Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi: Lương Y Nguyễn Tùng Lâm | Nơi công tác: Nhà Thuốc Đỗ Minh Đường

Nổi mẩn đỏ có thể là biểu hiện kích ứng da tại chỗ thông thường. Nhưng cũng có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý nguy hiểm. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn tìm hiểu những thông tin hữu ích xung quanh tình trạng nổi mẩn đỏ.

Da nổi mẩn đỏ là hiện tượng gì?

Da nổi mẩn đỏ là hiện tượng khá phổ biến ở nhiều người có cơ địa nhạy cảm. Người bệnh bị nổi mẩn đỏ trên da và ngứa hoặc không. Các biểu hiện có thể xảy ra ở một phần hoặc toàn thân. Tuy nhiên, nếu chỉ căn cứ vào vị trí nổi mẩn đỏ dưới da hay trên, ngứa hay không thì không thể khẳng định đây là bệnh lý hay kích ứng đơn thuần.

Thông thường da sẽ mẩn lên khi tiếp xúc với các dị nguyên gây kích ứng như:

  • Lông mèo, chuột, chó, phấn hoa, mạt bụi.
  • Bị con trùng đốt như ong, kiến, vắt, đỉa, muỗi, bọ cạp…
  • Thấm hóa chất độc từ các loại xà phòng, nước lau nhà, dầu rửa bát cho đến mỹ phẩm...

Nổi mẩn đỏ ở mức độ nhẹ do dị nguyên có thể tự hết sau vài giờ. Nhưng nếu cơ thể phản ứng quá mức, hệ đề kháng sẽ nhầm lẫn, kích ứng mạnh. Điều này khiến tình trạng da trở nên nghiêm trọng.

noi-man-do
Nổi mẩn đỏ ở mức độ nhẹ do dị nguyên có thể tự hết sau vài giờ

Để đánh giá mức độ mẩn trên da nhẹ hay nặng, người bệnh có thể dựa vào một số tiêu chí tương đối sau:

  • Mẩn đỏ nhẹ: Cám đám da đỏ xuất hiện lác đác và tự biến mất sau từ 3 đến 4 giờ.
  • Tình trạng nặng: Vùng nổi mẩn không biến mất mà lan rộng. Người bệnh cảm thấy ngứa, muốn gãi, càng gãi da càng nổi mẩn nhiều. Bên cạnh biểu hiện nổi mẩn đỏ, trên da còn xuất hiện mụn, mủ… Một số trường hợp đặc biệt người có thể nổi mẩn trên da và ngứa hoặc không nhưng bị khó thở, tức ngực, suy kiệt thể trạng nhanh, thậm chí là ngất.

Dựa vào triệu chứng cụ thể của từng trường hợp mà xác định được đâu là tình trạng bệnh. Từ đó tìm hướng điều trị, tránh vì coi thường mà để sức khỏe da biến chuyển xấu. Một số biến chứng của hiện tượng này có thể đe dọa đến sức khỏe và tính mạng, bạn không nên chủ quan.

Triệu chứng nổi mẩn đỏ

Nổi mẩn đỏ là hiện tượng da bị sưng lên thành từng nốt nhỏ hoặc thành từng mảng lớn, có màu hồng hoặc đỏ khác biệt với vùng da xung quanh.

Ở mỗi người với cơ địa, nguyên nhân gây nổi mẩn đỏ khác nhau sẽ có triệu chứng khác nhau về kích thước, màu sắc, hình dạng, vị trí, có thể gây ngứa hoặc không…

Nguyên nhân gây nổi mẩn đỏ trên da

Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất có thể gây nổi mẩn đỏ trên da:

Kích ứng da tại chỗ

Đa số trường hợp, da bị kích ứng do tiếp xúc với dị nguyên như lông động vật, bụi bẩn, phấn hoa, mỹ phẩm, chất độc côn trùng đốt… sẽ gây ra tình trạng dị ứng, nổi mẩn đỏ. Tình trạng này thường biến mất sau vài giờ cách ly cơ thể khỏi nguồn gây kích ứng.

Sai lầm trong sinh hoạt hàng ngày

Nổi mẩn đỏ do da dầu: Da luôn tiết ra một lượng dầu nhất định để duy trì độ ẩm cần thiết. Dầu nhờn cùng bụi bẩn, tế bào chết nếu không được loại bỏ mỗi ngày, tích tụ trên da sẽ gây bít tắc lỗ chân lông, sinh ra hiện tượng nổi mẩn đỏ.

