Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi: Thạc sĩ Lê Phương | Nơi công tác: Nhất Nam Y Viện

Hội chứng ruột kích thích nên ăn gì, kiêng ăn gì để quá trình điều trị bệnh đạt hiệu quả nhất? – Là câu hỏi mà hàng nghìn người bệnh quan tâm, do vậy thông qua bài viết này chúng tôi sẽ chia sẻ lời khuyên của chuyên gia về những thực phẩm, thức uống mà người bị hội chứng ruột kích thích nên và không nên ăn.

Người bị hội chứng ruột kích thích nên ăn gì?

Hội chứng ruột kích thích có tên thường được gọi khác là viêm đại tràng co thắt, là bệnh lý dễ mắc phải với thời đại hiện nay. Trên thực tế đã có nghiên cứu chứng minh rằng, chế độ ăn uống là một trong những yếu tố quyết định tình trạng sức khỏe của người bệnh đại tràng.

Vậy nên người bệnh cũng cần phải lưu ý trong việc ăn uống dù là trong hay sau quá trình điều trị để bảo vệ sức khỏe của mình.

Thực phẩm giàu omega-3

Chất axit omega – 3 có tính chống viêm, kháng khuẩn khá tốt và chúng có nhiều trong cá biển. Thêm vào đó dưỡng chất protein trong các loại cá này đa phần có cấu trúc khá nhỏ nên việc tiêu hóa không những dễ hơn.

Và có thể nhận thấy rằng, so với việc ăn thịt gia cầm thì ăn cá sẽ có nhiều dưỡng chất tốt cho người bệnh viêm đại tràng hoặc hội chứng ruột kích thích hơn.

Vậy nên, một số loại cá được chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo bệnh nhân có thể ăn thường xuyên như: Cá hồi, cá vược, cá cơm, cá ngừ,… Hoặc người bệnh có thể bổ sung bằng cách thực phẩm chức năng chứa dầu cá cũng có nhiều chất omega – 3 trong đó.

Thực phẩm chứa axit béo omega - 3 rất tốt cho người bệnh về đại tràng
Thực phẩm chứa axit béo omega – 3 rất tốt cho người bệnh về đại tràng

Tuy nhiên, chỉ khi không thể ăn hoặc khó hấp thu được thì người bệnh mới lựa chọn cách đó vì ăn trực tiếp các thực phẩm tươi ngon sẽ có nhiều lợi ích cho sức khỏe hơn.

Hội chứng ruột kích thích có nên ăn trứng

Trứng là thực phẩm có loại protein dạng cầu, nên khi dung nạp vào cơ thể sẽ không nhiều gánh nặng cho đường ruột vì nó dễ tiêu hóa. Chính vì vậy mà các chuyên gia mới nhận định rằng trứng là thực phẩm thích hợp mà người bị hội chứng ruột kích thích có thể ăn mà không lo các triệu chứng khó tiêu, đầy bụng.

Ngoài ra, trứng cũng có thể chế biến được thành nhiều món ăn nên người bệnh cũng có nhiều lựa chọn cho thực đơn của mình hơn. Tuy nhiên có một vài lưu ý khi ăn trứng, đó là hạn chế chiên rán để tránh dầu mỡ gây tiêu chảy. Và không nên ăn quá nhiều, liên tục nhiều ngày. Nó sẽ phản tác dụng, thậm chí là ảnh hưởng đến hệ thống tim mạch do hàm lượng cholesterol trong trứng khá cao.

Trứng gà là thực phẩm cần thiết trong hỗ trợ điều trị bệnh viêm đại tràng co thắt
Trứng gà là thực phẩm cần thiết trong hỗ trợ điều trị bệnh viêm đại tràng co thắt

Nên ăn rau có lượng chất xơ hợp lý

Trên thực tế thì người bệnh đại tràng có hệ tiêu hóa rất kém, những thực phẩm khi dung nạp vào cơ thể không được tạo gánh nặng lên đường ruột. Đặc biệt là những thực phẩm có chứa chất xơ hòa tan, sẽ không cọ xát với thành đại tràng và hạn chế được việc viêm nhiễm.

Không chỉ vậy, các chất xơ có thể hòa tan cũng có công dụng khiến cho phân mềm hơn, người bệnh sẽ thuyên giảm được những triệu chứng táo bón, khó tiêu. Đặc biệt là chúng còn có thể kích thích được vi khuẩn có lợi chống lại vi khuẩn gây hại, cải thiện hệ miễn dịch và kháng viêm.

Chính vì thế các chuyên gia cũng thường xuyên tư vấn người bệnh hội chứng ruột kích thích nên ăn một số loại rau xanh họ bí như: Bí xanh, quả mướp, quả bầu, quả bí đao, quả bí ngô… Vì chúng chứa hàm lượng chất xơ hòa tan tương đối lớn.

Cung cấp đủ chất xơ cho cơ thể để nhuận tràng
Cung cấp đủ chất xơ cho cơ thể để nhuận tràng

Hội chứng ruột kích thích nên ăn nhiều trái cây

Trái cây là nguồn dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, bởi chúng không chỉ cung cấp lượng chất xơ vừa đủ mà còn bổ sung nhiều vitamin, khoáng chất tốt cho đường ruột.

