Bệnh lồng ruột ở trẻ em tuy không phổ biến nhưng rất nguy hiểm. Trong trường hợp bệnh không được phát hiện kịp thời, rất dễ dẫn tới biến chứng và có thể dẫn tới nguy cơ tử vong cao. Vậy bệnh lồng ruột ở trẻ có những dấu hiệu cơ bản nào, nguyên nhân là gì, cách điều trị ra sao? Để giải đáp vấn đề này, cha mẹ hãy tham khảo bài viết dưới đây để có thêm thông tin hữu ích khi chăm sóc con nhỏ.
Bệnh lồng ruột ở trẻ em là gì?
Lồng ruột là căn bệnh cấp cứu ngoại khoa thường gặp ở trẻ nhỏ. Tình trạng này thường xảy ra khi 1 đoạn ruột của trẻ chui vào trong lòng của đoạn ruột gần kề. Bệnh lồng ruột có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên phổ biến nhất vẫn là đối tượng từ 4 – 9 tháng tuổi, nhất là với những bé thừa cân, bụ bẫm.
Các số liệu cho thấy, bé trai có nguy cơ mắc phải bệnh lồng ruột cao hơn so với bé gái, chiếm tới 70% các trường hợp bị lồng ruột. Bệnh lồng ruột ở trẻ em sẽ làm tắc nghẽn, ứ trệ thức ăn ở phía trên khối lồng. Bên cạnh đó, những đoạn ruột luôn đi kèm với các mạch máu nuôi dưỡng nên khi trẻ bị lồng ruột, những mạch máu này cũng không tránh khỏi tình trạng tắc nghẽn.
Khi đoạn ruột bị tắc nghẽn sẽ bị giãn to, mạch máu bị ứ trệ khiến đoạn ruột của trẻ bị thiếu máu dẫn tới viêm nhiễm, phù nề, xuất huyết và hoại tử. Khối lồng ruột bị hoại tử sẽ dẫn tới tình trạng nhiễm độc, nhiễm khuẩn, gây sốc, thủng ruột dẫn tới viêm phúc mạc và khiến trẻ mất mạng.
Trong trường hợp bé bị lồng ruột và được đưa tới bệnh viện tốt, bác sĩ chuyên khoa chỉ cần tháo lồng ruột bị tắc nghẽn bằng hơi. Tuy nhiên, nếu trẻ bị lồng ruột nhưng phát hiện muộn, việc thực hiện thủ thuật tháo lồng ruột thất bại thì tùy theo tình hình cụ thể, các bác sĩ có thể yêu cầu gia đình cho tiến hành phẫu thuật cho bé.
Độ tuổi nào hay mắc bệnh lồng ruột?
Như đã đề cập phía trên, lồng ruột là căn bệnh thường gặp ở trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ từ khoảng 4 – 9 tháng tuổi. Trong đó, các bé trai sẽ có nguy cơ bị mắc bệnh lồng ruột cao gấp 2 – 3 lần so với những bé gái. Được biết, bệnh lý này cũng từng được ghi nhận ở người trưởng thành nhưng rất hiếm khi xuất hiện.
Do trẻ còn nhỏ, chưa thể nói được nên cha mẹ cần đưa trẻ tới bệnh viện ngay sau khi thấy những dấu hiệu bất thường của con nhỏ. Khi trẻ bị bệnh lồng ruột, các mạch máu nuôi ruột sẽ bị tắc nghẽn và dẫn tới hoại tử. Vậy nên nếu không kịp thời đưa con tới bệnh viện chữa trị thì bé sẽ gặp nguy hiểm, cha mẹ cần hết sức lưu ý.
Nguyên nhân gây nên bệnh lồng ruột ở trẻ em?
Theo các số liệu thống kê được, có tới 90% các ca bệnh lồng ruột ở trẻ em không rõ nguyên nhân. Đa phần bệnh lý này sẽ xảy ra khi trẻ thay đổi chế độ ăn uống. Chẳng hạn như khi trẻ chuyển từ giai đoạn bú sữa sang ăn dặm hoặc ăn dặm sang ăn thức ăn cứng hơn. Lúc này, kích thích ruột của trẻ chưa được đồng đều, hoàn thiện nên dễ xảy ra hiện tượng lồng ruột.
Ngoài ra, trẻ gặp vấn đề này cũng có thể là do bị nhiễm Rotavirus – loại virus gây nôn, tiêu chảy cấp ở trẻ hoặc tiêu chảy kéo dài, sẹo tổn thương ở ruột, dính ruột,… Chưa kể những bất thường trong quá trình giải phẫu ở ruột, người có tiền sử bị lồng ruột và trẻ em nam đều là những trường hợp có nguy cơ cao bị mắc bệnh.
Ở người lớn, một vài trường hợp xảy ra do khối u, polyp của ruột,… những yếu tố này có thể làm thay đổi nhu động của ruột dẫn tới việc các đoạn ruột chui vào nhau. Ngoài ra, viêm nhiễm đường ruột cũng là một trong những nguyên do dẫn tới lồng ruột.
Cũng bởi hiện nay chưa thể xác định chính xác nguyên nhân gây nên hiện tượng lồng ruột là gì nên rất khó cho việc phòng tránh bệnh. Tốt nhất, cha mẹ cần trang bị đầy đủ cho bản thân những kiến thức hữu ích trong việc chăm sóc con nhỏ. Khi thấy trẻ khóc lóc kèm theo những biểu hiện bất thường khác, cha mẹ không nên xử lý tại nhà mà nên đưa trẻ tới bệnh viện càng sớm càng tốt.