Nổi mẩn đỏ do da khô: Ngược lại, với một số người có da khô, lượng dầu tiết ra hàng ngày rất ít. Vào những ngày thời tiết hanh khô, nếu không được dưỡng ẩm đầy đủ, da sẽ bị khô nẻ, kích ứng, sinh ra hiện tượng nổi mẩn.

Nổi mẩn đỏ vùng kín: Với nữ giới, nếu không thay băng vệ sinh thường xuyên hoặc dùng băng vệ sinh không đảm bảo chất lượng sẽ gây hầm bí. Từ đó, khiến vùng kín bị nổi nốt, nổi mẩn.

Nổi mẩn đỏ ở đầu dương vật: Với nam giới có thói quen mặc đồ lót quá chật, dùng bao cao su không đảm bảo chất lượng, quan hệ tình dục không an toàn... cũng có thể là nguyên nhân gây nổi mẩn ở đầu dương vật, ở bao quy đầu.

noi-man-do
Với nam giới có thói quen mặc đồ lót quá chật có thể gây mẩn đỏ

Như vậy, việc đảm bảo cơ thể luôn được vệ sinh sạch sẽ, mặc đồ thoáng mát sẽ giúp giảm rất nhiều nguy cơ bị nổi mẩn đỏ.

Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo về một bệnh lý nguy hiểm trong cơ thể. Trong bài viết này, tapchidongy.org sẽ giới thiệu tới bạn những bệnh lý có thể gây nổi mẩn đỏ trên da:

Dị ứng nổi mề đay

Nổi mày đay là biểu hiện ngoài da xuất hiện khi hệ miễn dịch phản ứng quá mẫn với tác nhân kích thích. Lượng lớn các hoạt chất (trong đó tiêu biểu nhất là Histamin) được sinh ra, đi vào máu, gây giãn mao mạch ở trung bì. Từ đó sinh ra hiện tượng phát ban, nổi mẩn đỏ trên da.

noi-man-do
Mề đay thường gây nổi mẩn đỏ, ngứa tại một vùng da lớn như cánh tay

Mề đay thường gây nổi mẩn đỏ, ngứa tại một vùng da lớn như cánh tay, lưng, ngực… hoặc cả người. Bề mặt mẩn sưng nhẹ, màu hồng, đỏ hoặc trắng, có đường biên rõ ràng với các vùng da xung quanh.

Các tác nhân gây nổi mề đay rất đa dạng như: Thời tiết, bụi bẩn, thức ăn, dược phẩm, hóa mỹ phẩm… Cũng có thể đến từ các yếu tố bên trong cơ thể như: Suy giảm hệ miễn dịch, thay đổi hormone, tâm lý căng thẳng…

Rôm sảy

Rôm sảy là nguyên nhân gây nổi mẩn, ngứa dễ gặp ở mọi đối tượng nhất là trẻ nhỏ. Nguyên nhân gây rôm sảy là do trời nóng, nhiệt độ cao, mồ hôi ra nhiều. Mồ hôi kết hợp với bụi bẩn, tế bào chết làm bít tắc lỗ chân lông khiến da bị viêm đỏ.

Viêm da tiết bã

Viêm da tiết bã là bệnh lý da liễu mãn tính, có thể gây nổi mẩn đỏ trên da. Bệnh đặc trưng bởi những nốt ban có màu đỏ hoặc hồng, có các vảy màu trắng rất dễ bong tróc. Người bệnh có thể nhận thấy lượng dầu nhờn trên da tăng lên đáng kể.

Bệnh thường gây ảnh hưởng đến các vùng da có hoạt động bài tiết bã nhờn mạnh như da quanh mũi, đầu, sau tai, cung mày… Đa phần, viêm da tiết bã thường tiến triển mãn tính, dai dẳng, tái phát thường xuyên.

Bệnh gần như không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nhưng lại có ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ. Phương pháp điều trị hiện nay chỉ có thể làm giảm triệu chứng, hạn chế bệnh tái phát chứ không thể dứt điểm bệnh.

Viêm da cơ địa

Viêm da cơ địa cũng là một bệnh da liễu mãn tính thường gặp ở trẻ em và kéo dài tới tận khi trưởng thành. Triệu chứng điển hình của bệnh là da khô, mẩn đỏ kèm theo ngứa. Phản ứng thông thường khi ngứa là gãi, gãi nhiều khiến lớp da trở nên dày sừng, khô hơn và ngứa hơn.

Hiện chưa xác định được chính xác nguyên nhân gây viêm da cơ địa. Các nghiên cứu chỉ chỉ ra bệnh có yếu tố di truyền, gia đình và có tới 35% trẻ bị viêm da cơ địa có xuất hiện biểu hiện hen trong đời.

