống như cái giếng nên người ta mới đặt tên như vậy để dễ nhận biết. Huyệt đạo còn có nhiều cái tên khác nhau như Bác Tỉnh hay Kiên Tĩnh. Huyệt vị có xuất xứ Giáp Ất Kinh. Về đặc tính thì đây là huyệt thứ 21 trong kinh Đởm và huyệt hội cùng Dương Duy Mạch, kinh Chính Vị và Tam Tiêu trong hệ thống đường kinh mạch của con người.

Cách để xác chính xác huyệt Kiên Tỉnh ở đâu không quá khó khăn. Đâu tiên người bệnh chỉ cần cúi đầu xuống, người thực hiện lấy tay day ấn vị trí bả vai. Giao điểm chính của hai đường thẳng ngang qua đầu ngực và đường ngang nối huyệt Đại Chùy chính là vị trí huyệt Kiên Tỉnh, hay nó chính là điểm cao nhất của đầu ngoài xương đòn. Khi ấn huyệt người bệnh sẽ cảm thấy hơi ê và tức nhẹ.

  • Trong y học hiện đại người ta tiến hành giải phẫu dưới da và thấy:
  • Phần da dưới huyệt chính là cơ thang, có góc và cơ trên sống.
  • Có chứa dây thần kinh vận động, dây thần kinh sọ não số XI, dây thần kinh cổ và vai.
  • Tiết độn thần kinh C4 chi phối huyệt vị.

huyet-kien-tinh
Hình ảnh huyệt Kiên Tỉnh có thể dễ dàng nhìn thấy

Tác dụng huyệt Kiên Tỉnh trong chăm sóc sức khỏe con người

Trong những nghiên cứu y học cổ truyền từ xa xưa đã ghi chép rất rõ ràng về những tác động và cách phối huyệt Kiên Tỉnh với huyệt vị khác để trị bệnh. Cụ thể phải kể đến như sau:

  • Huyệt Kiên Tỉnh giúp giảm đau vùng chẩm, chứng co cứng cơ, cứng khớp, ở cổ hoặc bả vai.
  • Tác động vào huyệt giúp cải thiện các tình trạng như: Sưng hạch ở cổ, vùng cổ có khối u hoặc là nhồi máu não.
  • Giúp phụ nữ chuẩn bị mang thai được sinh nở dễ dàng hơn, nhất là những trường sinh khó, hoặc phụ nữ sau sinh bị sót nhau thai trong cơ thể.
  • Chữa được chứng tắc tia sữa ở phụ nữ đang trong giai đoạn cho con bú.
  • Thuyên giảm tình trạng bại liệt nguyên nhân do phong hàn.
  • Giảm chứng rong kinh cơ năng cho chị em phụ nữ.

Hướng dẫn 2 cách tác động vào huyệt vị

Huyệt Kiên Tỉnh có rất nhiều tác dụng và vai trò quan trọng đối với sức khỏe. Cho nên việc tác động vào đây đòi hỏi tính chính xác, có chuyên môn để phòng tránh những biến chứng nguy hiểm cũng như ảnh hưởng ngược lại sức khỏe. Cụ thể có hai cách tác động vào huyệt chính là châm cứu và bấm huyệt. Các bước thực hiện như sau:

Châm cứu huyệt vị:

  • Để người bệnh trong tư thế thoải mái nhất, châm kim sâu theo hướng thẳng 0,5 – 0,8 thốn.
  • Cứu từ 3 – 5 tráng và ôn cứu trong thời gian khoảng 5 – 10 phút.
  • Không được châm quá sâu vì có thể chạm đến xương và ảnh hưởng đến sức khỏe.

Cách bấm huyệt:

  • Xác định đúng đúng huyệt Kiên Tỉnh nằm ở đâu.
  • Dùng một lực vừa đủ ở các đầu ngón tay ấn xuống, day nhẹ trong 3 - 5 phút để giảm đau.
  • Bấm huyệt cần thực hiện trong thời gian dài mới mang lại hiệu quả như mong muốn.

Ứng dụng Kiên Tỉnh huyệt trong chữa bệnh

Dưới đây là những ứng dụng cũng như cách thực hiện tác động vào huyệt để điều trị một cách an toàn và hiệu quả nhất.