Bởi vậy, trái cây là một trong những thực phẩm mà chuyên gia khuyến cáo người bệnh nên ăn thường xuyên. Nhưng vẫn cần đảm bảo rằng người bệnh sẽ chọn loại hoa quả có ít đường và FODMAP. 

Một số loại hoa quả người bệnh hội chứng ruột kích thích nên ăn là: Trái bơ, việt quất,  chuối chín, bưởi, kiwi, đu đủ, dâu tây,… Hay cả cam, quýt, chanh nhưng không ăn quá nhiều quả chua vì nó chứa nhiều axit (bào mòn dạ dày).

Hội chứng ruột kích thích có nên ăn sữa chua

Trên thực tế nhiều người bệnh lầm tưởng rằng bị bệnh đại tràng thì không nên ăn sữa chua. Tuy nhiên đây là suy nghĩ sai lầm và chưa hoàn toàn chính xác. Vì trong sữa chua có hàm lượng axit khá thấp, không gây hại cho đường ruột mà còn bổ sung thêm những vi khuẩn có lợi hỗ trợ cho quá trình tiêu hóa.

Hội chứng ruột kích thích ăn sữa chua để bổ dung lợi khuẩn
Hội chứng ruột kích thích ăn sữa chua để bổ dung lợi khuẩn

Vậy nên, người bệnh có thể dùng sữa chua 1 lần/ ngày sau bữa ăn 10 phút, tốt nhất là vào buổi sáng. Nhưng nên chọn loại sữa chua tiệt trùng, lên men tự nhiên, ít đường và không chứa lactose thì mới tốt cho người bệnh.

Nên ăn hạt óc chó, thực phẩm nhiều chất bột

Ngoài ra, người bị hội chứng ruột kích thích nên ăn gì khác nữa? Đó là một số loại hạt có nhiều protein thực vật, axit béo omega – 3 và chất xơ như: hạt dẻ, óc chó, quả hồ đào, hạnh nhân… rất phù hợp với người muốn kích thích hệ tiêu hóa.

Tuy nhiên có một vài lưu ý với người bệnh viêm đại tràng khi ăn những loại hạt này, đó là cần nhai kĩ, hay tốt nhất là tán thành bột để uống hoặc ăn sống. Vì khi nhai nhổn nháo thì sẽ gây nên nhiều sức ép với đường ruột gây ra những triệu chứng khó tiêu, đầy bụng.

Ngoài ra, có một số thực phẩm sau người bệnh hội chứng ruột kích thích nên ăn:

  • Măng tây, cà tím,cà chua, ớt chuông, đậu xanh, bông cải xanh;
  • Cà rốt, khoai lang, ngô (nửa lõi ngô), khoai tây;
  • Bí ngô, bí đao, củ cải;
  • Thì là, hành lá, mùi tây,…

Hội chứng ruột kích thích nên uống gì?

Vấn đề ăn uống luôn là việc quan trọng đối với người bệnh đại tràng bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tình trạng bệnh. Vậy nên ngoài việc bổ sung những kiến thức về nên ăn gì, kiêng ăn gì thì người bênh cũng nên lưu ý hội chứng ruột kích thích nên uống gì để bổ dưỡng cho mình.

Bị hội chứng ruột kích thích có nên uống sữa?

Trên thực tế thì nhiều người cho rằng bị hội chứng ruột kích thích thì không nên uống sữa vì đa phần các loại sữa đều có thành phần lactose (một loại chất có thể gây ra tình trạng khó tiêu, đầy bụng, tiêu chảy cho người bệnh). 

Tuy nhiên, vẫn có những loại sữa không chứa thành phần này mà lại vô cùng bổ dưỡng đối với người bệnh viêm đại tràng, như:

Sữa đậu nành: 

Chứa nhiều nhóm vitamin nhóm A, B, D và K, nên khi bổ sung vào cơ thể thì hệ miễn dịch cũng sẽ được cải thiện và chống lại các vi khuẩn gây hại hiệu quả hơn. Nhưng mỗi ngày chỉ nên uống 1 – 2 ly, không uống quá nhiều và thời điểm uống hợp lý nhất là sau ăn sáng 30 phút.

Người bệnh đại tràng nên sử dụng sữa không chứa lactose
Người bệnh đại tràng nên sử dụng sữa không chứa lactose

Sữa ensure: 

Trong sữa cho nhiều dưỡng chất bổ dưỡng cho người bệnh, sức đề kháng sẽ đảm bảo hơn và đặc biệt là hàm lượng axit của sữa khá thấp chỉ khoảng 0,1% (thấp hơn lượng axit có trong dạ dày) nên rất thích hợp với người bị hội chứng ruột kích thích. Tương tự vậy, sữa ensure cũng chỉ nên uống 1 – 2 ly mỗi ngày, theo đúng chỉ định của các chuyên gia.