Viêm nang lông

Mồ hôi, dầu thừa, bụi bẩn, tế bào chết trên da có thể gây bít tắc lỗ chân lông. Đồng thời, đây cũng là môi trường tuyệt vời cho các loại vi khuẩn sinh sôi và phát triển, tấn công nang lông, gây viêm. Nang lông bị viêm sẽ sưng lên, tạo nên các mẩn đỏ trên da.

noi-man-do
Nang lông bị viêm sẽ sưng lên, tạo nên các mẩn đỏ trên da

Nếu không được điều trị kịp thời, các nang lông có thể bị nhiễm trùng, hình thành mụn mủ, gây đau nhức và có thể để lại sẹo thâm sau khi hồi phục.

Vảy nến

Vảy nến là một bệnh da liễu mãn tính gây ra những tổn thương với nhiều thể khác nhau. Trong đó nốt mẩn đỏ không sưng hoặc ít sưng, bên trên có lớp da mỏng màu trắng, gây ngứa dữ dội.

Nguyên nhân gây ra vảy nến là do sự rối loạn trong chức năng của hệ miễn dịch: Tự tấn công những tế bào da khỏe mạnh, đẩy nhanh sự sản sinh tế bào da mới. Bệnh chưa có cách điều trị triệt để, chỉ có thể điều trị kiểm soát triệu chứng, giảm khó chịu cho bệnh nhân.

Sốt phát ban

Sốt phát ban do virus Herpes 6 hoặc 7 xâm nhập, gây tình trạng sốt cao trên 39 độ C, nổi mẩn đỏ sau khi sốt. Mẩn đỏ có thể sưng hoặc không sưng, gây ngứa nhẹ hoặc không ngứa tùy cơ địa từng người.

Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ và có thể tự khỏi sau 3-7 ngày, không gây nguy hiểm nếu được nghỉ ngơi, hạ nhiệt cơ thể và kiểm soát tình trạng mất nước tốt.

Zona thần kinh

Zona thần kinh do virus Varicella zoster gây ra, đặc trưng với những nốt mẩn đỏ dạng bọng nước, mọc sát nhau thành chùm. Ban đầu, mụn nước hình thành rồi căng dần lên. Sau vài ngày, dịch chuyển màu đục dần rồi hóa mủ.

Vùng da tổn thương ban đầu có cảm giác ngứa dữ dội. Khi mụn nước vỡ sẽ gây đau, bỏng rát. Thậm chí, sau khi tổn thương da lành rồi, cảm giác đau, nóng rát vẫn còn có thể kéo dài  rất lâu.

Bệnh lý về gan, thận

Gan, thận là các cơ quan có nhiệm vụ chuyển hóa, đào thải độc tố ra khỏi cơ thể. Khi gan hay thận gặp vấn đề như suy giảm chức năng, xơ gan, viêm thận, ung thư gan, suy thận... hoạt động đào thải độc tố bị ảnh hưởng. Độc tố tích tụ trong cơ thể có thể gây phát ban, nổi mẩn đỏ trên da.

Bệnh lý về tuyến giáp

Tuyến giáp là bộ phận quan trọng sản sinh hormone cho cơ thể. Khi hoạt động của tuyến giáp rối loạn (suy giáp hoặc cường giáp) sẽ gây ra hiện tượng mất cân bằng trong nồng độ hormone.

Mất cân bằng hormone có thể khiến cơ thể nổi mẩn đỏ, da trở nên khô ráp, ngứa ngáy, đau nhức…

Bị nhiễm HIV

Nổi mẩn đỏ HIV là tình trạng mà khoảng 40-90% bệnh nhân nhiễm virus HIV gặp phải trong 1-2 tháng đầu phơi nhiễm.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Đa số các trường hợp nổi mẩn đỏ đều không quá nguy hiểm, có thể tự thuyên giảm sau vài giờ. Tuy nhiên, để bảo đảm an toàn, bạn cần theo dõi sát diễn biến của bệnh. Ngay khi tình trạng nổi mẩn ngứa có triệu chứng bất thường như:

  • Mẩn đỏ có dấu hiệu lan rộng.
  • Mẩn đỏ có mủ
  • Mẩn đỏ gây ngứa ngáy dữ dội hoặc gây đau rát, nhức nhối.
  • Mẩn đỏ nhiều ngày không thuyên giảm.
  • Có cảm giác khó thở, chóng mặt, đau đầu, tụt huyết áp thậm chí ngất xỉu.
  • Mẩn đỏ kèm theo sốt nhẹ nhiều ngày hoặc sốt cao
  • Tình trạng nổi mẩn ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng cuộc sống, sinh hoạt, học tập, làm việc của người bệnh.