Dấu hiệu nhận biết bệnh lồng ruột ở trẻ nhỏ là gì?
Lồng ruột là bệnh lý nguy hiểm nên cha mẹ cần phát hiện sớm để đưa trẻ tới bệnh viện nhanh nhất có thể. Theo đó, khi trẻ bị lồng ruột sẽ có các biểu hiện như sau:
- Trẻ bị đau bụng, các cơn đau sẽ ngày càng nặng hơn, đau bụng dữ dội khiến bé la hét, khóc to hơn. Lúc này các bé thường co chân hoặc uốn cong mình khi bị đau.
- Trẻ bị nôn, đi ngoài ra phân nhầy thậm chí có dính cả máu.
- Các con bị vã mồ hôi và mệt lả, có dấu hiệu mất nước với biểu hiện như mắt trũng sâu, miệng bị khô và dính, tã bỉm trẻ mặc không có dấu hiệu ướt.
Khi lồng ruột tiếp diễn trong thời gian dài, dạ dày của trẻ có thể bị cứng và phồng lên, cha mẹ có thể sờ thấy khối có hình dài ở phần bụng giữa phía trên hay bên phải. Bệnh lý này nếu không được phát hiện sớm sẽ gây ra nhiều biến chứng. Việc điều trị càng sớm sẽ giúp trẻ hạn chế các rủi ro đáng tiếc, hiệu quả điều trị cũng cao hơn. Do đó, nếu phụ huynh thấy trẻ có những biểu hiện cụ thể nêu trên thì cần nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện để thăm khám kịp thời.
Bệnh lồng ruột ở trẻ nhỏ có nguy hiểm không?
Lòng ruột là bệnh lý liên quan tới đường ruột của con người và trực tiếp ảnh hưởng tới phần ruột già và ruột non. Khi triệu chứng bệnh xảy ra, một đoạn ruột sẽ bị thụt vào lòng đoạn ruột phía dưới và tạo nên hiệu ứng “lồng” vào nhau.
Nếu một đoạn ruột bị chui vào lòng của một đoạn ruột khác sẽ dẫn tới tình trạng bị tắc nghẽn, ứ trệ thức ăn phía trên khối lồng. Thêm vào đó, các đoạn ruột luôn kèm theo các mạch máu nuôi dưỡng nên khi lồng ruột xảy ra sẽ khiến mạch máu bị tắc nghẽn theo. Khi đoạn ruột bị tắc, chúng sẽ nhanh chóng bị giãn to, mạch máu ứ trệ khiến đoạn ruột bị thiếu máu. Lúc này, tình trạng viêm nhiễm, phù nề, hoại tử và xuất huyết là điều không thể tránh khỏi.
Được biết, 25% khối lồng ruột của trẻ sẽ bị hoại tử trước 48 giờ sau khi trẻ bị lồng ruột. Sau 72 giờ bị lồng ruột, tỷ lệ hoại tử lúc này lên đến 80%. Trong trường hợp không được can thiệp xử lý kịp thời thì sẽ dẫn tới hiện tượng nhiễm khuẩn, nhiễm độc nặng, sốc nhiễm khuẩn, thủng ruột và khiến bệnh nhi tử vong.
Cách xử lý khi trẻ bị lồng ruột hiệu quả
Cách xử lý khi trẻ bị lồng ruột cần được thực hiện tại bệnh viện uy tín, nơi có bác sĩ có chuyên môn giỏi. Việc của cha mẹ là quan sát con cẩn thận, khi trẻ bỏ bú, khóc thét và nôn ói thì cần đưa con tới bệnh viện ngay lập tức.
Tại đây, các bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám, nếu xác định trẻ bị lồng ruột, bác sĩ chuyên khoa sẽ cho tháo khối ruột bị lồng của trẻ bằng cách thụt thuốc cản quang hoặc bơm hơi qua hậu môn theo mô tả của máy chiếu X-quang. Với áp lực của thuốc hoặc hơi, khối ruột bị lồng sẽ được tháo dần, tình trạng nguy hiểm của trẻ cũng giảm.
Tuy nhiên, nếu trẻ bị lồng ruột nhưng đưa vào bệnh viện muộn quá 6 tiếng, các bác sĩ sẽ thăm khám và thực hiện phẫu thuật phù hợp nhằm tháo khối lồng ruột ra ngoài. Ở những bé bị lồng ruột sau 24 tiếng, khối ruột của bé đã có dấu hiệu bị hoại tử, bác sĩ bắt buộc phải cắt bỏ đoạn ruột này. Điều đáng quan ngại là việc chăm sóc, phục hồi sau khi phẫu thuật lồng ruột cho trẻ cũng vô cùng khó khăn và phức tạp.
Được biết, bệnh lồng ruột ở trẻ em hiện nay chưa có nguyên nhân rõ ràng nên không có biện pháp dự phòng đặc hiệu nào. Vậy nên cách tốt nhất chính là nhanh chóng nhận biết các dấu hiệu bất thường ở trẻ để kịp thời phát hiện bệnh, tránh các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Bố mẹ cần đưa trẻ đi khám nếu thấy con em mình có dấu hiệu quấy khóc, ưỡn người, kèm nôn trớ nhiều, đi ngoài ra máu,… Mong rằng với những kiến thức được chia sẻ, cha mẹ sẽ biết cách chăm sóc con cái tốt hơn và giúp con phát triển khỏe mạnh, toàn diện nhất.