Bệnh nhân hội chứng ruột kích thích nên uống nghệ, củ riềng

Ngoài những thức uống kể trên thì người bệnh cũng có thể sử dụng những dược liệu có sẵn trong vườn nhà để hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả hơn như:

Củ nghệ: 

Đối với bệnh nhân hội chứng ruột kích thích, nghệ có thể kháng viêm, phục hồi sự tổn thương của niêm mạc đại tràng, cải thiện chức năng của nhu động ruột. 

Người bệnh có thể cho nghệ kết hợp khi kho cá hoặc nấu canh cũng được.Tuy nhiên để uống nghệ được thường xuyên và hiệu quả hơn thì người bệnh nên sử dụng tinh bột nghệ, khi đã được lọc dầu thì cũng dễ tiêu hóa hơn.

Tinh bột nghệ và mật ong rất tốt trong hỗ trợ điều trị bệnh hội chứng ruột kích thích
Tinh bột nghệ và mật ong rất tốt trong hỗ trợ điều trị bệnh hội chứng ruột kích thích

Tinh bột nghệ pha với nước ấm uống trực tiếp hoặc trộn với mật ong rồi vo tròn lại, phơi khô và uống với nước đun sôi để nguội hằng ngày.

Củ riềng:

Trong Đông y, riềng có khả năng kích thích tiêu hóa nhờ vào tính ấm, khử hàn nên dược liệu này được sử dụng rất nhiều trong điều trị bệnh đại tràng. Công thức cần thực hiện cũng đơn giản, chỉ cần kết hợp với lá lốt với lượng như nhau.

Sau đó ủ chung với nhau trong nước sôi khoảng vài tiếng là có thể uống được, cứ làm đều hằng ngày cũng sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn.

Giải đáp: Người bị hội chứng ruột kích thích kiêng ăn gì?

Nếu người bệnh muốn bảo vệ, cải thiện tình trạng bệnh của mình thật hiệu quả trong và sau khi điều trị bệnh hội chứng ruột kích thích thì nên thực hiện theo chia sẻ của các chuyên gia về hội chứng ruột kích thích không nên ăn gì?

  • Thực phẩm tươi sống, chưa được nấu chín kĩ: Rau sống, thịt bò tái, các loại gỏi, nộm, tiết canh…
  • Hạn chế ăn thực phẩm chua cay: Dưa cà muối, kim chi… Mặc dù người bệnh vẫn có thể ăn nhưng mà không nên ăn loại đã quá chua, cay.
  • Thực phẩm đóng hộp, chế biến sắn: Xúc xích, pate, phô mai, bánh quy, tương ớt, tương cà…
  • Hoa quả sấy khô: Vải, mít, nhãn,… Vì chúng có hàm lượng đường khá cao, khi người bệnh ăn vào có thể gây nên tình trạng khó tiêu, đầy bụng.
  • Thức ăn có hàm lượng dầu mỡ: Thực phẩm chiên rán, xào,… Bởi khi dung nạp chất béo quá nhiều đường ruột sẽ khó tiêu, khi đó triệu chứng hội chứng ruột kích thích sẽ càng nặng và đau bụng nhiều hơn.
  • Thực phẩm chứa chất kích thích, ga: Cà phê, nước ngọt coca, thuốc lá, rượu bia…
  • Các chế phẩm từ sữa: Đa phần trong sữa có đường lactose, nên với những người có bệnh về đại tràng sẽ khó tiêu hóa được nên thường sẽ bị tiêu chảy, đau bụng.
  • Thực phẩm chứa nhiều axit: Đặc biệt là các loại hoa quả quá chua như cam, chanh,… thì nên hạn chế ăn.
  • Hạn chế ăn thực phẩm chứa nhiều FODMAP: Gọi tắt cho các phần tử trong thực phẩm thuộc dạng lên men là carbohydrate chuỗi ngắn. Khi dung nạp vào cơ thể của người bệnh đường ruột sẽ gây nên cảm giác khó tiêu, đầy bụng, rối loạn đại tiện… 
Chế độ ăn uống lành mạnh và thói quen vận động cơ thể là cần thiết
Chế độ ăn uống lành mạnh và thói quen vận động cơ thể là cần thiết

Tuy nhiên không nên ăn quá nhiều, chỉ ăn với liều lượng vừa đủ. Đặc biệt là hành lá, bởi trong hành có chất sinh hơi và khi ăn nhiều sẽ có cảm giác đầy bụng.

Vậy nên, hội chứng ruột kích thích nên kiêng ăn gì và ăn gì đều là kiến thức vô cùng quan trọng. Nó có tác động trực tiếp đến sự hiệu quả của trong và sau quá trình điều trị bệnh.

Trên đây là toàn bộ thông tin về hội chứng ruột kích thích nên ăn gì, kiêng ăn gì? Đồng thời là gợi ý bài thuốc tốt nhất cho mọi trường hợp bệnh. Hy vọng đã giúp bạn có kiến thức đúng về chế độ ăn uống phù hợp với bệnh của mình cũng như biết cách điều trị sao cho nhanh khỏi bệnh, sớm chấm dứt các phiền toái do hội chứng ruột kích thích gây nên.

Chuyên khoa
Nhóm bệnh
Dinh dưỡng
Cách chữa liên quan
Bài viết liên quan