Bạn cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, xác định chính xác nguyên nhân và đưa ra hướng điều trị mẩn đỏ thích hợp nhất.

Cách phòng tránh nổi mẩn đỏ

Để phòng tránh nổi mẩn đỏ khởi phát hoặc tái phát, bạn nên lưu ý những điểm sau:

  • Mặc quần áo thoáng mát, chất liệu thấm hút mồ hôi giúp giảm nguy cơ bít tắc lỗ chân lông.
  • Tắm rửa, vệ sinh cơ thể thường xuyên
  • Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với các chất dễ gây kích ứng như: Hóa chất, chất tẩy rửa, bụi bẩn, phấn hoa, lông chó mèo…
  • Đeo găng tay khi lau dọn vệ sinh
  • Giữ môi trường sống sạch sẽ, thoáng mát, tránh tạo nơi ẩn náu, sinh sôi cho các loài côn trùng.
  • Mắc màn khi ngủ, tránh nguy cơ bị muỗi đốt và nguy cơ lây nhiễm các loại virus gây bệnh.
  • Che chắn cơ thể cẩn thận khi đi ra trời nắng gắt.
  • Giữ ấm cho cơ thể khi trời chuyển lạnh: Đeo găng tay, tất chân, quàng khăn ,mặc quần áo dài tay…
  • Hạn chế uống bia, rượu, nước ngọt và các chất kích thích khác
  • Tẩy trang hàng ngày
  • Thay băng vệ sinh mỗi 4-6 tiếng.
  • Dùng các sản phẩm băng vệ sinh, bao cao su chất lượng.

Bị nổi mẩn đỏ nên ăn gì, kiêng gì nhanh khỏi?

Điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt cũng là một trong những yếu tố ảnh hưởng rất lớn đến tốc độ thuyên giảm mẩn ngứa. Dưới đây là những điểm lưu ý dành cho người bệnh:

Bổ sung thêm các loại thực phẩm nhóm rau - củ - quả

Các loại rau, củ, quả chứa nhiều vitamin, acid amin, khoáng chất, chất xơ giúp tăng sức đề kháng, thúc đẩy thanh lọc cơ thể. Nhiều loại thực phẩm nhóm này còn chứa các chất chống oxy hóa, chất kháng viêm giúp vùng da bị tổn thương tránh biến chứng, nhanh phục hồi hơn.

Uống nhiều nước, uống trà xanh, trà hoa cúc

Nước là nguyên tố quan trọng, đảm bảo mọi hoạt động sống và trao đổi chất trong cơ thể diễn ra trơn tru, thuận lợi. Trà xanh, trà hoa cúc không chỉ giúp bổ sung nước, mà còn giúp thanh lọc cơ thể, đào thải độc tố, an thần.

noi-man-do
Uống nhiều nước, uống trà xanh, trà hoa cúc

Dùng các loại thực phẩm chức năng giúp thanh lọc cơ thể

Các loại thực phẩm chức năng chiết suất từ thiên nhiên sẽ giúp bảo vệ các cơ quan nội tạng, thúc đẩy hoạt động đào thải độc tố trong cơ thể. Nhờ vậy, tình trạng mẩn đỏ do độc tố tích tụ có thể thuyên giảm.

Tránh xa các tác nhân gây kích ứng

Hãy tránh xa các yếu tố nguy cơ có thể gây kích ứng như: Bụi bẩn, lông động vật, côn trùng có độc, thực vật có mủ, chất tẩy rửa… Tình trạng nổi mẩn đỏ có thể xuất hiện do rất nhiều nguyên nhân khác nhau.

Thời gian tiếp xúc càng lâu, cường độ tiếp xúc càng lớn, tình trạng nổi mẩn đỏ càng nghiêm trọng. Cách ly bản thân với các yếu tố nguy cơ giúp đảm bảo tình trạng nổi mẩn đỏ nhanh thuyên giảm hơn.

Không ăn các thức ăn cay nóng, chứa nhiều dầu mỡ, thực phẩm giàu đạm

Các loại thực phẩm trên sẽ là gánh nặng cho hệ tiêu hóa, cản trở, làm chậm quá trình trao đổi chất, đào thải độc tố trong cơ thể. Từ đó, khiến tình trạng nổi mẩn đỏ lâu khỏi hơn.

Với người có cơ địa nhạy cảm, các loại thực phẩm giàu đạm như thịt đỏ, hải sản có thể là nguyên nhân trực tiếp gây nên tình trạng dị ứng, nổi mẩn đỏ.


Top địa chỉ phòng khám Nổi Mẩn Đỏ


Chuyên khoa
Nhóm bệnh
Cách chữa liên quan

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Bài viết liên quan