Bà bầu bị viêm amidan – tình trạng bệnh lý hô hấp phổ biến gây ra do sự giảm hệ miễn dịch ở người mẹ. Bệnh này tuy không nguy hiểm nhưng cũng cần cảnh giác khi gặp ở phụ nữ mang thai. Chủ động tìm hiểu và nhận biết triệu chứng bệnh, tìm biện pháp điều trị từ sớm sẽ giúp ngăn ngừa được nhiều rủi ro không đáng có.
Nguyên nhân khiến bà bầu bị viêm amidan
Bà bầu bị viêm amidan là tình trạng bệnh lý hô hấp đặc trưng với biểu hiện sưng đau, nóng đỏ hai khối amidan, ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt và sức khỏe của người mẹ. Tình trạng này diễn ra phổ biến ở giai đoạn 3 tháng đầu và 3 tháng cuối thai kỳ.
Nguyên nhân chủ yếu của bệnh lý này là do cơ thể người mẹ có sự rối loạn nội tiết tố dẫn đến hệ miễn dịch suy yếu. Khi đó, sức đề kháng của cơ thể suy giảm tạo điều kiện cho các tác nhân xâm nhập thông qua đường hô hấp và gây viêm nhiễm amidan.
Ngoài ra, người mẹ còn mắc viêm amidan do một số yếu tố nguy cơ sau đây:
- Chế độ dinh dưỡng: Trong thời kỳ mang bầu, người mẹ có thể bị ốm nghén, ăn uống không đầy đủ dẫn đến thiếu chất dinh dưỡng. Khi đó, hệ miễn dịch cơ thể suy giảm, tạo điều kiện cho các tác nhân xâm nhập và gây bệnh dễ dàng
- Thay đổi thời tiết: Khi thời tiết thay đổi (đặc biệt là khi chuyển từ nóng sang lạnh đột ngột), cơ thể không kịp thích nghi nên rất dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh đường hô hấp
- Ô nhiễm môi trường: Nếu người mẹ sinh sống trong điều kiện ô nhiễm không khí, hóa chất (do tính chất công việc hoặc sinh sống gần các khu công nghiệp), khả năng mắc các bệnh lý liên quan đến amidan cũng tăng cao.
- Bà bầu bị các bệnh lý về dạ dày: Người mẹ có tiền sử bị trào ngược dạ dày khiến lượng acid dư thừa đẩy ngược lên vùng thực quản. Cổ họng khi đó bị tác động thường xuyên bởi acid nên suy giảm sức đề kháng, tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của virus, vi khuẩn
- Vệ sinh răng miệng không đúng cách: Các bệnh lý tai mũi họng nói chung thường liên quan mật thiết đến yếu tố vệ sinh răng miệng. Bên cạnh đó, vệ sinh sai cách gây tổn thương niêm mạc cổ họng cũng có thể khiến người bệnh gặp tình trạng viêm nhiễm amidan.
Triệu chứng đặc trưng của bà bầu khi bị viêm amidan
Bà bầu bị viêm amidan tương đối nguy hiểm, đặc biệt trong giai đoạn 3 tháng đầu – thời kỳ thai nhi bắt đầu hình thành và phát triển. Do đó, người mẹ cần lưu ý một số biểu hiện đặc trưng để nhận biết bệnh lý này từ giai đoạn khởi phát và tiến hành điều trị ngay.
Cũng tương tự với các đối tượng khác, ở bà bầu, viêm amidan diễn tiến theo 2 giai đoạn chính: viêm nhiễm cấp tính và mãn tính
Viêm amidan cấp tính ở bà bầu
Các biểu hiện ở giai đoạn này thường xuất hiện đột ngột với tần suất dày đặc, rõ ràng và gây khó chịu. Tuy nhiên, giai đoạn này điều trị tương đối đơn giản nếu phát hiện sớm và chữa trị ngay.