Chữa thoái hóa đốt sống cổ

Thoái hóa cột sống là vấn đề khá phổ biến và gặp ở nhiều người từ người trẻ đến người cao tuổi, đặc biệt là những ai thường xuyên phải lao động tay chân, làm trong văn phòng,... Khi bị thoái hóa, người bệnh sẽ cảm thấy đau nhức lưng, bả vai, tê cứng tay chân, các khớp khó cử động hơn.

Những lúc như vậy việc tác động, bấm huyệt vào Kiên Tỉnh sẽ nhanh chóng thuyên giảm triệu chứng. Nếu ứng dụng và điều trị trong thời gian dài còn giúp đẩy lùi bệnh.

Cách thực hiện:

  • Sau khi xác định đúng vị trí của huyệt vị, dùng ngón tay trỏ trái ấn vào huyệt vị phía bên phải trong 1 - 2 phút rồi đổi thay đổi hướng và lặp lại tương tự.
  • Thời gian bấm mỗi lần là 5 - 7 phút cơn đau và triệu chứng sẽ thuyên giảm.

huyet-kien-tinh
Tác động vào huyệt để cải thiện triệu chứng của thoái hóa đốt sống cổ

Giảm đau đầu bấm huyệt Kiên Tỉnh

Chứng bệnh đau đầu do rất nhiều yếu tố gây ra, nhưng nếu nguyên nhân là hệ lụy từ việc đau mỏi vai gáy bạn có thể ứng dụng huyệt Kiên Tỉnh để cải thiện an toàn và nhanh chóng. Tác động lên huyệt vị sẽ khai thông khí huyệt, đẩy máu lên não bộ và hệ thần kinh trung ương giảm nhanh các cơn đau.

Cách thực hiện:

  • Dùng ngón cái hoặc ngón giữa đều được ấn lên vị trí huyệt sau khi đã xác định đúng và chính xác.
  • Day nhẹ theo hình vòng tròn từ 30 - 60 giây, dừng lại nghỉ khoảng 30 giây rồi lại lặp lại tiếp tục.
  • Thực hiện hằng ngày để nhanh chóng có kết quả tốt nhất.

Chữa tắc tia sữa ở mẹ bầu

Tắc tia sữa ở mẹ bầu là vấn đề mà nhiều người gặp phải ảnh hưởng khá nhiều đến quá trình cho con bú trong những tháng đầu đời. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này như bị áp xe tuyến vú, viêm tuyến sữa,...Trong Đông y khi gặp vấn đề này thì tác động vào huyệt Kiên Tỉnh là tốt nhất.

Cách thực hiện:

  • Đặt người bệnh nằm ngửa lên rồi xoa lên vùng bị đau một lớp thạch mỏng.
  • Dùng một bàn tay đỡ vú, tay còn lại day ấn từ đầu vú đến khối cứng rồi lại ngược lại từ khối cứng lên đến đầu vú. Thực hiện cho đến khi thấy giọt sữa chảy ra.
  • Tiếp tục dùng tay đỡ vú, tay còn lại bóp nhẹ từ gốc vú xuống đầu vú, thực hiện liên tục như vậy, sữa sẽ chảy ra đều hơn và khối cứng cũng tan đi.
  • Kết hợp day huyệt Kiên Tỉnh trong 2 phút cho đến khi thấy ê tức.

Cách phối huyệt Kiên Tỉnh:

  • Quan Xung huyệt vị phối cùng huyệt Kiên Tĩnh để trị chứng nóng lạnh khiến khí huyết khó lưu thông (trong Thiên Kim Phương).
  • Phối cùng huyệt Đại Nghênh, Khúc Trì huyệt để trị chứng lao hạch trong Châm Cứu Tụ Anh.
  • Trong Tiên Phú có ghi lại huyệt vị cùng Khúc Trì (Đại trường.11) để giảm chứng đau nhức cánh tay.
  • Hạ Liêm, Khúc Trì (Đại trường.11), Kiên Tĩnh để trị cánh tay đau nhức, lạnh (Châm Cứu Đại Thành).
  • Bấm kết hợp huyệt Đại Nghênh và Kiên Tỉnh để trị loa lịch.
  • Hành Gian (C.2), Thái Xung, huyệt Thiếu Hải, Túc Tam Lý (Vị 36), Ủy Trung , huyệt Thông Lý (Tm.5), Túc Lâm Khấp và Kiên Tỉnh huyệt để trị đinh nhọt mọc ở vùng lưng.
  • Trong Châm Cứu Đại Thành, phối huyệt cùng Âm Lăng Tuyền, Khúc Trì, Tam Dương Lạc, Thiên Tỉnh để trị lao hạch nhanh chóng, hiệu quả.

huyet-kien-tinh
Phối huyệt kiên tỉnh với huyệt đạo khác hỗ trợ trị bệnh hiệu quả

  • Trị uế nghịch được ghi chép rõ ràng trong Loại Kinh Đồ Dực phối Kiên Tỉnh cùng những huyệt vị quan trọng như sau: Khí Hải, huyệt Đản Trung (Nh.17), Nhũ Căn (Vị 18), huyệt Kỳ Môn (C.14), Tam Âm Giao (Tỳ 6), Trung Phủ (Phế 1), Túc Tam Lý (Vị 36), huyệt Phong Môn (Bàng quang.12), Thừa Tương, Trung Quản (Nh.12).
  • Phối huyệt Dương Lăng Tuyền và Túc Tam lý để trị cước khí đau nhức.
  • Huyệt Bá Hội, Đại Chùy, Gian Sử, Túc Tam Lý (Vị 36), Khúc Trì (Đại trường.11), huyệt Phong Trì (Đ.20) để trị tạng phủ trúng phong hàn.
  • Trị nhau thai không ra và còn sót trong cơ thể mẹ khi phối huyệt Tam Âm Giao (Tỳ 6), Trung Cực (Nh.3) và Kiên Tỉnh.
  • Trị ung nhọt trong Tân Châm Cứu Học khi phối huyệt Khúc Trì, Thân Trụ (Đc.12), Ủy Trung (Bàng quang.40).
  • Kiên Tỉnh cùng Bá Hội huyệt, huyệt Nhân Trung (Đc.26), Phong Trì, Nội Quan (Tâm bào.6) trị chứng không nói được.
  • Trị tay nhức mỏi không nhấc cao lên được khi phối cùng huyệt vị: Kiên Tỉnh, Khúc Trì, Kiên Ngung (trong Châm Cứu Học Thượng Hải).
  • Kiên Tỉnh cùng Kiên Ngung, Phong Trì, trị đau nhức vai, mỏi khớp vai.
  • Kiên Tỉnh cùng Hợp Cốc, Khúc Trì, Kiên Ngung để trị tay đau nhức khi thời tiết thay đổi.
  • Trị liệt nửa người khi phối huyệt Kiên Tỉnh, Khúc Trì, Túc Tam Lý (ghi chép trong Châm Cứu Học Thượng Hải).
  • Trong Châm Cứu Học Thượng Hải có cách phối huyệt Trung Cực cùng Kiên Tỉnh để trị thai không ra.
  • Thiên Tông, Thiếu Trạch và Kiên Tỉnh trị chứng sưng viêm vú, khiến tắc tia sữa.
  • Phối Kiên Tỉnh cùng Dương Phụ, Thiếu Hải để trị lao hạch ở dưới nách.

Lưu ý khi tác động lên huyệt Kiên Tỉnh đúng cách nhất

Để quá trình bấm huyệt hay châm cứu có thể mang đến những kết quả cao đúng như mong muốn yêu cầu việc thực hiện phải đảm bảo những lưu ý dưới đây:

  • Không thực hiện bấm huyệt hay châm cứu cho người vừa sử dụng rượu bia, chất kích thích, người đang bị bệnh, bị ốm có khả năng lây nhiễm cao; Người đang bị vết thương hở, tụ máu, bầm tím ở vị trí huyệt vị.
  • Đối tượng đang bị bệnh hoặc dùng thuốc điều trị bệnh giãn tĩnh mạch cần hỏi ý kiến của bác sĩ có được thực hiện tác động vào huyệt hay không.
  • Đối tượng bị tăng huyết áp, tim mạch, đường huyết không ổn định cần thận trọng khi tác động vào huyệt.
  • Người bệnh nên đến những cơ sở y tế, phòng khám chuyên về Đông Y để thực hiện châm cứu, tránh thực hiện tại nhà khi không có chuyên môn trong vấn đề này.

Huyệt Kiên Tỉnh hỗ trợ chăm sóc sức khỏe và điều trị nhiều bệnh lý xương khớp. Hy vọng với những thông tin trên đây giúp bạn hiểu hơn và biết cách để ứng dụng trong cuộc sống cũng như chăm sóc sức khỏe.

Nhóm bệnh

Bài viết liên quan