Người bệnh sẽ khỏi hoàn toàn sau khi điều trị liên tục 5-7 ngày. Các biểu hiện đặc trưng ở giai đoạn này như sau:
- Sốt cao (trên 38,5 độ C), người mẹ mệt mỏi, uể oải, chán ăn
- Đau rát họng, ngứa họng, luôn muốn ho
- Ho khan, ho có đờm (dịch nhầy trong suốt hoặc có màu trắng/vàng/xanh). Cần lưu ý nếu dịch nhầy có màu bất thường
- Luôn có cảm giác khô miệng, khô môi, lưỡi có nhiều cặn bẩn màu trắng
- Nhìn thấy hai khối amidan sưng to, tấy đỏ rõ rệt
- Người mẹ bị sưng đau khối hạch bạch huyết dưới hàm
- Tắc mũi, khó thở, đặc biệt khi nằm và khi ngủ về đêm
Viêm amidan mãn tính ở bà bầu
Ở giai đoạn này, các biểu hiện không còn diễn tiến rõ ràng nhưng có xu hướng kéo dài dai dẳng. Cụ thể, có thể thấy ở bà bầu bị viêm amidan mãn tính các dấu hiệu sau:
- Họng sưng đau, luôn cảm thấy nghẹn họng, khó nuốt, há miệng khó khăn
- Ho khan hoặc ho có đờm nhưng tiếng ho nặng hơn, thường xuất hiện vào buổi sáng
- Khạc đờm tương đối nhiều, đờm thường có màu trắng hoặc vàng/xanh
- Người mẹ bị khàn tiếng, nặng hơn có thể bị mất giọng
- Thở khó khăn, tiếng thở nghe rõ, ngáy về đêm
- Biểu hiện sốt ở giai đoạn này không đặc trưng, người bệnh có thể có sốt hoặc không, cơn sốt nhẹ thường xuất hiện vào buổi chiều
- Hơi thở có mùi hôi đặc trưng (do tình trạng xuất tiết từ khối amidan tại cổ họng)
Viêm amidan khi mang bầu có nguy hiểm không?
Các chuyên gia y tế nhận định rằng, thời kỳ 3 tháng đầu là thời kỳ quan trọng nhất với sự hình thành và phát triển của thai nhi. Đồng thời, giai đoạn này cơ thể người mẹ có sự biến đổi về nội tiết tố nên hệ miễn dịch suy giảm, rất dễ bị các tác nhân gây bệnh đường hô hấp tấn công.
Bà bầu bị viêm amidan ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của cả mẹ và sự phát triển của bé. Nếu mắc bệnh trong giai đoạn 3 tháng đầu có thể ảnh hưởng đến thai nhi và sự phát triển về nhận thức của trẻ. Không điều trị dứt điểm có thể dẫn đến các bệnh lý câm điếc bẩm sinh, thai chết lưu,….`
Đối với người mẹ, tình trạng viêm nhiễm amidan gây sưng đau cổ họng, nghẹn họng, khó nuốt. Khi đó, người mẹ thường chán ăn, ngại ăn dẫn đến không đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Điều này càng ảnh hưởng lên hệ miễn dịch, bà bầu rất dễ mắc các chứng bệnh hô hấp khác như viêm xoang, viêm mũi dị ứng, viêm tai giữa,….
Ở 3 tháng cuối thai kỳ, bệnh viêm amidan cũng dễ xảy ra với bà bầu và để lại một số nguy cơ như: đẻ non, nhiễm trùng tử cung, ảnh hưởng đến trí tuệ của thai nhi,…nếu không điều trị sớm. Căn cứ vào tình trạng sức khỏe của bà bầu và thai nhi, bác sĩ có thể phải chỉ định sinh mổ để đảm bảo an toàn.
Có thể thấy, bà bầu bị viêm amidan tương đối nguy hiểm. Do đó, người nhà và bản thân người mẹ cần chủ động nhận biết các dấu hiệu bất thường và tiến hành điều trị sớm.
Bà bầu bị viêm amidan phải làm sao? Cách chữa trị hiệu quả
Bà bầu bị viêm amidan phải đi khám tại các cơ sở y tế có chuyên khoa thích hợp để được hướng dẫn điều trị. Bất kỳ phương pháp điều trị nào cũng có những ảnh hưởng nhất định tới sức khỏe mẹ bầu và sự phát triển của thai nhi. Do đó, người mẹ cần lưu ý điều trị theo đúng chỉ định bác sĩ đưa ra, tránh các tác dụng phụ không mong muốn
Điều trị nội khoa với thuốc Tây y cho bà bầu bị viêm amidan
Trong trường hợp viêm amidan ở bà bầu gây ra bởi tác nhân virus, vi khuẩn, bác sĩ có thể áp dụng các loại thuốc kháng sinh điều trị dứt điểm. Tuy nhiên, bác sĩ cần cân nhắc kỹ lưỡng việc dùng thuốc chữa trị cho bà bầu (đặc biệt là kháng sinh). Chỉ dùng khi thật sự cần thiết do các loại thuốc có thể ảnh hưởng trực tiếp đến thai nhi
Một số loại kháng sinh an toàn cho bà bầu như sau:
- Kháng sinh nhóm Penicillin: Nhìn chung, nhóm Penicillin là nhóm kháng sinh khá lành tính, an toàn và chi phí thấp. Bác sĩ sẽ ưu tiên sử dụng nhóm kháng sinh này cho người bệnh. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý một số cơ địa bệnh nhân dị ứng với Penicillin
- Kháng sinh nhóm Macrolid: Kê trong trường hợp người bệnh bị dị ứng với nhóm Penicillin. Nhóm này có hoạt lực tương đối mạnh nên cần cân nhắc khi sử dụng cho bà bầu. Theo dõi chặt chẽ quá trình sử dụng thuốc ngăn ngừa rủi ro biến chứng có thể xảy ra
- Kháng sinh kết hợp: Một số trường hợp nhiễm trùng nặng, bác sĩ có thể kê một số loại biệt dược kháng sinh kết hợp. Mục đích của loại thuốc này là mở rộng phổ kháng khuẩn, tăng khả năng kìm hãm và diệt khuẩn.
Ngoài các nhóm thuốc kháng sinh, bà bầu bị viêm amidan còn được kê thêm một số thuốc cải thiện triệu chứng như thuốc giảm đau, hạ sốt, kháng viêm, long đờm, giảm ho,…phù hợp.
Để đảm bảo an toàn cho người mẹ và thai nhi, bác sĩ cần hướng dẫn cụ thể cách sử dụng và biện pháp xử lý tác dụng phụ cho bà bầu (nếu có). Trong trường hợp xuất hiện tác dụng phụ của thuốc, tốt nhất bà bầu nên ngừng ngay việc dùng thuốc và đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị đúng cách.
Chữa viêm amidan cho bà bầu đơn giản tại nhà
Bà bầu bị viêm amidan ở giai đoạn đầu, các biểu hiện mới khởi phát nhẹ chưa nghiêm trọng thì có thể điều trị bằng một số mẹo dân gian tại nhà. Bài thuốc mẹo này được khuyến khích áp dụng cho bà bầu vì tương đối lành tính, không gây nguy hiểm tới người mẹ và cả thai nhi.
Bên cạnh đó, một số mẹo điều trị còn cung cấp hàm lượng dinh dưỡng tương đối cao nên rất phù hợp để dùng cho phụ nữ có thai
- Súc họng với nước muối sinh lý: Nước muối sinh lý có khả năng kháng khuẩn nhẹ nhàng nên tác dụng làm sạch cổ họng tương đối hiệu quả. Hòa một thìa muối hạt với nước, khuấy đều đến tan hoàn toàn. Dùng để súc họng hàng ngày (2-3 lần/ngày), thao tác nhẹ nhàng tránh kích ứng quá mạnh
- Uống nước mật ong – chanh: Mật ong là hoạt chất dinh dưỡng rất tốt cho cổ họng, làm dịu cảm giác nóng, ngứa và rát họng. Người mẹ chỉ cần hòa 2-3 thìa mật ong với khoảng ½ quả chanh (nước cốt chanh). Thêm nước ấm, khuấy đều và dùng hàng ngày
- Súc họng với nước ép cà rốt: Chuẩn bị khoảng ½ củ cà rốt, nạo vỏ, rửa sạch và cắt nhỏ. Xay nhuyễn lấy phần nước, trộn thêm 1-2 thìa mật ong và ngậm trong họng, sau đó súc miệng 3-4 lần cho sạch hoàn toàn.
- Uống trà hoa cúc: Hoạt chất trong trà hoa cúc có tác dụng kháng khuẩn, kháng viêm tương đối tốt. Đồng thời, dùng trà hoa cúc còn có tác dụng an thần, giúp người mẹ dễ ngủ hơn. Do đó, có thể uống trà hoa cúc hàng ngày hỗ trợ cải thiện các triệu chứng viêm amidan nhanh chóng.
Can thiệp ngoại khoa chữa viêm amidan ở bà bầu? Có nên không?
Thông thường, các trường hợp viêm amidan nặng hoặc không đáp ứng với phương pháp điều trị nội khoa sẽ được chỉ định can thiệp phẫu thuật. Tuy nhiên, với bà bầu bị viêm amidan, các chuyên gia y tế khuyến cáo rằng không nên chỉ định phương pháp này.
Mặc dù cắt amidan chỉ là thủ thuật y tế tương đối đơn giản nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro biến chứng. Cụ thể như xuất huyết, nhiễm trùng,… rất nguy hiểm với phụ nữ có thai. Ngoài ra, trước và trong quá trình phẫu thuật, bà bầu cần phải tiêm một số loại thuốc gây mê hoặc giảm đau cần thiết, có thể tác động tiêu cực đến sự phát triển của thai nhi
Do đó, có thể khẳng định rằng, biện pháp can thiệp ngoại khoa cho bà bầu không nên áp dụng. Tiến hành cải thiện tình trạng bệnh bằng các biện pháp khác, nếu cần thiết có thể tiến hành cắt bỏ sau khi người mẹ sinh nở thành công.
Phương pháp Đông y trị viêm amidan hiệu quả
Bà bầu bị viêm amidan còn có thể sử dụng các bài thuốc Đông y để điều trị hiệu quả tình trạng bệnh. Với phương pháp này, bà bầu nên đi khám ở các trung tâm Đông y uy tín để được thăm khám, bắt mạch và kê thuốc hợp lý với mức độ bệnh.
Điều trị với Đông y cần nhiều thời gian, kiên trì và tuân thủ theo đúng liệu trình của bác sĩ. Chứng viêm amidan trong Đông y được nhận định do sự thiếu cân bằng âm dương khiến các tạng phủ bị thương tổn. Khi đó, tà khí và các yếu tố phong nhiệt dễ dàng tấn công hầu phế từ bên ngoài gây viêm nhiễm.
Người bệnh có thể tham khảo một số bài thuốc Đông y sau đây:
Bài thuốc số 1:
Chuẩn bị các nguyên liệu gồm kim ngân hoa, bạc hà, dã cúc hoa, bắc sa sâm, thổ phục linh,…Thêm tất cả các nguyên liệu vào nồi với 6 bát nước, đun cô cạn còn khoảng ½ lượng nước thì tắt bếp. Dùng bài thuốc này để ngậm trong họng rồi súc đều trong miệng (thực hiện khoảng 3-4 lần)
Bài thuốc số 2:
Chuẩn bị các nguyên liệu gồm kim ngân cành, bồ công anh, xạ can, ké đầu ngựa, cát cánh với liều lượng thích hợp. Thêm khoảng 1 lít nước và đun cô cạn đến khi còn khoảng ½ lượng nước thì dừng. Uống hàng ngày, chia nhỏ thành nhiều lần để sử dụng và đảm bảo hiệu quả điều trị (Nên uống khoảng 3 lần/ngày)
Cách phòng ngừa viêm amidan ở bà bầu
Bà bầu bị viêm amidan là bệnh lý tương đối nguy hiểm, đặc biệt ở giai đoạn 3 tháng đầu và cuối thai kỳ. Do đó, chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa là việc cần thiết để bảo vệ sức khỏe cho cả người mẹ và thai nhi
- Lưu ý bảo vệ sức khỏe bà bầu kỹ càng, đặc biệt trong giai đoạn 3 tháng đầu thai kỳ, kiểm tra sức khỏe định kỳ thường xuyên trong suốt thai kỳ để ngăn ngừa một số bệnh thông thường
- Vệ sinh răng miệng đúng cách, tránh dùng bàn chải chà xát khoang miệng quá mạnh dẫn đến viêm nhiễm
- Súc họng và rửa mũi, tai hàng ngày với nước muối sinh lý, có thể dùng nước muối sinh lý có sẵn hoặc tự pha tại nhà
- Bổ sung đầy đủ nhóm thực phẩm cần thiết cho bà bầu, tăng cường nhóm thực phẩm giàu vitamin và các khoáng chất cần thiết khác nâng cao sức đề kháng cho cơ thể
- Bà bầu nên uống nhiều nước. Ngoài nước khoáng, có thể uống các loại trà thảo mộc như trà hoa cúc, trà gừng,…hàng ngày
- Luyện tập những môn thể thao nhẹ nhàng hàng ngày cũng rất tốt cho sức đề kháng ở bà bầu và sự phát triển của thai nhi
- Không tự ý dùng thuốc, có bất kỳ vấn đề nào về sức khỏe cũng nên đi khám và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ
Bà bầu bị viêm amidan là tình trạng phổ biến do cơ thể người mẹ đang gặp rối loạn nội tiết tố, thiếu hụt sức đề kháng bảo vệ cơ thể. Để hạn chế tác hại do bệnh lý này gây ra, người mẹ cần chú ý tự bảo vệ sức khỏe và thực hiện các biện pháp phòng ngừa đúng cách. Đi thăm khám ngay nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào về sức khỏe trong thai kỳ.
Đừng bỏ lỡ:
